شهروند ۱۱۸۰
در یکی دو دهه گذشته مقالات علمی زیادی درباره خوبیهای شکلات به چاپ رسیده و آن به خاطر بیوفلاوونوئیدها و آنتی اکسیدانهای موجود در آن است. قبلا گزارش شده بود که زنان بارداری که در مدت بارداری مقداری شکلات می خورند نوزادانی سالم و خوشحال تر به دنیا می آورند. این بار گروهی از پژوهشگران دانشگاه New Haven در آمریکا مطالعه ای بر روی ۲۲۹۱ زن حامله و اثرات مصرف شکلات در تغییر یا کاهش عوارض زایمان به عمل آورده اند که نتایج آن جالب است. شکلات مخصوصا شکلات سیاه حاوی ماده شیمیایی است به نام Theobromine که دوست قلب و عروق بوده و باعث انبساط ماهیچه های بدن و بافت های عروق می شود. از این ماده شیمیایی برای درمان دردهای قفسه سینه، پایین آوردن فشار خون و جلوگیری از سفت و سخت شدن جدار عروق استفاده می شود.
در این بررسی جالب نه تنها مقدار مصرف شکلات زنان باردار به دقت بررسی و محاسبه گردیده، بلکه میزان Theobromine خونشان نیز در موقع تولد نوزاد (خون بند ناف) هم برآورد شده است. زنانی که مقدار زیادی شکلات مصرف کرده بودند کمترین عوارض زایمان را داشتند. در موقع حاملگی ماده ای به نام Preeclampsia در خون به وجود می آید که سبب نوعی فشار خون بالا میشود که گاهی موجب ناهنجاریهایی در سلامتی جنین می شود. شکلات در موقع بارداری مانع به وجود آمدن این ماده در بدن می شود.
البته نباید فراموش کرد که مصرف بی بند و بار شکلات هم می تواند موجب دردسرهایی مانند ازدیاد وزن و از دست رفتن املاح بدن شود.
عوامل بروز بیماری آلزایمرز در مرد و زن متفاوت عمل می کند
اگرچه عارضه نگرانی و سکته مغزی امکان بروز بیماری آلزایمرز را بالا می برد ولی در یک بررسی جدید توسط پژوهشگران فرانسوی معلوم شده که عارضه مزمن اضطراب و نگرانی از نظر بروز بیماری آلزایمرز در زنان موثرتر است در حالی که مردانی که سابقه سکته مغزی دارند بیشتر در معرض بروز این بیماری قرار دارند.
در یک بررسی بر روی حدود هفت هزار نفر مرد و زن مسن تر از ۶۵ ساله که علائم عارضه فراموشی نداشتند این نتیجه حاصل شده که مردانی که سابقه سکته مغزی داشتند سه برابر دیگران در معرض بروز آلزایمرز قرار داشتند. همچنین ثابت شده که خانم هایی که به عارضه اضطراب و نگرانی دچار بودند سه و نیم برابر دیگران به این بیماری خسته کننده دچار می شوند. این مطالعه بزرگ حدود پنج سال به طول انجامیده و نتایج آن بیانگر این است که عوامل بروز بیماری آلزایمرز در مرد و زن متفاوت عمل می کند و آن ممکن است به خاطر بعضی از روشهای زندگی، سابقه بعضی از بیماریها و عملکرد هورمونها در بدن باشد.
آسپرین امکان بروز سرطان سینه را کاهش می دهد
قبلا گزارش شده بود که آسپرین از بروز سرطان روده بزرگ جلوگیری می کند. در چند سال گذشته نیز چند گزارش علمی نقش آسپرین را در پیشگیری سرطانهای دیگر از جمله سرطان سینه مطرح کرده، ولی این بار طی بررسی بزرگی مشخص شده که خانم هایی که به هر دلیلی هر روز مقداری آسپرین مصرف می کنند ۱۶ درصد کمتر از دیگران به سرطان سینه دچار می شوند و این پیشگیری مخصوصا در خانمهایی که ER+ هستند (Estrogen Receptor+) چشمگیرتر است.
پژوهشگران این مطالعه علمی مسکن های دیگر را نیز بررسی کرده اند، ولی هیچ کدام از آنها اثر آسپرین را در جلوگیری از بروز سرطان سینه نشان نمی دهند.
در سالهای اخیر التهاب یا Inflammation قسمت های مختلف بدن را به بروز بعضی از سرطانها نسبت می دهند. حال آن که آسپرین که یکی از داروهای طبیعی و موثر التهاب بدن است قادر خواهد بود از بروز و یا پیشرفت التهاب بافت های سینه جلوگیری کرده و در نتیجه سرطان سینه را پیشگیری کند.
در این بررسی که بیشتر از ۱۲۷ هزار نفر از خانمهای ۵۱ تا ۷۲ ساله شرکت نموده بودند هیچ کدام از آنها به سرطان سینه دچار نبودند. روش زندگی، تغذیه و همچنین سابقه بیماریها در این گروه به دقت مطالعه شده و همگی برای مدت طولانی پیگیری شده اند و در نهایت معلوم گردیده که خانمهایی که هر روز مقداری آسپرین مصرف می کردند ۱۶ درصد کمتر به سرطان سینه دچار شده اند. علاوه بر نظریه ضد التهابی آسپرین، پژوهشگران این بررسی معتقدند که آسپرین اثر غیرقابل برگشتی بر روی آنزیم COX دارد که در بروز سرطان نقش داشته و در نتیجه اجازه نمی دهد که در بافت های سینه سلولهای سرطانی مستقر گردند و غده سرطانی به وجود آورند. در ضمن همانطوری که اشاره شد آسپرین در تقلیل عملکرد ER+ دخالت دارد، در حالی که تاثیری بر روی ER- ندارد.
