بی بی سی: در لیبی مقامات شورای ملی انتقالی از کشته شدن معمر قذافی، رهبر سابق لیبی در جریان درگیری ها در شهر سرت خبر داده اند. محمود جبرئیل، نخست وزیر شورای انتقالی لیبی کشته شدن او را تایید کرده است.
یکی از مقامات شورای ملی انتقالی نیز قبلا به خبرگزاری رویترز گفته بود که قذافی پیش از مرگ از ناحیه هر دو پا مجروح شده بود.
نیروهای وابسته به شورای ملی انتقالی قذافی را در حالی که در یک گودال در شهر سرت مخفی شده بود، پیدا کرده بودند و خبرها حاکی از آن است که او هنگام انتقال به خارج از سرت جان خود را از دست داد.
آخرین خبرها حاکی از آن است که سیف الاسلام یکی از فرزندان ارشد معمر قذافی بازداشت شده و معتصم دیگر فرزند او نیز کشته شده است.
سیف الاسلام که قصد داشته به همراه کاروانی از خودروها از سرت فرار کند در خارج از آن شهر توسط نیروهای شورای ملی انتقالی تحت محاصره قرار گرفته بود.
آقای جبرئیل گفته است که وقت آن رسیده که وجود یک لیبی جدید و متحد اعلام شود، کشوری که آینده آن توسط مردم رقم خواهد خورد.
در خیابان های شهرهای سرت و طرابلس، پایتخت لیبی، مردم به جشن و پایکوبی مشغولند.
واکنش ها
رهبران اتحادیه اروپا گفته اند مرگ معمر قذافی پایان حکومت استبداد و دوران سرکوب مردم لیبی است.
قرار است جرزی بوزک، رئیس پارلمان اروپا روز شنبه از لیبی دیدار کند.
در آمریکا هم جان مک کین، سناتور جمهوریخواه مرگ قذافی را پایان اولین مرحله از انقلاب مردم لیبی توصیف کرد.
دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا ضمن ادای احترام به “مردم شجاع لیبی” که برای آزادی کشورشان تلاش کردند گفت امروز زمان به یاد آوردن خاطره کسانی است که در دوران رژیم قذافی کشته شدند.
کامرون گفت که بریتانیا به کمک هایش به مردم لیبی ادامه خواهد داد.
زندگی قذافی
معمر قذافی در سپتامبر سال ۱۹۶۹ در پی یک کودتای نظامی و با سرنگونی حکومت ملک ادریس، شاه لیبی، به قدرت رسید. قذافی در آن زمان یک افسر ۲۷ ساله و تحت تاثیر افکار جمال عبدالناصر، رییس جمهور کشور همسایه مصر، قرار داشت.
او در طی نزدیک به ۴۱ سال در قدرت یک نظام سیاسی جدیدی را در لیبی بنا نهاد و از گروه های مسلح خارجی مثل ارتش جمهوریخواه ایرلند در ایرلند شمالی و گروه تندرو ابو سیاف در فیلیپین حمایت مالی و تسلیحاتی می کرد.
پس از انفجار یک هواپیمای مسافربری آمریکایی بر فراز اسکاتلند در دسامبر سال ۱۹۸۸ قذافی و حکومت او تحت تحریم های گسترده ای قرار گرفتند؛ اما در سال های اخیر باز توجه غرب به منابع غنی انرژی لیبی و امکان انعقاد قراردادهای سودآور برای توسعه آن کشور جلب شد.
اما قیامی که به سرنگونی قذافی انجامید در شهر بنغازی در شرق لیبی شروع شد. مردم بنغازی می گویند قذافی به دلیل عدم اعتماد به اهالی شهر، به توسعه خدمات شهری و اجتماعی در بنغازی توجهی نداشت.
سرهنگ قذافی در سال ۱۹۴۲ در شهر سرت به دنیا آمد. خانواده او از یک عشیره بادیه نشین بودند و او اغلب به ریشه های ساده و قبیله ای خود استناد می کرد و حتی از میهمانان رسمی حکومت لیبی در چادر خود استقبال می کرد و در سفرهای خارجی نیز چادرش را در کشور میزبان بر می افراشت.
او مشروعیت خود را ابتدا بر اساس اجرای سیاستی ضد استعماری بنا نهاد و فلسفه سیاسی خود را بر اساس حکومت توده ای در کتابی کوچک موسوم به کتاب سبز تشریح و منتشر کرد. در لیبی قذافی، حاکمیت ظاهرا توسط خود مردم و از طریق شوراهای انقلابی محلی اعمال می شد ولی در عمل تمام تصمیمات اساسی توسط او گرفته می شد و ثروت کشور نیز در دست او بود.
قذافی در واقع، با پرورش دادن یک کیش شخصیت کنترل خود را بر یک “حکومت پلیسی” افزایش می داد و در دهه ۱۹۸۰ میلادی حتی صنعت و تجارت بخش خصوصی را هدف قرار داده و سیاست کتاب سوزی را نسبت به کتابهای “منحرف” در پیش گرفت. آزادی بیان و تجمع در لیبی قذافی وجود نداشت، سرکوب مخالفان بی رحمانه بود و مخالفان در تبعید نیز مورد هدف ماموران حکومتی بودند.
مخالفان قذافی از فساد و نابود شدن ثروت ملی به دست حکومت او شکایت داشتند. جمعیت لیبی تنها شش میلیون نفر است و درآمد نفتی آن در سال گذشته میلادی ۳۲ میلیارد دلار بود. با این حال نرخ بیکاری ۳۰ در صد یا بیشتر است و به دلیل توسعه نیافتگی بخش خصوصی، تولید مشاغل در خارج از بخش دولتی به سختی میسر است.
با این حال باید اذعان داشت که تحصیلات در لیبی آزاد و مجانی بوده است، خدمات بهداشتی گسترده ای وجود داشته و مسکن و حمل و نقل به دلیل وجود سوبسیدهای دولتی ارزان بود.
قذافی در سال ۲۰۰۳ – هشت سال پیش – گفت برنامه های تولید سلاح های کشتار جمعی را تعطیل می کند و در پی آن روابط او با کشورهای غربی بهبود یافت و پای شرکتهای نفتی غربی بار دیگر به لیبی باز شد.
در سال های اخیر تنش هایی میان سیف الاسلام و معتصم، دو تن از فرزندان قذافی، بر سر جانشینی پدر وجود داشته است ولی مردم لیبی با الهام گیری از تحولات دو کشور همسایه تونس و مصر در اوایل سال جاری علیه حکومت او قیام کردند و قذافی سرانجام پس از ۴۱ سال سقوط کرد.