چندی پیش خانمی به من مراجعه کرد که قصد جدا شدن از همسرش را داشت. شوهر این خانم در ایران کار می کند و در غیبت او، خانمش
شهروند ۱۲۶۲ ـ پنجشنبه ۳۱ دسامبر ۲۰۰۹
چندی پیش خانمی به من مراجعه کرد که قصد جدا شدن از همسرش را داشت. شوهر این خانم در ایران کار می کند و در غیبت او، خانمش عهده دار نگهداری از خانه و فرزندان است. این خانم به شدت خسته به نظر می رسید و دیگر مایل به ادامه این زندگی طاقت فرسا نبود.
بسیار دیده ایم خانواده هایی که پس از مهاجرت با مشکل کاریابی مواجه هستند. خیلی از افرادی که با تحصیلات عالیه به خارج از ایران مهاجرت کرده اند، در راه یافتن شغلی مناسب در رشته خود با مشکل مواجه می شوند. در نهایت، این افراد یا مجبور می شوند مجددا به کسب تحصیلات بپردازند، یا به شغل هایی با درآمد کمترکه در سطح تحصیلات عالیه آنها نیست تن درمی دهند. البته راه سومی نیز وجود دارد: بسیاری از خانواده ها که دراین موقعیت واقع می شوند تصمیم می گیرند که یکی از همسران که اغلب مرد خانواده است به ایران بازگردد و به شغل مناسب خود بپردازد. ایشان قسمت اعظم درآمد خود را ماه به ماه برای خانواده خود که در خارج از کشور زندگی می کنند می فرستد. این طریقه زندگی زناشویی در عین حل کردن مشکل مالی خانواده، مشکلات بی شماری در ارتباطات خانوادگی ایجاد می کند از جمله:
۱ـ خانم خانواده که اکنون از حمایت شوهرش برخوردار نیست، مجبور می شود به تنهایی مدیریت خانه و رسیدگی به فرزندان را بر عهده گیرد. تمام مسئولیت هایی که قبلا برعهده مرد خانه بود، اکنون روی دوش یک نفر گذاشته شده است. این خانم پس از مدتی نه چندان طولانی از لحاظ جسمی و روحی به شدت خسته می شود.
۲ـ رابطه زناشویی بین زن و شوهر متزلزل می شود. در این حالت، هر چقدر هم که زن و شوهر به یکدیگر وفادار باشند، فاصله ایجاد شده در ارتباط زناشویی آنها خلل ایجاد می کند. در بسیاری از موارد، زن و شوهر به هم بدبین می شوند و اطمینان بین آنها از بین می رود. البته بسیار بوده اند زنان و مردانی که در زمان دوری از همسر خود برای رفع نیازهای عاطفی و جنسی خود به افراد دیگر رو می آورند. وقتی که یک زندگی زناشویی به این مرحله برسد، به سختی سلامت گذشته خود را بازمی یابد.
۳ـ ارتباط بین پدر و فرزندان نیز سلامت خود را از دست می دهد. برای فرزندانی که به دور از پدر بزرگ می شوند، توجیهاتی مانند: " پدرت دارد زحمت می کشد تا خرج ما را بدهد" قابل قبول نیست. دیده شده است که غیبت طولانی یکی از والدین در درس خواندن و پیشرفت فرزندان تاثیرات منفی گذاشته است. دیدارهای گاه به گاه پدر با فرزندان جایگزین غیبت های طولانی او نخواهد بود.
۴ـ عدم حضورمرد خانواده در کشوری که خانواده او در آنجا رشد می کند، باعث می شود که ایشان با مسائل و شرایط زندگی در این کشور بیگانه شود و هرگز خود قادر به زندگی در آن کشور نشود. برای مثال، این شخص زبان انگلیسی را فرا نمی گیرد یا آن را به مرور از یاد می برد. همچنین، تا زمانی که این شخص در ایران به سر می برد، هرگز توانایی های لازم برای یک زندگی موفق در خارج از کشور را به دست نخواهد آورد.
غیبت طولانی یکی از همسران، مسائل و مشکلات بی شماری برای خانواده ایجاد می کند که به ذکر چند مورد بالا بسنده می کنیم. در ازای این همه مسائل ایجاد شده، این طریقه زندگی محاسن کمی دارد از جمله ارائه راه حلی برای مشکل مالی خانواده. همچنین، شغل مناسب در ایران به برگرداندن غرور و احترام از دست رفته مرد خانواده نیز کمک می کند. غیر از دو مورد فوق، این روش زندگی زناشویی جز ایجاد مشکلات بی شمار، ثمره ای به دنبال نخواهد داشت.
پس راه حل چیست؟ خانواده ای که با دنیایی از امید و آرزو مهاجرت کرده است، و اکنون قادر به داشتن درآمد مکفی نیست چگونه می تواند دوام بیاورد؟ باید متذکر شوم که مسائل و سختی های سال های اول مهاجرت برای هیچ یک از اعضای نسل اول مهاجرت بیگانه نیست. من همیشه به مراجعان خود می گویم که همه ما این راه سخت را طی کرده ایم و با مشکلاتی مشابه دست و پنجه نرم کرده ایم. هیچ کس در بدو مهاجرت زندگی راحتی نداشته و یک شبه به اهداف خود نرسیده است. ما ایرانیان در این راه تنها نیستیم. مهاجران کشورهای دیگر نیز با مشکلاتی مشابه مواجه هستند. به همین دلیل است که مراکز زیادی برای رسیدگی به امور مهاجران و کمک به آنها در این شهر وجود دارد.
بازگشت یکی از همسران به ایران با هدف کار کردن، راه حل مناسبی برای مواجه شدن با مشکلات مهاجرت نیست. اگر یک خانواده از استحکام لازم برخوردار باشد هرگز زن یا شوهر به هیچ دلیل موجه یا غیر موجهی خانواده خود را ترک نمی کند. حضور در ایران با توجیه امرار معاش برای خانواده بهانه ای است برای جدایی زن و شوهر از یکدیگر. خانواده ای موفق است که در آن زن و شوهر پا به پای هم زندگی را بسازند و در شادی و غم یکدیگر شریک باشند.
سئوالات خود برای من ارسال کنید.
* شهرزاد شهریاری، لیسانس روانشناسی از دانشگاه تورنتو، فوق لیسانس مددکاری از دانشگاه لوریر واترلو و عضو کالج و انجمن مددکاران انتاریو است.
