در یک بررسی علمی بزرگ که حدود دو دهه به طول انجامیده معلوم شده که به طور کلی قهوه خورها کمتر به بسیاری از بیماریهای مزمن مانند پارکینسون، آلزایمرز، بیماریهای قلبی و بیماری قند و سرطان دچار می شوند
شهروند ۱۱۸۷
بیشتر از ۸۰ درصد مرگ و میرهای زودرس به علت عارضه فشار خون و عوارض مربوط به آن در کشورهای جهان سوم و در حال رشد به وقوع می پیوندد. طبق آمار موجود در سال ۲۰۰۱ حدود هشت میلیون نفر در این دسته از کشورها جانشان را از دست دادند که علت اصلی آن فشار خون بالا و سکته های قلبی و مغزی بوده است. متاسفانه ۸۰ درصد این مرگ و میرها در خانواده های کم درآمد اتفاق افتاده و اکثرا در سنین ۴۵ تا ۶۹ سال به وقوع پیوسته است. این آمار نشان می دهد که میزان مرگ و میر به علت فشار خون بالا و عوارض آن در کشورهای جهان سوم خیلی بالاتر از کشورهای صنعتی است. مثلا رقم مرگ و میر به علت فشار خون بالا در کشور تانزانیا ۶ برابر انگلستان است که به طور مسلم با فقر و عدم آگاهی به عوامل بروز و چگونگی پیشگیری و درمان فشار خون رابطه مستقیم دارد. بعضی از روشهای زندگی مانند پرخوری، مصرف نمک زیاد، ازدیاد وزن و همچنین کلسترول بالای خون و بیماری قند و غیره در بروز و پیشرفت فشار خون بالا و در نتیجه بیماریهای قلب و عروق موثر هستند. توجه به این عوامل خطرناک می تواند رقم مرگ و میر به علت فشار خون بالا و عوارض مربوط به آن را کاهش دهد.
اسیدهای چرب امگا ۳ و سلامتی چشم
افرادی که به همراه رژیم غذایی روزانه خود مقداری اسیدهای چرب امگا ۳ که در غذاهایی مانند ماهی پرچرب، دانه های روغنی (پسته و بادام و گردو و بادام زمینی) و دانه کتان وجود دارند به دست می آورند خیلی کمتر از آنهایی که چنین نمی کنند به بیماریهای چشم مخصوصا AMD که در بزرگسالان رواج دارد دچار می شوند.
پژوهشگران استرالیایی با بررسی ۸۹ هزار نفر که بیشتر از سه هزار نفرشان به بیماری AMD دچار بودند دریافتند که افرادی که به اندازه لازم و کافی اسیدهای چرب امگا ۳ دریافت می کنند، ۳۸ درصد کمتر به بیماری خطرناک AMD که در نهایت سبب نابینایی می شود دچار می شوند. جالب اینکه خوردن هفته ای دو بار ماهی پرچرب می تواند جلوی امکان بروز و یا پیشرفت این بیماری را بگیرد.
قبلا گزارش شده بود که دوری از مصرف سیگار و دود سیگار و نوشیدن چای سبز نیز می تواند از بروز این بیماری و بیماریهای دیگر چشم پیشگیری کند.
قهوه خورها طولانی تر زندگی می کنند
این هفته گزارش شد که نوشیدن قهوه، مخصوصا قهوه کافئین دار سبب بهزیستی و سلامتی قلب و عروق شده و در نتیجه موجب عمر طولانی می شود. تا به حال بیشتر از یکصد مقاله علمی مستند درباره خوبیهای قهوه به چاپ رسیده است. تنها ضرر و زیان قهوه ایجاد پوکی استخوان و بالا بردن موقت فشار خون است. البته در درصد کمی از مردم می تواند سبب بی خوابی و کم خوابی شود.
در یک بررسی علمی بزرگ بر روی ۴۲ هزار مرد و ۸۴ هزار زن که حدود دو دهه به طول انجامیده معلوم شده که به طور کلی قهوه خورها کمتر به بسیاری از بیماریهای مزمن مانند پارکینسون، آلزایمرز، بیماریهای قلبی و بیماری قند و سرطان دچار می شوند. به عبارت دیگر خانمهایی که روزی دو یا سه فنجان قهوه کافئین دار مصرف می کردند، ۲۵ درصد کمتر به بیماریهای ذکر شده در بالا دچار شده و مسلماً نسبت به آنهایی که قهوه مصرف نمی کردند و یا قهوه بدون کافئین می نوشیدند، عمری طولانی تر داشتند. جالب اینکه این رقم در مردان چشمگیر نبوده و اثر قهوه کمتر است.
به طور کلی این پژوهشگران معتقدند که کاهش مرگ و میر زودرس در افرادی که قهوه مصرف می کنند به خاطر رابطه این نوشیدنی با سلامتی و بهزیستی قلب و عروق است، اگر چه قهوه از بروز بیماریهای دیگر نیز جلوگیری می کند. البته نباید فراموش کرد که فقط کافئین قهوه نیست که سبب سلامتی و بهزیستی می شود، بلکه چندین مواد شیمیایی دیگری مانند فلاوونوئیدها در قهوه وجود دارند که نقش مهمی در بهزیستی و سلامتی بدن دارند.
دامنه تحقیقات پزشکی بر روی قهوه به وسعتی است که هر روز خبر جدیدی از آن می رسد. باید صبر کرد و منتظر خبرهای جدیدتری بود تا گوشه های دیگر دنیای تاریک و یا فراموش شده این نوشیدنی روشن گردد. در ضمن نباید در مصرف قهوه زیاده روی کرد، زیرا در کنار فوائدش ضررهایی هم وجود دارد. به طور کلی پژوهشگران مصرف بیشتر از پنج فنجان قهوه را توصیه نمی کنند.
