شماره ۱۲۱۴ ـ پنجشنبه ۲۹ ژانویه ۲۰۰۹
Small Business Management Guideline
درس چهارم
مقدمه
در مباحث قبل در ارتباط با راه اندازی کسب و کار کوچک(SB) به چالش های پیش روی کارآفرینان و شرایط و ویژگیهای این نوع از کسب و کار پرداختیم. در این مقاله به موضوع فرانشیز(franchise) و چگونگی راه اندازی این نوع از کسب و کار خواهیم پرداخت.
فرانشیز(Franchise)
برخی از کارآفرینان در راه اندازی یک کسب و کار توانائی های فوق العاده ای در ایجاد انگیزش در همکاران و کارکنان و همچنین مدیریت و راهبری آنها را دارند، اما در عین حال نمی خواهند ریسک و خطر نمودن جهت شروع یک کسب و کار مستقل را نیز بپذیرند. چرا که ایشان در واقع بیشتر عملیاتی و اجرائی هستند، تا به وجود آورنده و محقق نمودن یک ایده جدید که موجب تغییر و تحول و یا ارائه یک محصول و خدمت نو باشد. ایشان عمدتاً تابع و پذیرنده یک تصمیم و ایده از سوی دیگران هستند. این افراد میتوانند از گزینه “فرانشیز”در ایجاد و راه اندازی کسب و کار خود استفاده کنند. چون این نوع SBها از قابلیت ها و منافع یک محصول با نشان و برند(brand)پذیرفته شده از سوی بازار و مشتری به بهترین شیوه استفاده میکند.
در مجموع شاید بتوان مزایای شروع SB به شکل فرانشیز را به صورت زیر ارائه نمود:
ـ استفاده از نام و نشان یک محصول شناخته شده و مطمئن
ـ بهره گیری از یک کسب و کار با شیوه تجربه شده در مدیریت وکنترل آن
ـ تمرکز در برنامه های فروش و بازاریابی
ـ استفاده از آموزش های حرفه ای لازم در حین کسب و کار
ـ استفاده از راهنمائی و مشاوره در جهت انتخاب صحیح و مناسب محل و سایت SB
بایستی توجه داشت که در اغلب موارد، استفاده از نام و برند سازمان و شرکت صاحب امتیاز چندان ارزان هم نخواهد بود. به این معنا که میبایست در قالب قراردادهای قانونی و به شکل تعریف شده، حق و حقوقی نیز برای ایشان در نظر گرفته شود. این امر میتواند در قالب درصدی از فروش نیز SB باشد. علاوه بر آن در مواردی میبایست مقررات خاص و تعیین شده ای نیز مورد توجه و رعایت قرار گیرند. این امر میتواند شامل محل جغرافیائی SB نیز باشد. جدای از این مطالب، صاحبان SB که میخواهند در قالب فرانشیز فعالیت نمایند، بایستی توجه داشته باشند که تضمینی بر حفظ منافع و تداوم موفقیت و سودآوری از سوی شرکت ها و سازمان های صاحب امتیاز در فرانشیز وجود ندارد.
علاوه بر این موارد، معمولاً ضوابط و مقرراتی در این ارتباط، از سوی مراجع حقوقی در هر استان (از جمله انتاریو) وجود دارد که بایست مورد توجه قرار گیرد. از آن جمله میتوان به ضرورت تهیه اسنادی مانند اظهارنامه راه اندازی فرانشیز اشاره نمود که در فرایند آن می بایست مدارکی از قبیل شرح و تاریخچه شرکت و سازمان اصلی، محصول و خدمات مورد نظر، گزارش ممیزی و حسابرسی مالی، و همچنین گزارشات اعتباری تهیه و قابل ارائه باشند. این موارد از طریق سایت “انجمن فرانشیز کانادا” یا CFA(Canadian Franchise Association) به نشانی www.cfa.ca قابل دسترسی میباشد. قطعاً صاحبان SB و همچنین وکلای فرانشیز می بایست به این مدارک و مستندات توجه و دقت لازم را داشته باشند.
برای آنکه بتوانیم به صورت بالقوه، دارا بودن حق صاحبان SB را در قالب قرارداد فرانشیز مورد بررسی قرار دهیم، بایستی موارد زیر را مشخص نمود:
ـ چگونگی وضعیت بازار فروش محصول و خدمات مورد نظر(مثلاً مدت زمان فعالیت شرکت اصلی و تعداد فرانشیزهای ایشان میتواند حائز اهمیت باشد)
ـ خوش نامی و میزان اعتبار شرکت و سازمان اصلی
ـ سهولت عملیات و ارتباطات با ایشان
ـ میزان گسترش و توسعه شرکت اصلی در آینده
ـ بررسی عملکرد و وضعیت مالی ایشان
ـ چگونگی انتخاب محل SB و میزان کمک و راهنمائی های آنها(سایر فرانشیزها و میزان فروش آنها نیز میتواند در این ارتباط مورد توجه قرار گیرد)
ـ قیمت خرید فرانشیز
ـ چگونگی ارتباط صاحبان فرانشیز با موسسات مالی و اعتباری و سرمایه گذاران
ـ میزان پرداخت حق امتیاز
ـ میزان تاثیرگذاری SB در فروش و استراتژی های بازاریابی و حقوق SB در توسعه بازار
علاوه بر آن، صاحبان SB می بایست برای اطمینان از حسن انتخاب و سودآوری کسب و کار خود در قالب فرانشیز، منطقه مورد نظر خود و همچنین سایر رقبا و همکاران را مورد شناسائی و بررسی قرار داده تا از این طریق اطلاعات زیر را کسب نمایند:
ـ مدت زمان فعالیت ایشان و وضعیت سودآوری آنها
ـ میزان موفقیت و رضایت آنها از صاحبان فرانشیز
ـ مدت زمان لازم برای فعال سازی و عملیاتی شدن SB
ـ وجود آموزشهای متناسب از سوی صاحبان فرانشیز و حمایت های مدیریتی ایشان
ـ توازن فروش و هزینه ها
علی رغم همه این موارد، صاحبان SB بایستی توجه داشته باشند که قبل از رسیدن به مرحله سودآوری، هرکسب و کار در شروع با سختی ها و مشکلاتی روبرو خواهد شد که اقتضای هر فعالیت جدید خواهد بود.
مجید جان فرسا ـ مشاور سیستم های مدیریت
janfarsa@yahoo.com
