“هرگز نژاد باعث هیچ افتخار نیست.این افتخار ماست نژاد آفریده اند.” مفتون
اروپا بعد از گذشتن بیست سال هنوز نتوانسته است خاطره ی ننگین فاشیسم را از ذهن خود پاک کند و هنوز گاه و بیگاه نفرت خود را به صورت رمان ها، نمایش ها و فیلم ها نسبت به درنده خوترین برتری جویان تاریخ ابراز می دارد. با وجود این همه می دانند که امپریالیزم اروپائی دیگر هرگز نخواهد توانست عروسک های تازه ای از نوع هیتلر را به روی صحنه بیاورد.
جوانان اروپائی دیگر هیچگاه این ننگ را نخواهند پذیرفت، اما اگر تسلط مجدد فاشیسم بر اروپا رویائی بیش نباشد، هنوز در اینطرف دنیا سوداگرانی هستند که خیلی مایلند تخم نئو فاشیسم و پرو فاشیسم* در ذهن نوجوانان پرشور و پر انرژی آسیا و آفریقا پراکنده شود. این جوان ها تا چشم باز می کنند، خود را اسیر محرومیت های فراوان می یابند و کمی که بزرگتر می شوند، با حقایق تلخی آشنا[یی] می یابند مثلا در مورد عقب ماندگی، عدم رشد، استعمار و …..
علیرضا نابدل
و “آقای پان”** در یک چنین گیر و داری نبوت خود را ظاهر می کند “هم میهن گرامی!” “نیاخاک” ما روزی از دریای مشرق تا دریای مغرب ادامه داشته است. و نیاکان ما برای تأدیب اسرای ملل پست مغلوب تازیانه هائی از چرم کرگدن می ساخته اند. هم میهن گرامی! حالت چشمان و بینی تو نشان می دهد که صددرصد از نژاد پاک نیاکان هستی، زیرا بینی تو عیناً شبیه بینی بنیانگزار امپراتوری ماست. برخیز با ما همداستان شو تا ملل پستی را که خو، زبان، و فرهنگ پلید خود را بر “نیاخاک” ما تحمیل کرده اند و جلوی رشد نژاد پاک ما را گرفته اند، و مسئول تمام بدبختی های ما هستند، از صفحه روزگار پاک کنیم” … زیرا بلاشک نوبتی هم باشد نوبت ماست که حق توحش بگیریم، استعمار کنیم و صاحب نژاد برتر، زبان برتر، مذهب و مرام برتر و پیشوای برتر باشیم: بدین ترتیب عقده های حقارت را که تا دیروز جنبه فردی داشت، می خواهند “ملی” کنند.
“آقای پان” همیشه قبل از هر چیز فکر “تجدید عهد باستان” را پیش می کشد، اما نه واقعیات تاریخی و جنبه های انسانی تاریخ را، بلکه داستان قلدری ها را تسلط چماقداران قبیله ی خود بر قبایل دیگر مطرح می کند. برای آقای پان وجود حافظ ها، ابن سیناها، پاستورها، ویکتورهوگو ها، و بتهون ها چیز مهمی نیست. فقط شاید برای اثبات “نبوغ ذاتی” قوم خود از چنین کسانی نام ببرد. همچنین از کشتارهای دسته جمعی و چپاولگری نسبت به ملل تحت اسارت و طبقات رنجدیده توسط امپراتوران قوم برتر(مثل کشتار هواداران مزدک) به عنوان “گوشمالی یاغیان” و “سرکوبی دشمنان” یاد می شود. امروز “پان های” آناطولی و همچنین یونان بر سر مساله قبرس فریاد آزادی و تساوی حقوق شان گوش فلک را کر می کند و هر کدام به فکر “آزاد کردن” برادران خود هستند. حال آنکه از نظر همین آقایان رفتاری که طی قرون و اعصار در امپراتوری های یونان و عثمانی با ملل مغلوب و کوچک شده است، برحق و عادلانه بوده. آری این مسائل مهم نیستند. مساله مهم مثلا برای “پان های ایرانی” اینست که خشاریارشا در هجوم به یونان (که میلیون ها نفر از قبایل وحشی و نیمه وحشی را علیه یونان تجهیز کرده بود) چند بار دریا را شلاق زد و جنس شلاق او به رسم آرین های اصیل از چرم کرگدن بوده است یا چرم گاو. همینطور برای “پان های رومی” این مطلب مهم است که بدانند روم در عهد کدامیک از امپراتوران خود ملل شرق و غرب را بهتر به زنجیر کشیده است.
وگرنه میراث حافظ ها و ابن سیناها، داوینچی ها و بتهون ها و تسوایک ها برای پان هرگز قابل بهره برداری نخواهد بود چون از غزلیات حافظ به هیچ وجه اندیشه برتری “آرین های ایرانی” برنمی آید و ابن سینا و ذکریای رازی چیزی برای منکوب ساختن ملل پست غیر ایرانی اختراع نکرده اند. استیفن تسوایک ملت خود را بسیار دوست می داشت و سالها برای اعتلای مدنیت و فرهنگ این ملت کوشیده بود، اما معتقد نبود که ملت او خمیرهای برتر از سایر انسان ها داشته باشد و فاشیست های وطنش را مجاز نمی دانست که سایر ملت ها را اسیر کنند. تأثر او به حدی بود که با همسرش رفتند و در دیار غربت انتحار کردند.
