دبیرکل سازمان ملل: تحقیقات بازرسانمان در سوریه جمعه تمام می‌شود

بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، می‌گوید بازرسان سازمان ملل تا جمعه تحقیقات خود درباره ماهیت حمله شیمیایی احتمالی در حومه دمشق را تکمیل می‌کنند.

آقای بان گفته این بازرسان روز شنبه سوریه را ترک خواهند کرد و سپس به او گزارش می‌دهند.

بازرسان سازمان ملل با توافق دولت سوریه از روز دوشنبه مشغول تحقیق درباره حمله اخیر هستند.

دولت سوریه توسل به تسلیحات شیمیایی را شدیدا رد می‌کند. بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه گفته که سوریه در مقابل هر حمله‌ای از خود دفاع خواهد کرد.

آمریکا و متحدانش قصد دارند به حمله‌ای نظامی علیه حکومت سوریه دست بزنند. پارلمان بریتانیا مشغول بررسی طرح دولت دیوید کامرون برای اقدام نظامی علیه سوریه است.

آلمان و روسیه: شورای امنیت

کرملین بیانیه‌ای منتشر کرده که بنا بر آن ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و آگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در گفتگویی تلفنی با یکدیگر توافق کرده‌اند که باید شورای امنیت سازمان ملل گزارش بازرسان درباره حمله حومه دمشق را بررسی کند.

یکی از سخنگویان دولت آلمان تایید کرد که روسیه و آلمان معتقدند که بحران سوریه باید از راه‌های سیاسی حل شود.

در بریتانیا هم با این که دولت دیوید کامرون خواهان اقدام نظامی در آینده نزدیک شده، حزب کارگر گفته که به طرح دولت برای اقدام نظامی رای منفی خواهد داد.

بحران سوریه تاکنون بیش از دو میلیون پناهجوی سوری را به کشورهای همسایه فرستاده است. همچنین حدود چهار میلیون نفر در خود سوریه بی‌خانمان شده‌اند.

شمار قربانیان جنگ داخلی بیش از ١٠٠ هزار نفر برآورد می‌شود که کمتر از نیمی از آنان از میان نیروهای دولتی است.

موضع کشورهای کلیدی در قبال بحران سوریه

آمریکا و متحدانش در حال حاضر حمله نظامی به اهدافی در سوریه را مد نظر قرار داده‌اند. ولی کشورهای منطقه و خارج از منطقه، در باره هر گونه اقدام احتمالی چه فکر می‌کنند؟

همسایگان و کشورهای منطقه

ترکیه

از ابتدای بروز شورش ها در سوریه، دولت ترکیه یکی از سرسخت ترین منتقدان بشار اسد رئیس جمهوری سوریه بوده است. احمد داوود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه به روزنامه ملیت، چاپ ترکیه گفته است که این کشور آماده ملحق شدن به عملیات بین المللی علیه سوریه است ولو این که اعضای شورای امنیت در این باره به توافق نرسند.

عربستان سعودی و کشورهای حوزه خلیج فارس

گفته می شود کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در تامین هزینه نیروهای شورشی که با نیروهای وفادار به بشار اسد می جنگند نقش مهمی دارند. عربستان سعودی سال هاست که رقیب دولت سوریه است و در ترغیب کشورها به اقدام علیه سوریه نقش مهمی دارد. بندر بن سلطان، سفیر سابق عربستان در آمریکا در هفته های اخیر برای جلب حمایت بین المللی جهت کمک بیشتر به شورشیان فعالیت زیادی کرده است.

اسرائیل

با وجود این که اسرائیل در بدو امر از درگیر شدن در این مناقشه اجتناب می کرد، در سال جاری میلادی سه بار به هدف هایی در خاک سوریه حمله کرده است. گفته شده این حملات برای جلوگیری از رسیدن تسلیحات به دست پیکارجویان حزب الله لبنان بوده است که با دولت سوریه ارتباط نزدیکی دارند. آتشباری از داخل سوریه به بلندی های جولان که در اشغال اسرائیل است موجب آتشباری متقابل اسرائیل شده است.

