شهروند- آرش عزیزی: روز جهانی ایدز در شنبه ی هفته ی گذشته با واکنش‌های مختلفی در کانادا و جهان روبرو شد.
اما کمتر واکنشی مثل واکنش دولت کانادا به رهبری استفن هارپر با انتقاد فعالان ضد ایدز مواجه شده است.
آخر هفته ی گذشته سازمان ملل از جهان تقاضا کرد به میلیون ها نفر از بیماران ایدز در آفریقا و سایر مناطق فقیر جهان که به داروهای ارزان دسترسی ندارند کمک کند. اما دولت هارپر جواب مثبتی به این تفاضا نداد.
دولت هارپر به لایحه‌ی C-398 که هلن لاوردیه، نماینده ی ان دی پی، پیش گذاشته بود نه گفت. این لایحه ارائه داروهای ارزان قیمت جنریک به بیماران ایدز و فروختن آن‌ها به کشورهای فقیر با قیمت های پایین را تسهیل می‌کرد. طبق این لایحه، شرکت های داروسازی که این داروها را ساختند همچنان درصدی دریافت می‌کردند. نظرسنجی های متعدد نشان می دهد که اکثریت عظیم مردم کانادا خواهان تصویب این لایحه هستند.
دولت هارپر اما سال های سال است که با تصویب لوایح این چنینی مخالفت می‌کند.
استفن لوئیس، فرستاده ی سابق سازمان ملل در مساله ی ایدز، گفت دولت محافظه کار «حمایت از امتیاز شرکت های بزرگ را به جانِ کودکان ترجیح می دهد.» روزنامه ی تورنتو استار در سرمقاله ی خود ضمن نقل و تایید گفته ی لوئیس به این خاطر از هارپر انتقاد کرد.
در سال گذشته ۳۳۰ هزار کودک به ویروس اچ.آی.وی، که می تواند منجر به بیماری ایدز شود، مبتلا شدند. ۹۰ درصد این تعداد در آفریقا هستند. تنها یک نفر از چهار کودکِ مبتلا موفق به دسترسی به داروها خواهد شد.
پیشرفت‌های پزشکی در سال های اخیر امید جدیدی به مبتلایان به اچ.آی.وی داده است. این بیماران در صورت دسترسی به داروهای مورد نیاز می توانند تا همیشه زنده بمانند. اما این داروها به دست کمتر کسانی می رسد. در سطح جهان، ۳۴ میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند اما تنها نیمی از آن‌ها به داروها دسترسی دارند. سال گذشته ۱/۷ میلیون نفر در اثر ایدز جان سپردند.
منتقدین لایحه‌ی C-398 از جمله کیت مارتین، پزشک و نماینده ی سابق مجلس از حزب لیبرال (که سابقه ی عضویت در احزاب محافظه کار را هم دارد)، می‌گویند کانادا نباید تلاش کند در سطح جهانی رهبری در زمینه داروهای جنریک باشد. آن‌ها دو دلیل برای این امر می‌آورند. یکی این‌که کشورهایی مثل هند و برزیل اکنون به میزان لازم از این داروها را تولید می‌کنند. دوم این‌که مشکل آفریقا، فقر است و نه دسترسی به داروها. مارتین می گوید داروهای ارزان اکنون در دسترسند اما مردم آفریقا اینقدر فقیر هستند که قابلیت دسترسی به آن‌ها را ندارند و نظام‌های خدمات درمانی توانایی ارائه ی آن ها را ندارند.
اما آژانس ایدزِ سازمان ملل در گزارشی که اخیرا منتشر کرده با این استدلال ها مخالفت می‌کند.
سازمان ملل هشدار می‌دهد که میزان داروهای موجود به هیچ وجه کافی نیست.
گزارش این آژانس در زمینه ی وضعیت مالی موجود نیز روشن است. جهان ۱۷ میلیارد دلار خرج مبارزه با اچ.آی.وی می کند اما ۵ تا ۷ میلیارد دلار کمبود وجود دارد. کانادا امسال ۱۸۰ میلیون دلار به «صندوق جهانی مبارزه با ایدز، سل و مالاریا» (با ظرفیت ۳/۶۵ میلیارد دلار) اهدا کرد. این ۵ درصد کل است و کانادا را ششمین اهداکننده ی کل می سازد. اما منتقدان می گویند کانادا همچنان اقدامات لازم برای کسب اطمینان از دسترسی همگانی به داروهای ارزان یا رایگان را انجام نداده است.