مطلب نابدل در مهد آزادی آدینه (تبریز) تیرماه ۱۳۴۵
شوونیست ها و پرو فاشیست ها ضد مذهب هم تشریف دارند، اما نه از جهت اینکه ماتریالیست باشند. خیر بلکه ایده آلیست تر از پاپ هم هستند: علت مخالفت اینان با مذهب اینست که اولا جاذبه عقاید مذهبی مانع از آن می شود که معتقدین به مذهب حرف های آقای پان را گوش کنند.
ثانیا آنچه مسیحیت یا اسلام طی قرون متمادی تعلیم داده است، به هیچ وجه با حرف های برتری جویان تنگ بین سازگار نیست و حرف های آقای پان در این مورد کاملا بازگشت به دوران کینه های قبیله ای و نوعی ارتجاع محسوب می شود. چراکه “پان های” اینطرف کوه یک چیز می گویند و “پان های” آنطرف کوه چیز دیگر؛ هر کدام فریاد برتری ایل خود را سر می دهند و بدینسان زمین گنجایش بیش از یک “پان” را ندارد. و هرگز دو “پان” لااقل بر یک قاره نمی گنجند.
در صورتی که از نظر جهان بینی اسلام یا ناسیونالیست های مترقی قرن بیستم، ملل و قبایل درویش هائی هستند که بر عرصه خاک به خوبی می گنجند، زیرا هیچیک را ادعای برتری نیست، بلکه همگی می خواهند در شرایط مساوی و برابر، برادروار در کنار یکدیگر زندگی کنند. بدینسان شوونیست ها و پرو فاشیست ها هرگز قادر نیستند یک تئوری عمومی در مسائل مرتبط به تاریخ داشته باشند. از نظر پان های ایرانی خشایارشا یک پیغمبر بود در حالی که اسکندر “گجسته” و ملعون شمرده می شود. از نظر پان های یونانی درست برعکس. در صورتی که از نظر انسان های روشن بین قرن بیستم، تمام فاتحین جهان را باید با یک معیار سنجید. فکر تسلط بر ملل دیگر همیشه ناپسند بوده است و دفاع در مقابل مهاجم یک عمل شریف و نجیب. پس جهانگشایان هرگز درخور ستایش نیستند. خواه متعلق به قبیله ی ما بوده باشند و خواه قبایل دیگر.
باری، پان عربیست ها، پان ایرانیست ها و پان تورکیست ها و پان های دیگر از این قبیل هرگز قادر نیستند گرهی از کار ملل آسیائی بگشایند. اینان سنگریزه هائی هستند بر مسیر گردونه تاریخ و عروس هائی هستند که خیمه شب بازان روزگار در بعضی شرایط مساعد روی صحنه می آورند. حال آنکه تاریخ نه بر خیمه شب بازان ابقاء خواهد کرد و نه بر عروسک هایشان. اما در ایران متاسفانه مساله تنها به “پان های رسمی” ختم نمی شود، بلکه بقایای انواعی از شوونیسم و ناسیونالیسم افراطی مسخ شده، در بسیاری از شئون اجتماعی ما اثر گذاشته است بخصوص در فرهنگ این اثر، بارزتر است.
در کتاب های رسمی ما به “عرب سوسمار خوار” اشاره می شود و در واقع باید گفت قسمتی از هم وطنان ما از سوسمار خوارانند! همینطور مطالب کتب درسی ما در مورد سایر ولایات هم اغلب براساس طرزفکرهای فوق الذکر است. این موضوع به دلقک های بیسوادی مثل ابراهیم صفائی نام امکان می دهد که بیایند و مثلا ستارخان را انکار کنند (به مقاله ای که آقای بیت الله جمالی در مهد آزادی در همین زمینه نوشته بودند مراجعه کنید)
– – – –
پرو: هواخواه
**پان: در لغت به معنی همه می باشد که در مورد اسم بعضی از مکتب های سیاسی فلسفی به صورت پیشوند به کار رفته است. “پان اسلامیسم” هم از همین نوع اسامی است که مرحوم دهخدا در لغتنامه اش مقابل آن چنین نوشته: “عقیده ی اتحاد اسلامی که سیاستمداران اروپا سال های دراز با آن کلمه بی مفهوم اروپا را ترسانیده و به نام رفع آن انواع ظلم ها و تعدی ها و تجاوزات غاصبانه را در مشرق مرتکب شدند.
خویشتن نقش دیو می کردند
پس زبیحش غریو می کردند “.
این نوشته در مهد آزادی آدینه (تبریز)، شماره ١٢٧٨ ، ٣١ تیرماه ١٣۴۵ [شمسی] ص ۶و٧ چاپ شده است.
