واژه بیمه در لغت، به اطمینان، ضمانت، حفظ و نگهداری در برابر حوادث و خطرات معنا شده و در اصطلاح، ضمانت مخصوصی است …
شهروند ۱۲۵۴ پنجشنبه ۵ نوامبر ۲۰۰۹
واژه بیمه در لغت، به اطمینان، ضمانت، حفظ و نگهداری در برابر حوادث و خطرات معنا شده و در اصطلاح، ضمانت مخصوصی است از جان یا مال که در تمدن جدید رواج یافته است. به این ترتیب که برای شخص یا مال، ماهانه مبلغی به شرکت بیمه می دهند و در صورت رسیدن خطر به جان یا مال، شرکت مبلغ معینی می دهد.
در علم اقتصاد بیمه قراردادی است که براساس آن، بیمه گزار در مقابل پرداخت مبالغ معینی به بیمه گر، دارایی خود را در مقابل حوادث پیش بینی نشده بیمه می کند و بیمه گر هم تعهد می نماید در صورت بروز حادثه، بخشی یا تمامی مبلغ مورد ادعای بیمه گزار را براساس قرارداد اولیه بین طرفین، به وی پرداخت کند.
شکلهای گوناگونی از بیمه در دوره های مختلف تاریخ یافت می شود چنان که نشانه هایی از وجود بیمه نزد دریانوردان فنیقی دیده شده است، البته بیمه محصولات تجاری، با رشد سرمایه داری تجاری توسعه یافت به نحوی که در نیمه دوم قرن هجدهم، در انگلستان قانوناً مجاز شناخته شد. بیمه با گستردگی کنونی در قرن بیستم به وجود آمد و شاید رمز همگانی شدن آن در این قرن، وجود کارخانه ها، کارگاهها و جمعیت فراوان کارگر بود که از یکسو سوانح و حوادث، سرمایه های صاحبان کارخانه ها را تهدید می کرد و از سوی دیگر، اشتغال به کارهای سخت و دشوار کارگران در این مراکز، آنان را در معرض خطرات گوناگون قرار می داد و می بایست برای آینده آنان و فرزندان و خانواده هایشان فکری می شد. از این رو، بیمه های عمر، حوادث، نقص عضو، بیماری، از کارافتادگی، پیری، بیکاری، بازنشستگی و … رواج یافت و بنیان گذاران اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز در سال ۱۹۴۸ میلادی، بدان تصریح کردند و دولتها را به پیاده کردن این حق انسانی واداشتند.
شاید بهتر باشد اینگونه بگوییم سه عامل، زمینه پیدایش بیمه را در دنیا و تاریخ فراهم آورده است. اول نفع شخصی و اهمیتی که هر فرد برای منافع خود در نظر می گیرد. دوم، احساس خیرخواهی و نوع دوستی و سوم احساس سرنوشت مشترک که می توان از آن به احساس صنفی نیز تعبیر نمود. ممکن است بپرسید چرا بیمه؟ اما در نظر داشته باشید اختلاف شرایط، امکانات، ویژگی های طبیعی، چگونگی نظام های حاکم بر اجتماعات و استعدادهای افراد، ایجاب می کند که زندگی همه انسانها در یک سطح نباشد و همگی نتوانند از درآمد مساوی برخوردار شوند. از دیرباز، بشر شاهد محرومیت ها و کمبودهای فراوانی بوده، بیکاری، بیماری، نقص عضو و حوادث از جمله مواردی هستند که نیاز به بیمه را هر چه بیشتر بارز و مشخص می کند.
گمان ما بر این است که باید جواب چراهای بیمه را در سیستم آموزشی مان جستجو کنیم جایی که به ما آموخته نشده فقط بیمه می تواند در رویارویی با موارد یاد شده فوق، ما را یاری دهد. روزهای زندگی چون باد سپری می شوند و تقویم ما برگهایش را به چشم برهم زدنی تعویض می کند. تجربه این گذر به ما می گوید فردا چون امروز نیست. امروز برای فردایتان فکر می کنید و باور کنید که فردا را باید امروز ساخت. از تجربه دیگران درس بگیریم، چرا که گاه تجربه کردن بسیار پرهزینه و غیرقابل جبران است. به امید آنکه جامعه ما روز به روز به این مهم بیشتر ارزش نهد.
* محمد رحیمیان کارشناس بیمه و سرمایه گذاری و عضو رسمی انجمن مشاورین متخصص بیمه و امور مالی کانادا است.