اخیرا مقامات اسرائیل استفاده از سلاح های شیمیایی در سوریه را که نظامیان سوری مسبب آن معرفی شده اند، محکوم کردند و به طور ضمنی از عملیات نظامی علیه سوریه حمایت کرده‌اند.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گفته است انگشت اسرائیل همواره روی ماشه تفنگ است و در صورت لزوم در کشیدن ماشه درنگ نخواهد کرد.

با این وجود مقامات اسرائیل می دانند که هرگونه اقدام غرب علیه سوریه، خطر تکرار حوادث جنگ اول خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ را به همراه دارد. در این جنگ عراق در تلاش برای کشیدن پای اسرائیل به مناقشه، و تسریع در کنارکشیدن کشورهای عرب از جنگ، با موشک های اسکاد به تل آویو حمله کرد. به قرار گزارش ها با پیش بینی احتمال عملیات نظامی، فروش ماسک های ضد گاز در اسرائیل افزایش یافته است.

لبنان

عدنان منصور، وزیر خارجه لبنان در رادیوی این کشور گفته که او از ایده حمله به اسرائیل حمایت نمی کند: “تصور نمی کنم این اقدام به صلح، ثبات و امنیت منطقه کمک کند.”

انفجار دو بمب در ماه اوت گذشته در لبنان، که موجب کشته شدن حدود ۶۰ نفر شد به تنش ها بر سر مناقشه سوریه ارتباط داده شده. جنبش شیعه مذهب حزب الله لبنان، به طور آشکار از دولت بشار اسد حمایت می کند و گفته می شود شماری از سنی مذهبان لبنانی نیز در کنار شورشیان می جنگند. علاوه براین شمار پناهجویان سوری در لبنان، از هر کشور دیگری بیشتر است.

اردن

وزیر اطلاعات اردن به خبرگزاری فرانسه گفته است که از اردن نمی توان به عنوان “سکوی پرتاب” برای اقدام نظامی علیه سوریه استفاده کرد.

او می افزاید: “اردن یک بار دیگر خواستار یک راه حل سیاسی برای سوریه شده و از جامعه بین المللی می خواهد که تلاش برای رسیدن به یک چنین راه حلی را افزایش دهد.”

وزیر اطلاعات اردن گفت نیروهای مسلح این کشور قادر به دفاع از کشورند.

مقامات ارشد نظامی کشورهای غربی و خاورمیانه برای بحث در باره نقشه حمله نظامی احتمالی، در اردن ملاقات کرده‌اند. این کشور هم اکنون میزبان نیم میلیون پناهنده سوری است.

ایران

ایران از مدت ها قبل از مناقشه اخیر، حامی اصلی سوریه در منطقه بوده است و از چشم انداز هرگونه مداخله ای به شدت انتقاد کرده است.

مقامات ایران در جریان دیدار یک مقام بلند پایه سازمان ملل متحد از تهران در مورد “پی آمدهای جدی هر گونه اقدام نظامی” هشدار دادند.

خبرگزاری فرانسه می گوید سخنگوی وزارت خارجه ایران یک بار دیگر این ادعا را تکرار کرده که در حقیقت این شورشیان هستند که از سلاح های شیمیایی استفاده کرده اند.

عراق

این کشور که نگران تاثیر تشدید مناقشه سوریه در افزایش خشونت های فرقه ای در عراق است، به اندازه بعضی از کشورهای عرب از دولت سوریه انتقاد نکرده است.

علی موسوی، مشاور نوری مالکی، نخست وزیر عراق می گوید: “ما با هرگونه اقدام نظامی مخالفیم و امیدواریم که راه حل سیاسی صلح آمیزی برای این بحران پیدا شود.”

مصر

در ماه ژوئن گذشته، محمد مرسی، رئیس جمهوری وقت مصر روابط با سوریه را قطع کرد و درخواست تعیین منطقه ممنوعه هوایی را کرد.

