شماره ۱۲۱۷ ـ پنجشنبه ۱۹ فوریه ۲۰۰۹
درس پنجم
Small Business Management Guideline
مقدمه
در طی مطالب ارائه شده در مقالات گذشته، ضمن بررسی ویژگیهای راه اندازی کسب و کار کوچک (SB) به نوعی از آن در قالب فرانشیز(استفاده از برند یک سازمان یا شرکت خوش سابقه و مطرح، در قالب یک قرارداد حقوقی مشخص)پرداختیم. در این مقاله به بررسی نوعی دیگر از تقسیم بندی و تنوع SB می پردازیم و آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهیم داد.
انواع SB
به لحاظ نحوه مشارکت در راه اندازی و اجرای موفق SB، ممکن است کارآفرین صرفاً بر اساس توان و سرمایه گذاری شخصی خود اقدام به تاسیس یک SB نماید. این شکل از SB در قالب مالکیت فردی و انحصاری یک نفر به صورت شرکت با مالکیت حقیقی (Sole Proprietorship) شناخته میشود. در شرایطی که فرد کارآفرین بخواهد از کمک و همراهی سایرین به عنوان شریک تجاری استفاده نماید، شکل دیگری از کسب و کار و به صورت مشارکتی (Partnership) مطرح خواهد شد. نوع دیگری از کسب و کارSB نیز میتواند وجود داشته باشد که در مقالات آینده به آن اشاره خواهیم داشت.
SBبا مالکیت فردی و انحصاری (Sole Proprietorship)
بسیاری از شرکتها در ابتدای راه اندازی و تاسیس، به صورت انحصاری یا فردی تشکیل میشوند. این نوع از SB از ویژگیها، فوائد و مزایایی به شرح زیر برخوردار خواهند بود:
ـ امکان تاسیس سریع، آسان و کم هزینه
ـ اداره وکنترل کامل توسط فرد کارآفرین
ـ انحصار در سود و عدم مشارکت آن با دیگران
SB مشارکتی (Partnership)
در این نوع از SB ،کارآفرین به لحاظ محدودیت سرمایه و یا توان راه اندازی و اداره آن، از مشارکت دیگران و یا سایر کارآفرینان استفاده می کند. در این حالت نیز این نوع از کسب و کار از ویژگیهای خاص خود به شرح زیر برخوردار است:
ـ استفاده از توان مالی و اجرائی سایرین در تاسیس و اجرای موثر SB (این امر موجب کاهش میزان ریسک سرمایه گذاری به صورت فردی خواهد بود).
ـ بهره گیری از توان حرفه ای و علمی دیگران در عملیات و اجرای فعالیت هایSB .
با ملاحظه مزایا و فوائد این دو مدل از کسب و کار، اولویت در انتخاب هر یک از آنها به شرایطی از جمله موارد زیر بستگی دارد که میبایست در مرحله ابتدائی راه اندازی SB به آنها توجه نمود:
ـ وجود تعدد و تنوع در مسئولیت های اجرائی و حرفه ای SB.
ـ محدودیت در توان مالی و سرمایه ای و ضرورت افزایش سرمایه گذاری در جهت راه اندازی و اجرای موفق SB.
ـ ضرورت به کارگیری توان علمی شرکاء .
ـ امکان همکاری مستمر و پایدار با شرکاء .
در صورت تصمیم به مشارکت و برقراریSBدر قالب partnership ، میبایست ارتباطات مالی وکاری با سایر شرکا در قالب یک توافق نامه و به صورت روشن تعیین شوند. با توجه به اینکه در برخی از موارد، قانون شرایط و ضوابطی را در جهت تسهیل شراکت مشخص کرده است، از این رو ملاحظه این موارد(بویژه تقسیم سود و زیان) در توافق نامه مورد نظر ضروری است. این امر باعث شفاف شدن وضعیت و مسئولیت های هر یک از شرکاء شده و از بروز اختلافات و منازعات در حین فعالیت SB در بین آنها جلوگیری می نماید.
در این توافق نامه برای SB شراکتی، می بایست کلیات و موارد زیر مورد ملاحظه قرار گرفته باشد:
ـ وضعیت مالکیت و مشارکت هر یک از شرکاء و میزان سهم ایشان.
ـ تقسیم وظائف و مسئولیت ها در امور اجرائی و اداره SB.
ـ وضعیت تقسیم سود(و یا ضرر و زیان) حاصل از فعالیت های SB.
ـ تعیین روش و چگونگی خرید سهام توسط سایرین(در ارتباط با شرایط انصراف هریک از شرکاء).
این توافق نامه می بایست توسط وکیل موسس و کارآفرین تهیه شده و هریک از شرکاء(و یا وکلای ایشان)به لحاظ رعایت منافع فردی و شخصی، آن را مورد بررسی دقیق قرار داده و در نهایت به صورت رسمی امضاء شود.
مجید جان فرسا ـ مشاور سیستم های مدیریت
janfarsa@yahoo.com
