شهروند ۱۲۳۳ پنجشنبه ۱۱ جون ۲۰۰۹
محافل اقتصادی هیچ کشور غربی به اندازه آلمان معترض تحریم‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران نیستند.مدیران بخش خصوصی آلمان و اتحادیه‌ها و انجمن‌های مدافع حقوق آنان، در سال‌های اخیر کوشیده‌اند از راه‌های مختلف، دولت را برای محدود ساختن حوزه تحریم‌ها و یا خودداری از گسترش آن تحت فشار قرار دهند تا بتوانند دادوستدهای بیشتری با ایران داشته باشند. تنها حدود چهار دهم درصد از کالاها و خدمات صادراتی آلمان روانه ایران می‌شود. با این همه، محافل اقتصادی آلمان، ایران را شریک بسیار مهمی در منطقه می‌دانند و نگران آن هستند که ادامه تحریم‌ها سبب قطع نفوذ آنان در بازار ایران شود.
افزایش صادرات
در کنار فشارهای رسمی، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران آلمانی کوشیده‌اند از راه‌های مختلف بازار خود را در ایران حفظ کنند.به این ترتیب، صادرات آلمان به ایران که در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷بین ۱۵ تا ۱۸ درصد کاهش یافته بود، در سال ۲۰۰۸ میلادی به سطح دوران خاتمی بازگشت.
نقشی که ایران می‌تواند در مبارزه با تروریسم در افغانستان ایفا کند، در هفته‌های اخیر، به بحث تازه‌ای در آلمان دامن زده است که با منافع محافل اقتصادی این کشور همسوئی دارد. عصاره بحث تازه این است که با مداخله دادن ایران در امنیت افغانستان و مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر، شاید بتوان این کشور را برای جست و جوی راه حل سیاسی مناقشه اتمی نیز آماده کرد. محافل اقتصادی آلمان در ضمن به نرمش سیاست باراک اوباما و همچنین تحولات احتمالی پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران امید بسته اند که به تعبیر آن ها ممکن است به حل دیپلماتیک مناقشه اتمی ایران و رفع تحریم های موجود منتهی شود.
نماینده ویژه آلمان در تهران
وزارت خارجه آلمان فدرال، اواخر ماه می امسال، نماینده ویژه‌ای برای ایران، افغانستان و پاکستان تعیین کرد. نماینده ویژه وزارت خارجه که “برند موتسنبورگ” نام دارد، قرار است به زودی عازم تهران شود. هدف آقای موتسنبرگ، تشویق ایران به مداخله فعال‌تر در هندوکش اعلام شده است. در آستانه این سفر، روزنامه تاگس‌اشپیگل (برلین) به نقل از مامور ویژه وزارت خارجه، نوشت: «ایران، در استراتژی جدید افغانستان فاکتور مهمی است. تهران نیز مایل نیست که یک رژیم بنیادگرا در کابل تحکیم شود. ایران، به عنوان یک کشور اسلامی می‌تواند نفوذ قابل اعتمادی در افغانستان کسب کند».
تاگس‌اشپیگل همچنین از موتسنبرگ، نقل کرد:«گفت‌وگو پیرامون افغانستان، شانس حل مسالمت آمیز مناقشه هسته‌ای ایران را نیز بالا می‌برد. راه حل دیپلماتیک این است که با مسائل ساده‌تر آغاز کنیم و بعد به جست‌وجوی منافع مشترک بپردازیم. این منافع مشترک در افغانستان وجود دارند».
آلمان جلوتر از آمریکا؟
روزنامه تاگس اشپیگل در تفسیر اظهارات نماینده ویژه وزارت خارجه آلمان نوشت: «به این ترتیب، آلمان به همان راهی می‌رود که ایالات متحده آمریکا در چارچوب استراتژی تازه افغانستان جست‌وجو می‌کند. محور اصلی این استراتژی، منطقه‌ای کردن سیاست است. اما سفر نماینده ویژه وزارت خارجه سبب می‌شود که برلین سریعتر از واشنگتن به اطلاعات لازم دست یابد».
جلب رضایت بازرگانان آلمانی
نماینده ویژه وزارت خارجه آلمان، در نخستین روزهای ماموریت خود، در انجمن بازرگانان شهر برلین حضور یافت و اهداف سفر خود را با آنان در میان نهاد. همین اقدام نشان می‌دهد که دولت در پی جلب رضایت بازرگانانی است که تشنه ورود به بازار ایران هستند، اما به علت تحریم‌های بین‌المللی از این موقعیت برکنار مانده‌اند. روزنامه زوددویچه تسایتونگ اخیرا گزارش داد که گمرک آلمان اجازه داده است کالاهائی روانه ایران شوند که می‌توانند هم مصرف غیرنظامی و هم مصرف نظامی داشته باشند. در حالی که براساس قوانین آلمان، صدور این کالاها به ایران ممنوع است.
براساس گزارش این روزنامه، گروهی از ماموران گمرک که از سوی دادستانی مورد بازجوئی قرار گرفته‌اند، گفته‌اند که در مورد محدودیت‌ها و ضوابط معامله با ایران به ندرت آموزش دیده‌اند. این ماموران در روند بررسی پرونده یک بازرگان آلمانی مورد بازجوئی قرار گرفتند که در سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ برای سازمان صنایع دفاعی ایران کالاهای قابل استفاده در صنایع نظامی را می‌خرید.
