شهروند ـ فرح طاهری: اولین ساخته ی بلند عارف محمدی با نام “بازمانده ای از ماگادان” روز یکشنبه سوم مارچ ۲۰۱۳ در سالن بنیاد پریا به نمایش درآمد.
“بازمانده ای از ماگادان” مستندی از خاطرات تکان دهنده ی دکتر عطا صفوی است. دکتر صفوی در سال ۱۹۴۷ در سن ۲۱ سالگی به دلیل فعالیت در حزب توده از ایران فرار می کند و به شوروی سابق پناه می برد، به این گمان که به بهشت کمونیست ها می رود. او و دوستانش به دلیل ورود غیرقانونی به خاک شوروی به شش ماه زندان و کار اجباری در کارخانه آجرپزی عشق آباد محکوم می شوند. پس از زلزله ی مهیب سال ۱۹۴۸ در عشق آباد، سه روز در زیر آوار زندان می ماند و وقتی زنده بیرون کشیده می شود، پس از بازجویی های مکرر به جرم جاسوسی برای ایران و آمریکا به ۲۵ سال زندان محکوم و به اردوگاه های کار در ماگادان اعزام می شود. او هفت سال در معادن ذغال سنگ و در شرایطی غیرانسانی با مرگ و زندگی جدال می کند تا اینکه با مرگ استالین به همراه ۲۰۰ تن از همقطاران زندانی که بازماندگان یک گروه سه هزار نفره بودند، آزاد می شود. در تاجیکستان به دانشگاه می رود، پزشک و جراح متخصص اورولوژی می شود. در سال ۱۹۶۲ با ماریا کوزمینا استاد دانشکده پزشکی ابوعلی ابن سینای تاجیکستان ازدواج می کند و یک سال بعد تنها فرزندش آرمان متولد می شود.
صفوی در سال ۱۹۸۹ یعنی ۱۰ سال پس از انقلاب، و ۴۲ سال پس از دوری از وطن به ایران رفت ولی نتوانست در کشورش که حالا او را خودی نمی دانست، دوام بیاورد. دوباره به تاجیکستان برگشت و بعد به دلیل وجود پسرش آرمان در تورنتو به کانادا مهاجرت کرد.
زنده یاد صفوی، ماه می سال ۲۰۱۲ در پی جدالی سخت با سرطان، در سن ۸۶ سالگی درگذشت.
برای من، که اولین بار با او در سال ۲۰۰۷ برای شهروند مصاحبه کردم و بعد از آن به مناسبت های مختلف می دیدمش، و حتی میهمان او و همسرش در خانه شان بودم، دیدن او و بیان رنج هایش، بویژه اینکه دیگر در بین ما نیست، خیلی سخت بود.
از استاد والی دعوت شد تا تقدیرنامه دست اندرکاران فیلم را اهدا کند. مهدی پوریان طراح پوستر فیلم یکی از این افراد بود
فکر ساختن این مستند با خواندن همین مصاحبه در ذهن عارف محمدی جرقه زد. او دو سال روی این کار وقت گذاشت و در این راه به تهران و تاجیکستان رفت تا بتواند کارش را کامل کند. شاید اگر حامی مالی داشت می توانست به ماگادان هم سفر کند. گرچه دیگر از آن فضای سابق خبری نیست و به جایش بنای یادبودی به نام “نقاب اندوه” برای جانباختگان اردوگاه های کار ماگادان ساخته شده است.
در مراسم نمایش فیلم، آقای دیوید زیمر، وزیر بومیان انتاریو و آقای هاوارد شور نماینده انجمن شهر مارکهام حضور داشتند و به کوتاهی با حاضران سخن گفتند. آقای زیمر مشارکت ایرانیان را در عرصه های اقتصادی و فرهنگی کانادا بویژه تورنتو ستود و انتخاب آقای رضا مریدی، نماینده ایرانی تبار به وزارت تحقیقات و نوآوری انتاریو را یکی از دستاوردهای جامعه ایرانی خواند.
در جلسه نمایش فیلم گروه دایره هنرنمایی کرد
آقای شور از سوی شهرداری مارکهام، تقدیرنامه ای را پس از قرائت متن آن، به عارف محمدی، مدیر و بنیانگذار گروه هنری موج نو که تهیه کننده این فیلم بود، تقدیم کرد.
عارف محمدی فارغ التحصیل ادبیات فارسی و سینما از ایران و مددکاری اجتماعی از کالج جورج براون در کانادا است. به عنوان منقد فیلم با رسانه های ایرانی چون شهروند و رادیو زمانه همکاری داشته و با هنرمندان برجسته ایرانی و غیرایرانی بسیاری مصاحبه کرده است. او بیش از ده سال است که برنامه تلویزیونی فیلم و سینما را تهیه و اجرا می کند. مستندسازی از دیگر فعالیت های عارف محمدی در زمینه سینما است.
در ادامه ی مراسم، گروه دایره متشکل از مونا کتابیان، سارا نژاد و شهاب برادران، با همراهی رضا مقدس (گیتار)، سامان شاهی (پیانو) و آراز نایب پاشایی (ساز کوبه ای) چند ترانه با اشعار مولانا و سهراب سپهری اجرا کردند و مورد تشویق بسیار قرار گرفتند.
پس از نمایش فیلم نیز، عارف محمدی از استاد جعفر والی دعوت کرد تا بر روی صحنه به او ملحق شود و تقدیرنامه های همکاران این فیلم را اهدا کند.
بازمانده ای از ماگادان
نویسنده و کارگردان: عارف محمدی
مدیر فیلمبرداری: یدی شهبازی
موسیقی: منتخبی از آثار فریبرز لاچینی
آواز : مریم تومرایی
تدوین: میثم صمدی
مصورسازی: علیرضا بیداری
صدابردار: فرشید سلیمانپور
طراحی صدا: رضا مقدس
جلوه های ویژه: رامین دوستان
پوستر: مهدی پوریان
تهیه کننده: گروه هنری موج نو ـ عارف محمدی
محصول : ایران و کانادا ـ ۲۰۱۲-۲۰۱۰
زمان: ۶۰ دقیقه
این دومین نمایش این مستند در تورنتو بود. بار اول، عطا صفوی هنوز زنده بود اما به دلیل وخامت حالش موفق به حضور در جلسه ی نمایش فیلم نشد، این بار اما، یادش گرامی داشته شد و علیرغم تلخی خاطراتش بویژه در دهه بیست زندگی، اما امید و عشق اش به زندگی مثال زدنی خواهد شد.
عارف محمدی، خسته نباشی!
