شهروند- آرش عزیزی: پلیس سوئیس این هفته یکی از روسای ارشد سابق اس ان سی-لاولین، از مهمترین شرکتهای مهندسی کانادا، را به جرم رابطه فاسد تجاری با معمر قذافی، دیکتاتور سابق لیبی، دستگیر کرد.
ریاض بن عیسی (که از هجی درست نام او به خط عربی/فارسی مطمئن نیستیم)، شهروند تونسی-کانادایی، در ماه فوریه از سمت خود در این شرکت استعفا داده بود.
این دستگیری در ادامهی تلاش مقامات سوئیس برای پرده برداشتن از فسادها و جنایات احتمالی در عملیات اس ان سی-لاولین در آفریقای شمالی است. مقامات کانادا تا به حال در این زمینه با سوئیس همکاری کردهاند. آنچه مسلم به نظر میرسد این است که این شرکت سود بسیاری از همکاریهای اقتصادی خود با قذافی و سایر دیکتاتورهای منطقه برده است.
به گزارش دفتر کبکِ تورنتو استار از مونترال، بن عیسی روابط نزدیکی با رژیم قذافی و بخصوص پسرش، سعدی قذافی، داشته است. پیش از این پلیس فدرال کانادا در ۱۳ آوریل به دفتر این شرکت در مونترال یورش برده و اسنادی از این همکاریها را به دست آورده بود. مقامات دادستانی سوئیس گفتهاند «فساد، جعل و پولشویی» از جمله جرایم احتمالی بن عیسی و سایر مدیران اس ان سی-لاولین است.
سخنگویان این شرکت، که از بزرگترین همتایان خود در جهان است، گفتهاند از دستگیری بن عیسی باخبرند اما جزئیاتی در مورد وضعیتش در دست ندارند. لزلی کوئینتون، از سخنگویان شرکت، با انتشار بیانیهای گفت شرکتش علاقمند به تعقیب بن عیسی توسط مقامات و آوردن او نزد دادگاه است.
تحقیقات مقامات سوئیس که از ماه مه پارسال آغاز شده اما اخیرا شدت گرفته است بحران اخلاقی و مالی عظیمی برای اس ان سی-لاولین به دنبال داشته. قیمت سهام این شرکت چند ماه پیاپی است که به شدت سقوط میکند. ماه گذشته پیر دوهیم، مدیر کل شرکت، در میان افتضاحی مالی مجبور به استعفا شد.
ماجرای پیچیده و پر رمز و راز اس ان سی هزار پیچ و خم دارد و افراد مختلفی شامل آن میشوند. تعجبی نیست که یک سر این داستان هم به سوئیس، مرکز بانکداری و پولشویی جهان، رسیده است. از دیگر مظنونان مهم که او هم به همراه بن عیسی در ماه فوریه استعفا داد استفان روی، از دیگر مدیران شرکت، است. رابطهی بن عیسی و روی با سینتیا ونیر، مشاوری انتاریویی که اکنون در زندانی در مکزیک، به سر میبرد از موضوعاتی است که روزنامهنگاران و علاقمندان به این پرونده را مجذوب و مسحور خود کرده است.
روی در پاییز پارسال به مکزیکو، پایتخت مکزیک، سفر کرد تا با وانیر دیدار کند. در همان روزها و در اوج انقلاب لیبی و عقبنشینیهای قذافی بود که وانیر توسط پلیس مکزیک با این اتهام دستگیر شد که میخواسته سعدی، پسر معمر قذافی، را از کشور خارج کرده و قاچاقی به مکزیک بیاورد. وانیر، که این اتهام را به شدت رد میکند، پیش از این به عنوان مشاور اس ان سی استخدام شده بود تا برای تحقیقات تجاری به لیبی برود. او گزارشی تهیه کرد (که مورد تایید و تحسین روی هم بود) که به تحلیل خبرنگار استار نظر بسیار مثبتی نسبت به رژیم قذافی داشت.
اس ان سی اول اصلا منکر هرگونه رابطه با وانیر بود و حالا میگوید از اینکه او بیش از آن کاری که شرکت از او میخواسته در لیبی کاری کرده بیخبر است.
در عین حال سی بی سی گزارش داده که بخش جنایات تجاری پلیس فدرال کانادا در پروندهای مجزا به دنبال روی است.
بن عیسی، که اهل تونس و در ضمن شهروند کانادا است، از سال ۱۹۸۵ در اس ان سی کار میکرده است و خیلی زود به مهارت خود در یافتن قرارداد در خاورمیانه معروف شد. در سال ۲۰۰۲ او معاون ارشد اس ان سی در خاورمیانه و آفریقای شمالی شد و مدیر کل دفترِ لیبی. پنج سال بعد او را رئیس بخش ساخت و ساز شرکت کردند که از پولسازترین بخشها است. بن عیسی در این مدت بین دفاتر اس ان سی در تونس و مونترال رفت و آمد داشت و موفق شد قراردادهایی به ارزش میلیاردها دلار برای این شرکت از دولت قذافی در لیبی دریافت کند. از جمله قرارداد ساخت فرودگاهی جدید در شهر بنغازی و زندانی جدید برای رژیم قذافی.
بن عیسی در این مدت رابطهای نزدیک با دو نفر از پسرهای قذافی، بخصوص سعدی، برقرار کرد. اس ان سی در سال ۲۰۰۸ سعدی را به کانادا دعوت کرد و تمام خرج سفر گرانقیمتش را پرداخت کرد.
بن عیسی پس از استعفای خود در ماه فوریه گفته بود این شایعه که او مجبور به این کار شده حقیقت ندارد و حتی تهدید کرد که از کسانی که آنرا پراکنده کنند شکایت میبرد.
سخنگوی بن عیسی در مونترال و وکلایش حاضر به پاسخ به سئوالات هیچ یک از رسانهها نشدهاند.