شاره: اکثریت خاموش با ما است/ ماروآ: کبکی‌ها تصمیم می‌گیرند/ لگوآ: به دنبال قدرت/ خدیر: ماموریت غیرممکن
شهروند – آرش عزیزی: هنوز سوت‌ها زده نشده که همه‌ی دونده‌ها با تمام سرعت خط آغاز را ترک کرده‌اند.
ژان شاره- امیر خدیر- الگوا-پائولین ماروآ
ژان شاره، نخست‌وزیر لیبرال کبک، چهارشنبه‌ی هفته‌ی گذشته بالاخره سوت را کشید و اعلام کرد این استان در روز ۴ سپتامبر، یک روز پس از روز کارگر، عازم انتخابات می‌شود. او در این روز با فرماندار کبک دیدار کرد و خواهان انحلال مجلس ملی و برگزاری انتخابات جدید شد.
این پنجمین انتخابات پیاپی است که شاره‌ی ۵۴ ساله در آن حزب لیبرال را رهبری می‌کند و خواهد کوشید تا در میان بحران‌های بسیاری که داشته است به چهارمین پیروزی انتخاباتی خود برسد. از زمان ماریس دوپله‌سی، رهبر «اتحاد ملی»، در سال ۱۹۵۶، هیچ کس در کبک موفق به این کار نشده است.
پائولین ماروآ، رهبر حزب کبک، جدی‌ترین رقیب شاره، مدت‌ها منتظر این روز بوده است. البته اردوی خود او نیز در دوران اخیر با بحران‌های بسیاری روبرو بوده اما مشکلات بسیاری که شاره پیش رو دارد، باعث شده کارشناسان شانس زیادی برای ماروآ قائل باشند. این رهبر ۶۳ ساله برای دومین انتخابات، حزبش را رهبری می‌کند.
ماروآ کمپین خود را با توپ پر آغاز کرد. او در کنفرانس مطبوعاتی خود، ساعاتی پیش از اعلام رسمی انتخابات، دولت شاره را «مصرف‌شده» و «فاسد» خواند و گفت سرنوشت استان را خود مردم کبک تعیین می‌کنند و نه بقیه‌ی کانادا یا شرکت‌های خارجی.
رهبر جدایی‌طلبان نه تنها به دولت شاره که به اتاوا و دولت هارپر حمله کرد و کانادا را «ریسکی» برای کبک خواند و گفت استقلال کبک همچنان در صدر اعتقادات خودش و حزبش هست.
اما نکته‌ی اصلی این است که رهبر این حزب جدایی‌طلب که خوب از عدم محبوبیتِ جدایی کبک از کانادا در میان رای‌دهندگان استان خبر دارد، حاضر نشد تعهد مشخصی به برگزاری رفراندوم برای استقلال، در صورت پیرزوی حزبش بدهد. ماروآ طبیعتا می‌خواهد بیشترین رای‌دهندگان ممکن را جذب کند و تاکید کرد که این انتخابات بر سر نمایندگی منافع کبک است و نه جدایی آن از کانادا.
او گفت مردم باید بین دولتی انتخاب کنند که شفافیت و صداقت می‌آورد، و دولت لیبرالی که دیده‌اند چندین سال نتیجه‌ای بجز فساد و پارتی‌بازی نداشته است. او تاکید کرد استقلال و رفراندوم نباید موضوع انتخاب مردم باشد.
رهبر حزب کبک تاکید کرد: «ما برای رفراندوم یا علیه آن رای نمی‌دهیم. ما به دولتی رای می‌دهیم که بتواند سیاست‌هایی مطابق نیازهای مردم کبک ارائه کند. روزی که تصمیم بگیریم رفراندومی برگزار کنیم، جایی برای غافلگیری نخواهد ماند و کبکی‌ها خواهند توانست خود تصمیم بگیرند.»
جنبش دانشجویی یا «اکثریت خاموش»؟
در مقابل اما ژان شاره سعی دارد دست به حرکت معمول رهبران دولت راست‌گرا هنگام مواجهه با جنبش‌های توده‌ای بزند. او نه تنها نمی‌خواهد در مقابل جنبش دانشجویی عقب‌نشینی کند که می‌گوید «اکثریت خاموش» مردم که دل خوشی از اعتراضات دانشجویان نداشته‌اند با دولت او همراه خواهند بود. این همان اصطلاحی است که ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه آمریکا، در دهه‌ی ۱۹۶۰ در مورد جوانان معترض آن کشور به کار می‌برد.
شاره در ضمن رقیب خود، ماروآ، را متهم کرد که حامی جنبش دانشجویی بوده است.
ماروآ، که در اوایل جنبش دانشجویی کبک، مربع سرخ آن‌را با افتخار به سینه می‌زد اما با پیش‌روی و بالا گرفتن جنبش، آن‌را کنار زد، گفت: «من دوست دارم بخشی از جنبش خیابان باشم، بخشی از تظاهرات صلح‌آمیز. آقای شاره هم چنین کاری می‌کرد به نفعش تمام می‌شد.»
ماروآ: با مولتی‌کالچرالیسم کانادایی مخالفیم
پس از نه سال در قدرت بودن لیبرال‌ها، تعجبی هم نیست که ماروآ با اعتماد به نفس بسیاری وارد انتخابات شود. او در ضمن تلاش بسیاری کرده تا روغنی به دستگاه کمی زنگ‌زده‌ی حزبش که قریب یک دهه را در اپوزیسیون گذرانده بزند و خون جدیدی به رگ‌های آن تزریق کند.
