کانادا در سراسر تاریخ خود در تلاش برای ارائه تعریف و تصویری از خود بوده که بر تمایزش از ایالات متحده‌ی آمریکا تاکید کند.
شهروند ۱۲۵۰ پنجشنبه ۸ اکتبر ۲۰۰۹
کانادا در سراسر تاریخ خود در تلاش برای ارائه تعریف و تصویری از خود بوده که بر تمایزش از ایالات متحده‌ی آمریکا تاکید کند. پس از وقایع ۱۱ سپتامبر این تلاش اما با تناقضاتی مواجه شد. مقررات مهاجرتی آمریکا بسیار دشوارتر از پیش شده بود و ورود به این کشور، بخصوص توسط مهاجرانی با رنگ پوست و سابقه‌ی قومی خاص، با دشواری‌های بسیاری مواجه شد. در این میان کانادا به عنوان آلترناتیوی برای مهاجرت به آمریکا مطرح شد. بسیاری علناً از این می‌گفتند که چطور کانادا در چند سال پس از آن واقعه‌ی هولناکِ نیویورک، موفق شده دانشجویان و حرفه‌ای‌های کشورهای دیگر را بیش از آمریکا جذب کند.
اما تناقض قضیه وقتی شروع می‌شود که آمریکایی‌ها سعی می‌کنند مقررات مرز طولانی خود با کانادا را بیشتر کنند و بعضی جوری جلوه می‌دهند که ظاهراً ورود "تروریست‌ها" به کانادا راحت‌تر است. همین چند ماه پیش وقتی جانت ناپولیتانو، وزیر امنیت کشورِ دولت اوباما، به غلط از این گفت که تروریست‌های ۱۱ سپتامبر از کانادا وارد آمریکا شده بودند، اعتراض بسیاری بلند شد.
اکنون اما سئوال مشابهی راجع به رابطه‌ی ایران و کانادا به چشم می‌خورد. آیا جمهوری اسلامی از رفت و آمد بسیار بین ایران و کانادا برای فعالیت‌های هسته‌ای خود سوءاستفاده می‌کند؟
هفته‌ی گذشته جورج وب، از مقامات عالی‌رتبه‌ی نهاد امنیت مرزی کانادا، از این گفت که جمهوری اسلامی "سال‌ها است" از شبکه‌ای از شرکت‌های دروغین و افراد مشکوک برای قاچاق تجهیزات پیشرفته برای برنامه‌ی تسلیحات هسته‌ای خود استفاده می‌کند و کانادا هم نقش مهمی در این نقشه‌ها دارد. البته وب برای دامن نزدن به هیستری ضدکانادا در آمریکا سریعاً دو مطلب را اضافه کرد. اول این‌که تلاش‌های کانادا برای مقابله با این امر موفق بوده است و جهان هم این را می‌داند. دوم این‌که جمهوری اسلامی غیر از کانادا، خودِ آمریکا، و کشورهایی همچون بریتانیا و استرالیا را نیز هدف می‌گیرد.
این بحث‌ها در پی این مطرح شده که هفته‌ی گذشته مقامات کانادایی یک کشتی با بار میکروچیپ را که عازم ایران بود متوقف کردند. به گفته‌ی آقای وب، مقامات مرزی در حال حاضر مشغول وارسی این محموله هستند.
در اپریل ماه گذشته بود که پلیس فدرال کانادا فردی ایرانی-کانادایی به نام محمود یادگاری را به جرم تلاش برای صادرات ۱۰ ماده‌ی ممنوعه به ایران دستگیر کرد. یادگاریِ ۳۸ ساله که سال ۱۹۹۸ به کانادا آمده می‌خواست تجهیزاتی را به ایران بفرستد که می‌توانند استفاده‌ی مشروع تجاری داشته باشند. دادگاه یادگاری هنوز برگزار نشده و جرمی علیه او ثابت نشده است، اما از آن‌جا که تجهیزاتی که او خریداری کرده، دارای قابلیت استفاده برای مقاصد هسته‌ای هستند، تلاش یادگاری برای صدور این‌گونه تجهیزات به ایران، مستقل از مقاصد او، طبق قوانین کانادا ممنوع است. او تجهیزات مورد نظر را از بوستون خریده بود و با ماشین به تورنتو آورده بود و می‌خواست آن‌ها را به دوبی و سپس تهران بفرستد.
حدود سه سال پیش بود که سازمان ملل متحد صدور هرگونه تجهیزاتی در این زمینه را به ایران ممنوع کرد.
آقای وب در مصاحبه با رسانه‌ها از این گفت که می‌داند جمهوری اسلامی قصد دور زدن این ممنوعیت را دارد و احتمالا تا حدودی هم موفق بوده است. چرا استفاده از کانادا؟ وب می‌گوید این به علت وجود "پایگاه تجاری عظیم تجهیزات فنی بسیار پیشرفته" در این کشور است (گرچه در مورد یادگاری، چنانکه گفتیم تجهیزات در واقع از آمریکا خریده شده بود و او می‌خواست از کانادا تنها به عنوان معبر استفاده کند).
ایرانیانِ کانادا امیدوارند که تلاش برای جلوگیری از ورود تجهیزات اتمی به ایران و مقابله با تلاش‌های جمهوری اسلامی منجر به کند شدن رفت و آمد بین ایران و کانادا و البته بین کانادا و آمریکا نشود.
