آرش عزیزی
طبق معمول یکی از اولین سئوال هایی که از او می پرسم یکی از همان سئوال های “همیشگی” است: چند وقت است از ایران آمده آید؟
اما مهسا وحدت فورا میگوید: “من در ایران زندگی میکنم”.
این خواننده و نوازنده ی ایرانی که شنبه ی همین هفته، ۲۵ جون، در یکی از سالنهای دانشگاه تورنتو با مایتی سام مک کین، خواننده ی شهیر بلوز، کنسرت دارد، تا به حال در بیش از ۱۵ کشور دنیا کنسرت گذاشته است، اما هنوز دلش را از ایران، با تمام مشکلاتش برای خوانندگان زن، نکنده است.
بر خلاف خیلی از همکارهایش اصلا اهل پز دادن نیست و سعی نمیکند تصویر خیلی “فداکارانه”ای از خود نشان دهد. اعتراف می کند که مطمئن نیست تا همیشه در ایران بماند و میگوید به نظر او فکر خروج از ایران “به ذهن هر ایرانی آمده و به ذهن من هم طبیعتاً آمده.” از شرایط “عجیب و غریب” زندگی هنری در ایران (“مخصوصا برای خانمها که اصلا نمی توانند هنرشان را به آن نحوی که می خواهند ارائه دهند”) میگوید اما تاکید می کند که می خواهد تا جایی که “بتواند” در کشور محل تولدش باقی بماند.
این خواننده ی ۳۸ ساله، از ۱۴ سالگی در همین کشور درس پیانو گرفته و از همان کودکی درس آوازخوانی هم دریافت کرده است. خیلی زود فهمیده می خواهد زندگی اش به کدام سمت برود و در سال ۱۹۹۹ با لیسانس موسیقی از دانشگاه هنرِ تهران فارغ التحصیل شده است. از ۲۲ سالگی به این طرف در کنسرت های متعددی در گوشه گوشه ی دنیا ظاهر شده: از آلمان و هلند و انگلیس تا فرانسه و ایتالیا و اسپانیا، از نروژ و سوئد و ترکیه تا لهستان و آمریکا و بحرین. و این بار دارد برای اولین بار به کانادا می آید.
میگوید وصف “جامعه خیلی موفق” ایرانی های شهرمان را شنیده و می داند که خیلی هنرمندانِ اینجا “افتخارات بسیاری برای ایران آورده اند”. تعجبی نیست که نامه ها و تماس های بسیاری از ایرانیان مقیم کانادا دریافت کرده و همین باعث شده برای حضور در شهرمان خیلی هم “هیجان زده” باشد.
اما از حرف هایش معلوم است که شهر ما هر چقدر هیجانزده و وسوسه اش کند، کندنش از ایران آسان نخواهد بود: “موسیقی من امیدها و آرزوها و غمها و خوشحالی های آدم های آنجا را انعکاس می دهد. انگار همیشه برایم درددل میکند. دوست دارم صدای آدمهای ایران باشم، صدایی که از ایران می آید و منبع الهامش آنجا است.”
یکی از کارهایش این است که “قسمت های روشن ایران” را نشان بدهد و نه چیزی که “قسمت های تاریک” می نامد و می گوید بیشتر آنها رو هستند. می گوید خیلی وقت ها شده که خیلیها کارهایش را گوش دادند و آن وقت “تجربه هایی داشتند که بعدش عاشق ایران شدند و همین تجربه برای من بسیار بسیار ارزشمند است که بتوانم زیبایی های ایران را به شکلی نشان بدهم.”
البته بسیار اهل به اصطلاح “گفتگوی بین فرهنگها” هم هست و در سفرهای متعددش تجربه های بسیاری در این مورد به دست آورده.
در تورنتو قرار است با مایتی سام مککلین، خواننده و ترانه نویسِ سیاه پوست آمریکایی اجرا کند. این هنرمند اهل ایالت لوئیزیانا قبلا نامزد جایزه ی گرمی، اسکار موسیقی آمریکا، بوده است و اجرا کنار او برای مهسا تجربه ی جالبی بوده است.
یکی دو سال پیش با او سی دی ای به نام “بوی خوش برف” ضبط کرده که قرار است ترانه های آن سی دی موضوع اجرای شبِ شنبه باشند. ترانه های این اجراها البته نوعی مغازله عاشقانه بین دو شاعر است، یکی نروژی (که به انگلیسی سروده) و دیگری ایرانی. مهسا میگوید تولد این همکاری از تعامل بین این دو شاعر شروع شده. قسمت سازی کار در نروژ و قسمت آوازی اش در آمریکا ضبط شده است. نیمی از ملودی های آن هم از ترانه های محلی ایران میآید، البته با شعر جدید و بیان موسیقی جدید و اجرای جدید. به نظر او خیلی مهم است که دو کشور “که از نظر سیاسی با هم ارتباطی ندارند” به این وسیله بتوانند “از لحاظ فرهنگی و از لحاظ احساسی” ارتباط برقرار کنند.
و این ارتباط با فرهنگها همیشه یکی از اسلوب های کار مهسا بوده است. میگوید: “همیشه توجهی که از فرهنگ های دیگر میگرفتم خیلی برایم جالب بوده.” چنانکه گفتم اهل مبالغه و تعریف از خود نیست و ابایی ندارد که بگوید “همیشه دوست دارم ایرانیها در کنسرت هایم باشند و خوشبختانه همیشه ایرانیهای زیادی هم در میان جمعیت پیدا میشود” اما اعتراف میکند که از تجربه ی موسیقی اش به گوش غیرفارسی زبانها هم لذتی خاص میبرد. از میان کشورهای مختلفی که رفته به موسیقی نروژ که با موزیسین های بسیاری در آن کشور کار کرده علاقه خاصی دارد. موسیقی ترکیه، “بعضی کشورهای عربی” و آذربایجان را هم خیلی دوست دارد و البته یکی از سبک های محبوبش هم فادوی پرتغالیها است، یعنی موسیقی یکی از معدود کشورهای اروپای جنوبی که به آن سفر نکرده است.
شنیدن دیالوگ احساسی و عاشقانه ی فرهنگها در فضای پرفرهنگ تورنتو لذت خاص خودش را دارد و همین باعث میشود که خیلی شنوندگان هم مانند مهسا از امکان شنیدن او “هیجان زده” باشند.
کنسرت مهسا و سام مککلین همین شنبه، ۲۵ جون، در سالن جورج ایگناتیفِ دانشگاه تورنتو به آدرس ۱۵ Devonshire Place برگزار می شود. بلیت های ۳۰ تا ۴۰ دلاری را می توانید از کتابفروشی پگاه، سوپر پارس یا سوپر خوراک یا وبسایت برگزارکننده، اسمال ورلد میوزیک (www.smallworldmusic.com) تهیه کنید.