شماره ۱۲۰۲ ـ پنجشنبه ۶ نوامبر ۲۰۰۸
گزارش “ولت آنلاین” آلمان از فضای سیاسی امروز ایران
گزارش: اشتفانی روپ (ولت آنلاین)
محمود احمدی نژاد سه سال پس از پیروزی انتخاباتی غافلگیرکننده اش غرق بحران شده است. بسیاری از هواداران پیشین رئیس جمهوری که قول داد میلیاردهای نفتی را بر سر سفره تهی دستان ببرد، مایوس شده اند. برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ سلف او محمد خاتمی وارد صحنه می شود.
هواداران احمدی نژاد، در تابستان سال ۲۰۰۵ هنوز هیجان زده شهردارشان بودند. کسی از صفوف انقلابی خودشان که به رغم تیتر دکترای خود، هنوز یکی از آن ها باقی مانده بود. او، با خودروی کهنه و بعضا پوسیده خود، در محله فقیر و متوسط نشین تهران پارس به این طرف و آن طرف می راند، جائی که خانه محقرش در آن قرار داشت.
نظر نامساعد محافظه کاران
حسین، اکبر و یاسر، مثل محمود احمدی نژاد، به آن گروه از مردان تهران تعلق دارند که در انقلاب ۱۹۷۹ خمینی و در جنگ عراق، در جبهه مقدم جنگیدند. اکنون، حتی هواداران انقلابی حلقه ایدئولوژیک خود رئیس جمهور از او رویگردان شده اند. محافظه کاران، شرکت احمدی نژاد را در انتخابات ریاست جمهوری ژوئن ۲۰۰۹ خوب نمی دانند.
حتی امروز، حسین کارمند و اکبر و یاسر کاسب برای سفرهای زیارتی به مکه و کربلا برنامه ریزی کرده اند. آن ها همچنان اعتقاد دارند که کشورشان با سرنگون کردن شاه و انقلاب اسلامی راه درستی رفته است. و این سه مرد، با ریش سه روزه خاص مذهبی ها و پیراهن های راه راه یا یک رنگ بدون کراوات، بدون یک لحظه درنگ حاضر خواهند بود در صورت جنگ با خون خود از کشورشان دفاع کنند. آن ها می گویند که به عنوان مومنان واقعی به ارتش میلیونی بسیج تعلق دارند و مذهب همه چیز آنان و شهادت برایشان افتخار است.
آن ها همواره با یکدیگر در مسجدی دیدار می کنند که لایه های پائینی طبقه متوسط در آن حضور می یابند. مذهب اینجا نقشی بزرگتر از شمال ثروتمند تهران بازی می کند. روسری های زنان اینجا برخلاف شمال به ندرت ممکن است یک تار مو را آزاد بگذارند. و پارتی های همراه با الکل غربی نوثروتمندان شمال، خاری در چشم این ها هستند. مثل فحشا که همواره بیشتر می شود.
رئیس جمهوری که دیگر “مرد خلق” نیست
سه مرد، که همگی حدود ۵۰ سال دارند، به عنوان اعضای چنین بخشی از جامعه، در مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۰۵ با تمام نیرو از احمدی نژاد پشتیبانی کردند. آن ها، به خدمت داوطلبانه حوزه های انتخاباتی رفتند و روی خانواده و حلقه دوستان خود به شدت تبلیغ کردند تا به “مرد خلق” رای بدهند.
سه سال و سه ماه پس از پیروزی غافلگیرکننده شهردار تهران، که قول داده بود میلیاردها دلار درآمد نفتی را بر سر سفره تهی دستان ببرد، این سه مرد، مثل بسیاری دیگر از هواداران احمدی نژاد، به شدت از او ناامید شده اند. هیچکدام از دوستان حسین و بسیجی های جوانتر، که در مسجد گرد آمده اند، حاضر نیستند احمدی نژاد را دوباره انتخاب کنند. حسین می گوید:”او در شهرهای بزرگ شانسی نخواهد داشت”. با این همه، حسین و دوستانش نگران آن هستند که وضعیت انتخابات در مناطق روستائی با توزیع هدایای انتخاباتی احمدی نژاد، به گونه دیگری پیش برود.
گرانی و تورم مهارناپذیر
با دولت احمدی نژاد، به جای آن که وعده بهبود زندگی جمعیت گسترده تهی دستان ایران بهتر شود، عکس این واقعیت اتفاق افتاد. قیمت ها، بویژه در مورد مواد غذائی، به شدت افزایش یافت. در دوازده ماه گذشته، متوسط نرخ تورم نزدیک به ۲۳ درصد بود. براساس تازه ترین آمار، در ماه اگوست نرخ رشد قیمت ها به نزدیک ۲۸ درصد رسید. در این میان، نرخ مواد غذائی بیش از همه بالا رفت. افزایش سرسام آور اجاره و بهای مسکن، زندگی را بر کسانی دشوار کرده است که صاحب خانه و ارث پدری نیستند.
