رهگذرانی که بعدازظهر شنبه ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۱، از خیابان دان میلز، نزدیک کلیسای لوتران می گذشتند، صدای پرهیاهوی طبل هایی را می شنیدند که خبر از مناسبتی می داد. جمعیتی گرد طبل نوازان جمع بودند و فضای شادی را به وجود آورده بودند.
نسرین خاتم، از کوشندگان جامعه ی ایرانی تورنتو یکی از طبل نوازان بود. از او می پرسم، اینجا چه خبره؟ می گوید: امروز اینجا جشن خرمن است. اینجا یک باغچه ی عمومی ست که شهرداری تورنتو به همراهی کلیسای لوتران و مرکز کامیونیتی زنان کارمند، در اختیار ساکنان این منطقه و افراد تازه وارد می گذارد. این زمین ها را به صد قسمت تقسیم کرده اند و هر قسمت را به یک خانواده داده اند که آنها سبزی و صیفی جات بکارند و همانطور که می بینی همه محصولاتشان به بار نشسته.
نسرین خاتم و محمد صراف زاده در پروژه هنر در باغ همکاری داشتند
اما فقط این نیست. داخل کلیسا، نمایشگاهی هنری از نقاشی و بافتنی و کارهای سفال برقرار است که همه کار تازه واردان به کاناداست.
نسرین خاتم، دانش آموخته رشته ی هنر کالج هنر و طراحی انتاریو، سرپرست این پروژه ی دو ساله بوده که در قالب آموزش هنر برای تازه واردان، محیطی به وجود آوردند که آنها در محیطی صمیمی، به وسیله ی هنر احساساتشان را بیان کنند. او به این تازه واردان نقاشی رنگ و روغن، آبرنگ، و کارهای سفال یاد داده است و در میانه ی راه هم البته چند هنرمند حرفه ای تازه وارد هم به یاری او آمدند.
خاتم می گوید، ویژگی هنر این است که ضمن سرگرم کردن می تواند وسیله ای شود تا انسان ها مسائل نهفته در درونشان را لمس کنند و بیرون بریزند.
او به نمونه ای در این زمینه اشاره کرد و گفت: یکی از شرکت کنندگان، باغچه ای نقاشی کرد و گفت شبیه باغچه ای ست که در کردستان داشتیم ولی جنگ آن را نابود کرد.
در محوطه باغچه ها هم یک اثر هنری زیبا توسط هنرجویان و مدرسان با موزائیک درست شده.
خاتم می گوید، در این باغچه ها، افراد سبزیجات، گوجه، فلفل، کدو، بادمجان، کاهو و … می کارند و ضمن اینکه از این راه سالم خوری تشویق می شود، اینجا بهانه ای می شود برای جمع شدن این افراد دور هم و به این ترتیب، تازه واردان از کنج خانه ها بیرون می آیند و با هم محله ای هایشان آشنا می شوند. این کاری را هم که روی زمین درست کرده ایم، طرحی از یک جویبار یا رودخانه داشتیم که در میان این زمین ها جاری ست.
این منطقه ۶۰درصد ایرانی نشین است بنابراین تازه واردان ایرانی از این پروژه بسیار استقبال کرده اند. بسیاری از کارهای هنری، از آثار این تازه واردان ایرانی بود. خاتم می گوید، در فاز دوم پروژه، هدفمان پیدا کردن هنرمندان حرفه ای تازه وارد بود که توانستیم چندین هنرمند ایرانی، ایتالیایی، مصری و … پیدا کنیم که آمدند و هر کدام یک کلاس گذاشتند و به این ترتیب هم خودشان را به جامعه ی میزبان شناساندند و هم توانستند در زمینه ی کارشان رابطه هایی پیدا کنند. آقای خانگلدی که از کردهای ایران بود با اینکه زبان زیاد بلد نبود، ولی شاگرد کانادایی داشت و این نشان می داد که هنر زبان بین المللی دارد.
محمد صراف زاده هم از مدرسان خطاطی این پروژه بود. او خود از تازه واردان است. در گفت وگوی کوتاهی که با او داشتم، گفت که دو سال و نیم است با خانواده به کانادا مهاجرت کرده و بیش از ۴۰ سال است که کار خطاطی و نقاشی می کند. او از طریق کلاس های انگلیسی لینک با این پروژه آشنا شده.
آقای صراف زاده در این دو سال، دو نمایشگاه نقاشی برگزار کرده یکی در آرتاگالری و دیگری در استارباکس. او همچنین در بنیاد پریا هم مدرس خوشنویسی بوده است.
نسرین خاتم درباره تأمین بودجه این طرح می گوید، بودجه این پروژه از بنیاد تریلیوم انتاریو تأمین شده ولی امروز روز آخر است. با اینکه استقبال از این پروژه بسیار زیاد بوده، ولی وقتی قرار است در مخارج صرفه جویی کنند، اولین بودجه هایی که قطع می شود بودجه های مربوط به تازه واردان و اسکان است.
جشن خرمن، با موسیقی و شام (البته ایرانی) ادامه یافت.
من هم از این دروی “خرمن” بی نصیب نماندم. دوستمان آقای ستار، از کردهای ایرانی ساکن این محله، لطف کرد از باغچه اش برای من ریحان سبز و بنفش و فلفل و ترشک چید.
وقتی به خانه برمی گشتم، عطر ایران فضای ماشینم را پر کرده بود.
