بعد از تحقق حادثه در اکثر قریب به اتفاق بیمه نامه ها کارشناسان و ارزیابان تعیین خسارت به دنبال سبب اولیه ای هستند که باعث بوجود آمدن غرامت جانی و بدنی یا خسارات مالی گردیده است.
این موضوع به دو علت حایز اهمیت می باشد اول اینکه آیا تعهد پرداخت غرامت/ خسارت به عهده شرکت بیمه هست یا خیر؟ (اصلا چنین ریسکی بیمه شده است یا در زمره استثنائات می باشد).
دوم این که آیا در این حادثه مقصری وجود داشته که شرکت بیمه بتواند بعد از پرداخت غرامت با حق جانشینی همه خسارت پرداخت شده را از وی بازیافت نماید؟
سیستم پرداخت خسارت در بیمه بر پایه اصل جانشینی و نیابت حاکم است به عبارتی بخشهای خسارت بعد از اینکه تعهد خود را تمام و کمال به زیاندیده پرداختند پرونده مربوطه را به قسمت حقوقی خود (بازیافت) منتقل می نماید تا ایشان کلیه یا بخشی از خسارت/غرامت را از مقصر باز پس بگیرد. سیستم دیگری که نیابتی یا شراکتی در بیمه عمل می کند بیمه های اتکایی است که همه شرکت های بیمه در جهان به هم متصل هستند و بخشهایی از سهم غرامت همدیگر را می پردازند برای نمونه بخشی از خسارات آتش سوزی کارخانه ای در آمریکا یا کانادا توسط شرکت بیمه لهستانی- آلمانی و ژاپنی تامین می گردد.
این دو رویه (بازیافت خسارت از مقصر و بیمه اتکایی) کلید مالی بخشهای خسارتی است و نشان می دهد که زیاندیده فقط با اتکاء به رابطه حقوقی که با شرکت بیمه دارد قادر است برای دریافت خسارت اقدام کند تا سریعتر به حقوق حقه خود نایل شود البته هر زیاندیده ای هم می تواند به اشخاصی که باعث ضرر و زیان به وی شدند از ایشان اقامه دعوا حقوقی نماید ولی شاید مسیر پرونده طولانی تر و سخت تر گردد.
مورد دیگری که در پرونده های خسارت و غرامتی بیمه بسیار به چشم می خورد آن است که قبل از ارسال پرونده به دادگاه بحث “داوری یا میانجی گری” صورت می پذیرد به این معنی که زیاندیده خود یک داور انتخاب می نماید و مقصر یا شرکت بیمه مقصر حادثه نیز داور دیگری را برای خود منصوب می نماید سپس دو داور اصطلاحا یک سر داور معین می نمایند و هر سه استدلال حقوقی – بیمه ای تمامی طرفین را می شنوند و بر اساس مستندات و شواهد و قرارداد بیمه رای می دهند مزیتی که این مورد نسبت به ارسال پرونده به دادگاه دارد آن است که در این حالت برنده یا بازنده معمولا وجود ندارد بلکه روی مبلغ و میزان غرامت پرداختی توافق می شود و هزینه های دادرسی نیز در آن دیده نمی شود.
مسیر پرونده های غرامتی/ خسارتی که شاخص هستند مثل فاجعه سقوط هواپیمای اوکراینی معمولا چون فشار جامعه بین الملل در آن وجود دارد بسیار سریعتر به نتیجه می رسد البته ذکر این نکته هم ضروری است که طرفین حقوقی چون زیر ذره بین های متفاوتی هستند سعی می کنند تا دقت زیادی را به خرج دهند تا اشتباهی رخ ندهد که مشمول ضرر و زیانهای بیشتری گردند و این مساله خود زمان بر می باشد.
موفق و سلامت و سربلند باشید.