شانس های از دست رفته
برای یدالله اسماعیلی، از مخالفان دولت، وضعیت کاملا روشن است. او به روزنامه کارگزاران که به رئیس جمهور اسبق رفسنجانی نزدیک است، می گوید:”دولت احمدی نژاد، شانس بزرگی را که به خاطر افزایش غیرقابل انتظار درآمدهای نفتی ایجاد شد، سوزاند و به جای آن کشور را با سیاست های غلط اقتصادی به نوعی بن بست کشاند”.
اسماعیلی، در تماس با خبرنگار نشریه ولت آلمان می افزاید: “احمدی نژاد اگر برنامه می داشت یا دست کم برنامه روسای جمهور پیشین را تعقیب و درست سرمایه گذاری می کرد، الان وضعیت اقتصادی کشور ما درخشان می بود”.
یدالله اسماعیلی، چشم پزشکی که در دوره خاتمی معاون وزارت بهداری بود، اکنون رئیس تشکل گروهی از نمایندگان سابق مجلس است. به گفته او:”احمدی نژاد رفرمیست بنیادگرائی است که نمی تواند دیدگاه هایش را برای خودش نگه دارد. او به جای آن که مثلا با یک استراتژی هدفمند فرصت های شغلی تازه ایجاد کند، سرگرم آن بود که پشت سرهم وزیرانش را عوض کند. بویژه در بخش مهم اقتصادی، مثل بانک مرکزی. و به جای آن که مشکلات داخلی را حل کند، افکار عمومی را به شعارهائی در عرصه سیاست خارجی منحرف ساخت”.
با این همه، دکتر اسماعیلی نمی خواهد گناه همه چیز را تنها به گردن احمدی نژاد بیاندازد و می گوید: “جامعه جهانی هم در دوران احمدی نژاد با جدی گرفتن بیش از حد اظهارات او، و سوء استفاده از آن ها برای پیشبرد اهداف خود، نقش بدی بازی کرد”.
ضرورت همکاری ملی
اسماعیلی، اکنون به همه ایرانیان در داخل و خارج از کشور توصیه می کند که فعال شوند و از طریق یک همکاری سازنده و مسالمت آمیز، مشکلات کشور را با هم حل کنند. به عقیده او هنوز برای ایجاد تحول دیر نشده است. اسماعیلی، همراه با مخالفان دیگری مثل ابراهیم یزدی تلاش می کند که همه نیروهای سیاسی کشور به هم نزدیک شوند، تا به جای ادامه دادن به روند رودرروئی با یکدیگر، در کنار هم قرار گیرند و با یکدیگر همکاری کنند. برای انتخابات سال ۲۰۰۹ بسیاری از اصلاح طلبان روی خاتمی حساب می کنند که به عقیده آن ها می تواند به اوضاع سامان بدهد و با روش دیپلماتیک خود با غرب وارد مذاکره شود.
خاتمی بهترین گزینه نیست، اما…
مجید انصاری می گوید:”خاتمی نامزد ایده آلی نیست. اما از آنجا که تلویزیون تحت کنترل دولت اجازه تبلیغ برای نامزدهای اصلاح طلب را نخواهد داد، چاره ای جز انتخاب یک شخصیت کاملا شناخته شده نیست که نیازی به تبلیغات نخواهد داشت”.
محدودیت هائی که حکومت ایران همچنان بر رسانه ها و انتخابات اعمال می کند، موضوع بحث یدالله اسماعیلی هم هست. او که روزنامه “فتح” ش چند سال پیش توقیف شد، هنوز امید به بهبود را از دست نداده است و می گوید: “ما در اینجا یک دموکراسی داریم که هنوز جوان است. اگر ایران را با کشورهای دیگر خاورمیانه مقایسه کنیم، وضعمان بد نیست”. او با احتیاط اضافه می کند: “ما دارای انتخابات هستیم، اما متاسفانه نیروهائی هستند که می کوشند این انتخابات را به مسیر معینی هدایت کنند. بنابراین ما نباید بر سر خود حق انتخاب بجنگیم، بلکه نبردمان بر سر انتخابات آزاد است”. او به این طریق به شورای نگهبان اشاره دارد که می تواند نامزدها را رد صلاحیت کند و این کار را در گذشته همواره کرده است. برای آخرین بار، با شدت تمام در انتخابات ماه مارچ امسال.