ولی پس از برکناری محمد مرسی توسط ارتش، مقامات جدید مصر موضع محتاطانه تری اختیار کرده اند. نبیل فهمی، وزیر خارجه موقت مصر گفته است: “هیچ راه حل نظامی برای بحران سوریه وجود ندارد؛ راه حل باید یک راه حل نظامی باشد.”

کشورهای خارج منطقه

آمریکا

آمریکا که به گزارش های اولیه در باره حمله شیمیایی در سوریه، واکنش محتاطانه ای نشان داده بود، متعاقبا با لحن تندتری از این حمله انتقاد کرد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا گفت استفاده دولت سوریه از سلاح های شیمیایی “انکار ناپذیر” و از نظر اخلاقی عمل زشتی است.

بریتانیا، آمریکا و بسیاری کشورهای دیگر از جمله فرانسه معتقدند که نمی شود اجازه داد در قرن بیست و یکم از تسلیحات شیمیایی بدون این که مجازاتی داشته باشد، استفاده کرد

آمریکا اخیرا حضور نیروی دریایی خود در شرق مدیترانه را افزایش داد و موجب تقویت این پیش بینی شد که آمریکا خود را برای حمله آماده می کند. به عقیده تحلیلگران، بیشتر اقدامات نظامی آمریکا پرتاب موشک های کروز خواهد بود که از دریا پرتاب شده و تاسیسات نظامی سوریه را هدف قرار می دهد.

بریتانیا

دفتر دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا می گوید نقشه های احتیاطی برای حمله نظامی در حال آماده شدن است. به گفته سخنگوی آقای کامرون، هر گونه اقدامی در حد لازم و قانونی بوده و برحسب توافقی خواهد بود که با متحدان بین المللی بریتانیا به عمل آمده است.

ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا به بی بی سی گفته است فشارهای دیپلماتیک بر سوریه بی نتیجه بوده و بریتانیا، آمریکا و بسیاری کشورهای دیگر از جمله فرانسه معتقدند که نمی شود اجازه داد در قرن بیست و یکم از تسلیحات شیمیایی بدون این که مجازاتی داشته باشد، استفاده کرد.

فرانسه

یک روز پس از انتشار خبر حمله شیمیایی به حومه دمشق، لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه گفت چنانچه استفاده دولت سوریه از تسلیحات شیمیایی ثابت شود، باید با توسل به زور واکنش نشان داد. او همچنین گفت در “شرایط بخصوص” می توان بدون اجازه شورای امنیت اقدام کرد.

فرانسه یکی از جنگ طلب ترین کشورهای غربی در مواجهه با سوریه است و اولین کشور غربی بود که ائتلاف اصلی مخالفان دولت سوریه را به عنوان نماینده مشروع مردم سوریه به رسمیت شناخت. در ماه مه گذشته فرانسه به اتفاق بریتانیا با موفقیت توانست موجب لغو تحریم تسلیحاتی شود تا رساندن تدارکات بیشتر به شورشیان میسر گردد.

روسیه

روسیه یکی از مهمترین حامیان بین المللی بشار اسد است و به لزوم راه حل سیاسی برای پایان مناقشه به کرات تاکید کرده است.

این کشور از هر گونه احتمال حمله کشورهای غربی به سوریه به شدت انتقاد کرده و گفته است هر اقدامی که بدون تایید شورای امنیت باشد می تواند “پی آمدهای فاجعه آمیزی برای سایر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا” داشته باشد.

چین

چین مانند روسیه مانع صدور قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد در انتقاد از سوریه، شده است. این کشور همچنین از چشم انداز حمله به سوریه انتقاد کرده است.

شینهوآ، خبرگزاری رسمی چین گفته است قدرت های غربی قبل از این که بازرسان سازمان ملل متحد تحقیقات خود را تمام کنند، در تعیین این که مسبب حمله شیمیایی در سوریه چه کسانی ممکن است باشند، عجله کرده اند.