ترتیب تقدم و تاخر همیشه بحث فلاسفه و اندیشمندان بوده و هست ولی ورود این بحث به صنعت بیمه کمی جای شگفتی دارد.

بیمه صادراتی است نامرئی یا لازمه صادرات خدمات بیمه ای است؟

دست اندرکاران و محققان بیمه بر این اعتقادند که بیمه با توجه به ماهیت وجودی و مکانیزم اجرایی یک صادرات نامریی است چرا که با ارتباط بیمه گران (شرکتهای بیمه) با یک دیگر در غالب بیمه های اتکایی به مثابه آن است که سرمایه های زیادی در قالب حق بیمه و یا سهم خسارات پرداختی از یک کشور به کشور دیگری در جریان است (صادر میشود).

از آنجا که سهم این معاملات بیمه ای کم هم نیست، لذا در هر زمان که شما تصور کنید این جریان پولی در بازار اقتصادی روان است. جالب است بدانید که تحریم اقتصادی و سیاسی و غیره هم در این اثنا هیچ کارساز نیست. به عبارت دیگر شرکتهای بیمه در سراسر جهان بنا به ماهیت عملیاتی بیمه مجبور هستند در هر شرایطی با یکدیگر کار کنند و این ارتباط فقط در صورت جنگ میتواند خدشه دار شود.

هم اکنون که در سراسر جهان بنا به مسایل سیاسی ارتباطات بعضی از کشورها با یکدیگر در حالت سکون و حتی تحریم است ولی شرکتهای بیمه با توجه به قراردادهای بلند مدت و تعهدات بین المللی خود ملزم هستند به کار خود ادامه دهند.

شرکتهای بیمه اروپایی علیرغم تحریم های مالی ( مونیخ ری / سوئیس ری/ آکسا)هم اکنون حضور فعالی را در بازار بیمه ایران ایفاء میکنند.

پس نظریه یبیمه” صادراتی است نامریی” را میتوان تا حدی درست دانست.

ولی در کنار این بحث بیمه صادرات هم که خود شاخه مجزایی است میتواند تکمیل کننده چرخه اقتصادی الگوی مورد بحث باشد.

بیمه صادرات چیست؟

 

هر کشوری برای رشد و شکوفایی اقتصادش نیاز دارد تا در سایه صادرات کالا و خدمات و دانش فنی به کشورهای دیگر کسب درآمد کند و این درآمد در تراز بازرگانیش بسیار موثر است.

حال با توجه به مسایل سیاسی و تحریم های مختلف و در بعضی موارد شورش و بلوا و اعتصابات متفاوت کارگری و حزبی برگشت سرمایه ها میتواند دستخوش تاخیر یا حتی عدم وصول شود.

در اینگونه موارد کشورها برای ترغیب صادرکنندگان خود بیمه های دولتی یا با حمایت دولت را به کار گرفته و کلیه ریسکهای عدم برگشت سرمایه یا تاخیر در پرداختها را بیمه میکنند تا صادر کنندگان با آسایش خاطر به حرفه تخصصی خودشان بپردازند.

شرکت بیمه EDC شرکت بیمه صادرات است و به عنوان یکی از شرکتهای بیمه تخصصی در رشته بیمه های اعتباری و ریسک در کانادا به فعالیت های بیمه ای مشغول است.

هدف از تأسیس شرکت ارتقای صادرات کانادا از طریق ارائه اطمینان خاطر از وصول مطالبات صادرکنندگان کانادایی از خریداران خارجی بوده و در این چارچوب تأسیس این شرکت با نظارت عاملان ایالتی و فدرالی  تصویب شده است.

فعالیت بیمه اعتباری در شاخه های زیادی انجام می شود که مهمترین آن بیمه های اعتباری صادرات است. بیمه های اعتبار صادرات در دو زمینه صادرات کالا و صادرات خدمات ودانش فنی صادر می شود. به این ترتیب که صادرکنندگان کانادایی که برای خریداران خارجی کالا ارسال می کنند، عدم دریافت مطالباتشان را از طرف خارجی در برابر ریسک های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی توسط شرکت بیمه صادرات تحت پوشش بیمه قرار میدهند.

 به طور کلی ریسک های صادرات در ارتباط با ریسکهای سیاسی/ اقتصادی واجتماعی در ارتباط است و این شاخصه رشته اعتبار صادرات را از دیگر رشته های بیمه متمایز می سازد.

در این رشته امکان صدور دو نوع بیمه برای صادر کنندگان وجود دارد:

۱ـ بیمه اعتبار تسهیلات اعطایی بانک ها و موسسات مالی است که این تسهیلات عمدتاً به صادرکنندگان اعطا می شود.

۲ـ بیمه فروش و انتقال دانش فنی که توسط بیمه گر اعتباری پوشش داده می شود.

در حال حاضر شرکتهای بیمه صادرات بجز خدمات بیمه های یاد شده در سایر موارد از قبیل اطلاع رسانی و تعیین درجه ریسک بازار مورد هدف در حال ارائه خدمت میباشند.

شرکت بیمه صادرات یکی از نمونه هایی است که بر اساس الگوهای متداول بین المللی طراحی شده است. نمونه هایی همچون شرکت ECGD در انگلیس (اداره تضمین اعتبارات صادرات انگلستان) که زیر مجموعه ای از وزارت بازرگانی این کشور است، شرکت بیمه کوفاس در فرانسه و بیمه هرمس در آلمان از جمله الگوهایی هستند که مشابه شرکت بیمه صادرات EDC  هستند.

لازم به ذکر است که تمامی این عملیات در چارچوب قوانین اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) صورت می گیرد.

آنچه که نباید از نظر دور داشت این است که جایگاه بیمه های اعتباری در تشویق صادرکنندگان و کمک به توسعه صادرات بسیار مهم است. نباید به بیمه های اعتباری به دید یک بیمه تجاری نگریست و آنها را از منظر سود و سوددهی مورد ارزیابی قرار داد. چرا که هدف اساسی بیمه های اعتباری ترویج و توسعه صادرات است و صادرکننده با اطمینان خاطر می تواند به بازارهای جدید وارد شود.

در کشورهایی همچونآمریکا /کانادا/ فرانسه/انگلستان و آلمان دولت برخی از بیمه های اعتباری را تحت پوشش حمایتی خود قرار می دهد و سایر شرکت های خصوصی بیمه اعتباری نیز به هنگام پذیرفتن ریسک هایی  با ارقام بالا علاوه بر بهره مندی از شرکت های بیمه اتکایی به دولت خود نیز اتکا می کنند.

 

فرهاد فرسادی کارشناس ارشد بیمه   

farsadi@cirmco.com