مخارج آلرژی و عوارض آن در آمریکا سالی ۱۱ بیلیون دلار است
این هفته گزارش شد که هر ساله حدود ۲۲ میلیون نفر در آمریکا به علت آلرژی و عوارض آن به پزشک مراجعه کرده و یا در بیمارستانها بستری می شوند که رویهمرفته مبلغ ۱۱ بیلیون دلار هزینه به بار می آورد. از این مبلغ ۴ بیلیون دلار حق ویزیت دکترها و بقیه ۷ بیلیون دلار صرف خرید دارو و تخت بیمارستانها می شود.
بسیاری از آلرژیها قابل پیشگیری هستند و می توان از بروز آن جلوگیری کرد. مهمترین آنها آلرژی غذایی و محیط زیست است که باید زیر نظر متخصصان فن انواع آلرژیها شناخته شده و اشخاص تا حد امکان از آن دوری کنند. چون بسیاری از آلرژیها فصلی است مردم در تشخیص نوع آلرژی و درمان آن توجهی ندارند و فقط با مراجعه به پزشک و مصرف آنتی هیستامین ها برای تسکین آلرژی اکتفا می کنند که کار درستی نیست، زیرا ثابت شده که آنتی هیستامین های شیمیایی مشکلاتی را در بدن به وجود می آورند. به عبارت دیگر بهتر است عوامل بروز آلرژی شناخته شوند و با دوری بموقع از آنها از عوارض مهم آن جلوگیری کرد.
جواب به پرسش های خوانندگان شهروند
پرسش: به بیماری Ulcerative Colitis دچار هستم. آیا رژیم غذایی مخصوص برای این بیماری توصیه می کنید.
پاسخ: بیماری کولیت روده که همراه است با زخم و خونریزی و درد شدید نوعی بیماری التهاب مزمن روده است که در روده بزرگ و رکتوم دیده می شود. در این بیماری دردهای شکم همراه است با اسهال و بلغم و از دست دادن مقداری خون به علت زخمی بودن جدار داخلی روده بزرگ. به همین علت اگر این عارضه درمان نشود و ادامه یابد وزن بیمار کاهش یافته و کم خونی ظاهر می شود. رویهمرفته با وجودی که این بیماری در هر گروه سنی ممکن است بروز نماید، ولی میزان بروز آن در سالهای۱۵ تا ۳۰ زندگی زیادتر است. علائم این بیماری عبارتند از: درد شکم، اسهال، کم اشتهایی و کم خونی و خستگی مزمن.
علت این بیماری به وضوح شناخته نشده ولی عوامل عفونت زا و بیماریهای عفونی روده، ضعف سیستم ایمنی بدن و عادات غذایی می توانند در بروز و پیشرفت کولیت روده نقش داشته باشند. البته فامیلی و ارثی و ژنتیکی بودن این بیماری هم گزارش شده است.
بیماری کولیت زخمی روده بیماری است که گاهی به کلی اثر و علائم آن برای مدت کوتاهی از بین می رود و ناگهان مجددا ظاهر می شود. در این صورت درمان آن و در تماس بودن با پزشک معالج نباید قطع شود.
اغلب بیماران مبتلا به کولیت روده بزرگ به علت عدم توانایی در هضم و جذب مواد غذایی و از دست دادن خون بدن نیاز به املاح و ویتامین های اضافی دارند که باید به هر وسیله ترمیم شوند. غذاهایی که شخص مبتلا به بیماری کولیت باید از آنها دوری نماید عبارتند از: فیبرهای غیرمحلول در آب (سبوس ها)، دانه های روغنی مانند پسته و بادام و گردو و غیره، میوه های خشک، سبزی و میوه خام، نان کامل، مشروبات الکلی، غذا و نوشیدنی های کافئین دار، نوشابه های گازدار، غذاهای تند و ادویه جات سنگین، لوبیا، انوع کلم ها، سیر و پیاز.
غذاهای مفید برای این بیماری عبارتند از: میوه های بدون پوست و پخته شده (کمپوت)، تخم مرغ، ماهی، گوشت مرغ و گوشت های قرمز بدون چربی و جگر (برای ترمیم آهن بدن). در ضمن نباید در مصرف چربی مخصوصا چربی حیوانی زیاده روی کرد.
در موقع حمله شدید بیماری شخص باید غذای نرم و گاهی به صورت مایع و بدون فیبر و سلولز مصرف نماید. مصرف چای کم رنگ در این مرحله از بیماری توصیه می شود. در اینجا باید اضافه شود که استرس و اضطراب و نگرانی نقش مهم و اساسی در بروز و پیشرفت این بیماری دارد، زیرا سبب تحریک بافت های روده می شود. درمان این بیماری باید همراه با فعالیت های بدنی، مانند ورزش های مناسب و مصرف کافی آب باشد.
اکثر بیماران مبتلا به بیماری کولیت زخمی روده، به علل مختلف قادر نیستند لاکتوز شیر را هضم و جذب نمایند. در این صورت بهتر است یا از شیرهای بدون لاکتوز استفاده شود و یا آنزیم لاکتوز به همراه شیر معمولی خورده شود و یا به کلی از مصرف شیر خودداری گردد. این دسته از بیماران، فرآورده های شیر مانند ماست و پنیر را بهتر می توانند تحمل کنند.
* دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه و استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی و کارشناس سازمان بهداشت جهانی است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com
