شماره ۱۲۰۹ ـ پنجشنبه ۲۵ دسامبر ۲۰۰۸
حوادثی چون سیل/ زلزله/ آتشفشان/توفان/ گردباد/ بهمن جزو خطراتی هستند که به خطرات تبعی در بیمه های آتش سوزی معروف میباشند و هر یک به تنهایی قابلیت بیمه شدن را ندارند و بعد از تحت پوشش قرار گرفتن مورد بیمه (خانه/ کارخانه/بیزینس) در مقابل خطرات اصلی از قبیل آتش سوزی و انفجار میتوانند به بیمه نامه با حق بیمه اضافی الحاق شوند.
شاید دلیل تبعی خواندن این خطرات هم به همین دلیل باشد که به تبع بیمه آتش سوزی تحت پوشش قرار میگیرند.
براساس یافته های آماری بر اثر حوادث یاد شده در ۳۰ سال گذشته حدود ۷ میلیون نفر کشته و۱ میلیارد نفر بی خانمان و آواره شده اند. آثار مالی به جا مانده نیز رقمی حدود ۳۰۰ میلیارد دلار را نشان میدهد.
اگر به روند رو به رشد اینگونه خطرات توجه کنیم خواهیم دید که عواملی چون گرم شدن درجه حرارت کره زمین و افزایش گازهای گلخانه ای در تحقق این خطرات بی تاثیر نبوده است.
پس عملکرد انسان در ایجاد و گسترش این خطرات بی تاثیر نیست، ولی از جانب دیگر باید دید که انسان همواره با افزایش آگاهیهای علمی خود سعی در کاهش آثار زیانبار اینگونه حوادث طبیعی نیز داشته و اقدامات پر ثمری را از خود نشان داده است.
مهمترین اقداماتی که صورت گرفته را میتوان مهندسی مجدد راهها و آبراه ها / ساخت سد و سیل بندهای مدرن و تولید مواد ساختمانی سبک که در ساخت منازل جدید در مناطق زلزله خیز بنا میشوند، نام برد.
از جنبه مالی بلاهای طبیعی قابلیت تاثیرگذاری زیادی بر وضعیت اقتصادی در هر جامعه دارند.
جالب است بدانیم که اینگونه خطرات با توجه به الگوی خاص هر جامعه آثار زیانبار متفاوتی دارد.
در اکثر جوامع غیر پیشرفته بیشترین آسیب بر منابع انسانی (مهمترین عامل تولید) و در جوامع پیشرفته بیشترین آسیب مربوط به منابع مالی و تکنولوژیک است.
اقدامات ضروری که در پروژه های مدیریت ریسک پیشنهاد میشود یکی قبل از وقوع حوادث (پیشگیری) و دیگری بعد از وقوع (درمان و جلوگیری از توسعه آثار زیانبار) است در ذیل به چند نمونه اشاره میشود:
۱ ـ ایجاد و راه اندازی سیستم آگاه کننده خطرات جوی
هم اکنون شاهد به کارگیری دستگاههای فوق مدرن و هوشمندی هستیم که در کشورهایی چون ژاپن و آمریکا به کار گرفته میشود و تاثیر بسزایی نیز از خود نشان داده است.
۲ ـ هماهنگ کردن نیروهای امدادی در مقابله با آتش/ سیل/ زلزله
شبیه سازی حوادث و راههای مقابله با آن در مانورهای سالیانه از متداول ترین روشهای امروزی است.
۳ ـ مهندسی مجدد برای مناطقی که قبلا دچار حادثه شده و روی خط سیل یا زلزله و توفان هستند.
با شناسایی مناطق آسیب دیده میتوان تا حد ممکن از ساخت و ساز مجدد در آن مناطق خودداری کرد و نسبت به انتقال مراکز کلیدی به مناطق امن کوشید.
۴ ـ اختصاص منابع مالی برای تحقیق در خصوص شناسایی منابع خطر ساز.
۵ ـ ارتقاء سطح عملیاتی جامعه و تیمهای مرتبط.
۶ ـ انتقال ریسکها به شرکتهای بیمه و تحت پوشش قرار دادن سرمایه های کلان کشوری.
خسارات در بیمه آتش سوزی و خطرات تبعی:
در بیمه آتش سوزی دو نوع خسارت از طرف شرکت بیمه قابل پرداخت است:
الف: خساراتی که مستقیما بر اثر خطرات تعیین شده در بیمه نامه حاصل شده و بر اثر تحقق آتش/ سیل/زلزله/توفان یا دزدی تحقق یافته باشد.
ب: خساراتی که به طور مستقیم حاصل نشده ولی مثلا بر اثر تعطیلی یا غیر قابل سکونت بودن محل مورد نظر هزینه ای به بیمه گذار تحمیل میشود.
این هزینه ها را عدم النفع یا هزینه فرصت های از دست رفته نام میبرند.
هزینه اجاره محلی که بایستی در زمان تعمیرات خانه خسارت دیده پرداخت شود و یا درآمدی که از محل کسب و کار حاصل نشده را میتوان بهترین نمونه نام برد.
باید توجه داشت که هر کشوری با توجه به شرائط اقلیمی و آب و هوایی خود خطرات ویژه ای را جزو خطرات اصلی و تبعی محسوب مینماید.
فرهاد فرسادی ـ کارشناس ارشد بیمه