یکی از اولین حرکات پر سر و صدای ماروآ پرده‌برداری از نامزد جدید حزبش، جمیله بن‌حبیب، فعال ۳۹ ساله‌ی متولد الجزایر بود که ۱۵ سال پیش به کبک آمد. بن‌حبیب در یکی از فرانسوی‌نشین‌ترین حوزه‌ها، در شهر تروآ ریویر، نامزد شده و حزب کبک می‌خواهد با این کار نشان دهد توان جذب مهاجران را، که سنتا بیشتر به لیبرال ها رای داده‌اند، نیز دارد.
ماروآ با اشاره به این مساله گفت «ما مخالف مولتی‌کالچرالیسم کانادایی هستیم» و تاکید کرد زمانی پیشینه‌ی بن‌حبیب در منطقه‌ای مثل تروآ-ریویر نکته‌ای منفی بود اما اکنون نکته‌ای مثبت است.
حوزه‌ای که بن‌حبیب در آن به رقابت می‌رود در نزدیکی دهکده‌ی کوچک هروویل است. یعنی همان جایی که چند سال پیش با تصویب آیین‌نامه‌ای که بسیاری اعمال اسلامی را ممنوع می‌کرد خبر ساز شد.
سایرین
حزب کبک خود در دوره‌ی اخیر دچار بحران‌های بسیاری شده است و از جمله از دل نمایندگانی که این حزب را رها کرده‌اند دو حزب جدید پیدا شده‌اند. اما ماروآ توانسته جایگاه خود را به عنوان رهبر حزب حفظ کند. در زمستان گذشته، ژیل دوسپ، رهبر دیرین بلوک کبک که در انتخابات فدرال پارسال به شدت ناکام ماند و عملا از صحنه‌ی سیاست فدرال حذف شد، ماروآ را برای رهبری «حزب کبک» به چالش کشید، اما از او شکست خورد تا ماروآ لقب «بانوی تنومند» را به خود بگیرد. پس از این اتفاق جایگاه او بیشتر تثبیت شد.
اما از میان دو حزبی که از دل حزبِ ماروآ بیرون آمده‌اند، حداقل یکی شانس غافلگیر کردن همه و رسیدن به دولت را دارد. آن «ائتلاف برای آینده‌ی کبک» به رهبری فرانسوا لگوآ است که همین حالا، با اعضایی که از حزب اپوزیسیون رسمی جدا شده‌اند، ۹ نماینده در مجلس دارد.
لگوآ، وزیر سابق دولت کبک، در سال ۲۰۰۹ از این حزب جدا شد. او وعده داده دعوا بر سر استقلال و قانون اساسی و غیره را ۱۰ سال کنار بگذارد و در عوض به مسائل حادی مثل آموزش و پرورش، خدمات درمانی و بدهی عمومی بپردازد. کبکی‌ها در چند انتخابات گذشته (و به تعبیری در تمام تاریخ معاصر) نشان داده‌اند که حاضرند گزینه‌هایی جدید را محک بزنند اما از طرفی حزبِ لگوآ در نظرسنجی‌ها نوسان زیادی داشته است. همین باعث شده نتواند نامزدهای بزرگ زیادی به خود جلب کند و در کار جمع‌آوری کمک مالی هم خیلی موفق نبوده است.
دیگر حزب جدا شده از «حزب کبک»، «گزینه‌ی ملی» (Optione Nationale) به رهبری ژان مارتین آسانت است که سال گذشته از حزب اصلی جدایی‌طلبان جدا شد. آسانت می‌خواهد نماینده‌ی جدایی‌طلبان افراطی‌تر باشد و می‌گوید طرفداران واقعی استقلال باید به او رای بدهند.
و بالاخره می‌رسیم به حزب چپ‌گرای «همبستگی کبک» (Quebec Solidaire) به رهبری مشترک امیر خدیر و فرانسوا دیوید.
خدیرِ ایرانی‌تبار، که متولد تهران است، از جنجالی‌ترین و در عین حال محبوب‌ترین سیاستمداران استان به حساب می‌رود. این تک‌نماینده‌ی حزب خود در مجلس ملی، موفق شده نام خود را مدام سر زبان‌ها نگاه دارد و امروز حزبش در نظرسنجی‌ها ۱۰ درصد را با خود دارد که بسیار بیشتر از نتایجش در انتخابات قبلی است. در ضمن بعضی نمایندگان نیودموکرات مجلس فدرال که سال گذشته با پیروزی غافلگیرکننده‌ی ان دی پی (که مورد حمایت این حزب بود) به اتاوا راه یافتند اکنون با آن همکاری می‌کنند. اولین هدف حزب شاید انتخاب دیگر رهبر (یا به قول خودش «سخنگو»ی) حزب، فرانسوا دیوید، باشد که در حوزه‌ی «گوئین»، واقع در مونترال عازم رقابت خواهد شد. طبق قراردادی که حزب همبستگی با «گزینه‌ی ملی» بسته است، این حزب در «گوئین» نامزد نمی‌دهد و حزب همبستگی در حوزه‌ی آسانت. همین شانس دیوید را حتی بیشتر می‌کند.
مهمتر از همه اما این‌که خدیر این امکان را دارد تا از فضای چپ موجود در استان، پس از جنبش دانشجویی، بهره ببرد و حتی شاید بتواند حزبش را به نیرویی بسیار جدی‌تر از آن‌چه هست بدل کند. اما این‌که او هنوز بتواند خواب نخست‌وزیری را ببیند یا نه معلوم نیست.