این یافته جالب پیشگیری سرطان سینه را توسط مصرف آسپرین مطرح می کند که روشی است بی خطر و سالم. هنوز اطلاعات دقیقی در مورد مقدار مصرفی آسپرین در روز برای جلوگیری سرطان سینه در دست نیست و پژوهشگران تلاش دارند به زودی این نکته را هم بررسی و در اختیار مردم قرار دهند.
ما میدانیم که درصدی از مردم به علت آلرژی به آسپرین و یا مبتلا بودن به زخم های دستگاه گوارش و یا ناهنجاریهای خونی نمی توانند آسپرین مصرف کنند. در این صورت اگر آسپرین در درازمدت مصرف شود حتما باید با مشورت پزشک انجام گیرد.
داروهای موثر جدیدی برای درمان سرطان رحم
داروی ضد هورمون CDB-2914 که در حقیقت مانع فعالیتهای هورمون پروژسترون (Progesterone) در بدن می شود، می تواند سبب چروکیده شدن غدد خوش خیم و بدخیم رحم شود و در نهایت از خونریزی بی موقع جلوگیری نماید. عده زیادی از خانمها به علت ابتلا به فیبرم یا Fibroids رحم دچار مشکلاتی می شوند و حتی امکان باردار شدن آنها کاهش می دهد. بعضی از این فیبرم ها ممکن است به سرطان رحم تبدیل شوند که تا به حال جراحی رحم یکی از موثرترین روش درمان آن بوده است. اخیرا پژوهشگران NIH در آمریکا با استفاده از داروی جدیدی که در حقیقت ضد هورمون پروژسترون می باشد توانسته اند اندازه غده داخل رحم را به صورت چشمگیری کاهش داده و در حقیقت حرکت آن را متوقف سازند. با تکمیل شدن بررسی های علمی درباره این دارو و نظریه جدید از کار انداختن فعالیتهای هورمون پروژسترون، به زودی دانشمندان موفق خواهند شد از بروز سرطان رحم جلوگیری نمایند.
رابطه کم کاری غده تیروئید و سکته قلبی در خانمها
پژوهشگران نروژی با مطالعه بیشتر از ۱۷ هزار نفر زن و ۸ هزار نفر مرد دریافتند که خانمهایی که به بیماری و یا عارضه کم کاری غده تیروئید دچار هستند ۶۹ درصد بیشتر از دیگران در معرض بروز بیماریهای قلبی و سکته قلبی قرار دارند. جالب اینکه مردانی که به عارضه کم کاری غده تیروئید دچار بودند چنین نتایجی را نشان ندادند و رقم مرگ و میر به علت بیماریهای قلبی و سکته قلبی در آنها تفاوتی با افراد دیگر نداشت. این بررسی نشان می دهد که خانمهایی که به عارضه کم کاری غده تیروئید دچار هستند باید توجه بیشتری به سلامتی و بهزیستی قلب و عروق خود نموده و از عوامل بروز آن دوری نموده و در درمان عارضه تیروئید غفلت ننمایند.
اخبار کوتاه پزشکی
ـ نسل جدید MRI در تشخیص زودرس سرطان سینه و در نتیجه درمان بیماران نقش مهمی خواهد داشت. نتیجه استفاده از این روش باعث بالا بردن دقت تشخیص بیماری تا حدود ۲۸ درصد است. به عبارت دیگر نسل جدید این دستگاه میتواند تحولی در تشخیص زودرس سرطان سینه به وجود آورده و جان بیماران را نجات دهد.
ـ افراد مسن از ترس زمین خوردن و شکستن دست و پا و لگن کمتر به فعالیتهای بدنی مبادرت می کنند. این موضوع سبب بسیاری از بیماریها و ناهنجاریها می شود. پژوهشگران ایتالیایی با بررسی حدود ۷۰۰ نفر افراد مسن تر از ۶۵ سال دریافتند که بیشتر از ۱۵ درصد این افراد از ترس زمین خوردن و مجروح شدن از بسیاری از ورزش های مفید دوری می نمایند.
ـ افرادی که به بیماری صرع یا غش دچار هستند بیشتر از دیگران در معرض بروز پوکی استخوان یا استئوپوروز قرار دارند، زیرا داروهای ضد بیماری صرع سبب می شود که مقدار قابل توجهی از املاح بدن مخصوصا کلسیم از دست برود. عوارض جانبی داروهای بیماری صرع که در حال حاضر در بازار موجوداند چشمگیر می باشند و دانشمندان درصدد هستند با تحقیقات دنباله دار خود داروهایی را به وجود آورند که چنین عوارض نامطلوب جانبی را نداشته باشند.
* دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه و استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی و کارشناس سازمان بهداشت جهانی است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com
