* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بخش دوم و پایانی
داروها
وقتی که راهنمایی های بهداشتی در زندگی موثر واقع نمی شوند می شود از دارو استفاده کرد ولیکن مصرف دارو باید حتماً همراه راهنمایی های بهداشتی در زندگی باشد.
ـ آنتی انفلاماتوارهای غیراستروئیدی باعث آرامش کرامپ ها و کم شدن حساسیت پستان ها می شود و برای این که کارآمد باشد باید از یک هفته قبل از قاعدگی و روزهای اولیه پس از آن مصرف بشود. ادویل و موترن و اناپروکس و ناپروکسین بیش از همه مصرف می شوند و توجه داشته باشید که از این داروها نباید در هنگامی که داروهای ادرارآور مصرف می شوند، استفاده کرد.
ـ قرص های ضدبارداری: مصرف طولانی این قرص ها به غیر از این که از بارداری جلوگیری می کند راه حل خوبی برای جلوگیری از سندروم پیش قاعدگی است، زیرا از اوولاسیون جلوگیری می کند. این راه حل جالبی است برای خانم هایی که قبل و در دوران قاعدگی دچار میگرن شدید می شوند. همه قرص ها می توانند دائمی مصرف شوند ولی بعضی ها برای این کار درست شده اند مانند Seasonale.
ـ تمبرهای استروژن و پروژسترون: استفاده از استروژن برای بسیاری از بانوان کافی بوده ولی باید همراه استفاده از یک پروژستاتیف باشد که از آثار ثانویه استفاده از استروژن تنها جلوگیری کند. این متد باعث پیشگیری از بارداری نمی شود و اگر هدف باردار نشدن است نباید از این متد استفاده کرد و برای باردار نشدن باید از متدهای دیگری در هنگام مقاربت استفاده کرد مانند کاندوم و یا استریله .
ـ آنتی دپرسورها: دو خانواده از آنتی دپرسورها باعث عدم جذب سروتونین و عدم جذب سروتونین و نورپی نفرین شده و می توانند از بعضی عوارض سندروم پیش قاعدگی به خوبی پیشگیری کنند مخصوصاً از زودرنجی و حساس بودن. معمولاً پیشنهاد می شود آنتی دپرسورها دو هفته قبل از قاعدگی مصرف شوند و میزان مصرف (دوزاژ) آن خیلی کمتر از میزان مصرف برای درمان دپرسیون است.
ـ ادرارآورها: این داروها باعث می شوند که مایعات بیشتری دفع شوند و می تواند سیمپتوم های ماندن آب اضافه در بدن مثل اضافه وزن، درد در ساق پا و پاهای سنگین و غیره را برطرف کنند، به علت این که آثار ثانویه ناخواسته سنگین دارند به ندرت برای سندروم های پیش قاعدگی استفاده می شوند، معمولاً یک رژیم بی نمک برای کم کردن این سیمپتوم ها کافی است.
درصورتی که سیمپتوم ها خیلی شدید باشد و با سایر درمان ها آرام نشوند، می شود از داروهایی که باعث قطع رگل می شوند مثل آندروژن ها استفاده کرد. این هورمون ها باعث یک یائسگی موقتی می شوند و نباید بیشتر از ۶ ماه استفاده شوند و به عنوان آخرین راه چاره بعضی از خانم ها ترجیح می دهند که تخمدان هایشان با عمل جراحی برداشته شود.
مکمل های غذایی
بیشتر پزشکان اکثراً مصرف مکمل های کلسیم و منیزیم را به خانم هایی که از سندروم پیش قاعدگی رنج می برند، پیشنهاد می کنند، زیرا مطالعات نشان داده که این مواد معدنی دارای آثار مفیدی است که بعداً شرح می دهیم. محققان تصور می کنند که سیمپتوم های پیش قاعدگی مقداری بر اثر کمبود کلسیم پیش می آیند.
طب مکمل
ـ کلسیم: محققان فکر می کنند که مقداری از عوارض سندروم پیش قاعدگی بر اثر کمبود کلسیم می باشد. مطالعات کلینیکی نشان داده که مصرف روزانه مکمل یک تا یک و نیم گرم کربنات کلسیم باعث آرامش سیمپتوم های سندروم پیش قاعدگی مانند، دپرسیون و جمع شدن آب و دردها می شود.
ـ Gattilier (chasteberry یا گیاه پنج انگشت) میوه این گیاه که منشاء آن نواحی مدیترانه بوده از زمان های بسیار قدیم برای آرام کردن مشکلات قاعدگی استفاده می شده و چندین مطالعه کلینیکی همراه با گروه شاهد که داروها را دریافت می کردند نشان داده که بر روی کم شدن سیمپتوم های سندروم پیش قاعدگی تاثیر دارد.
ـ منیزیوم: خانم هایی که دچار سندروم پیش قاعدگی می شوند اغلب رابطه میزان منیزیوم و کلسیم در خون آنها کمتر از زنان دیگر است. محققان تصور می کنند که این عدم تعادل بین کلسیم و منیزیوم می تواند رل مهمی بر روی عوض شدن اخلاقی و رفتاری مثل زودرنجی که توسط سندروم پیش قاعدگی تولید می شود داشته باشد و مطالعات کلینیکی نشان داده که منیزیوم می تواند این سیمپتوم ها را آرام کند مخصوصاً دردهایی که بر اثر رگل شدن تولید می شود.
دوزاژ یا میزان مصرف: هنگام غذا خوردن یک مکمل که ۳۰۰ میلی گرم منیزیوم داشته باشد در روز کافی ست اگر پس از دو ماه نتیجه دلخواه به دست نیامد دوباره در روز ۳۰۰ میلی گرم منیزیوم مصرف کنید.
بهتر است که از گلوکونات، سیترات و یا کلرور منیزیوم استفاده شود، زیرا این ها کمتر تولید شکم روش می کنند و بهتر جذب می شوند تا انواع دیگر منیزیوم.
ـGinkgo (Ginkgo biloba): دو مطالعه کلینیکی نشان داد که مصرف ۱۶۰ میلی گرم شیره Ginkgo در روز از روز شانزدهم یک سیکل تا پنجمین روز سیکل بعدی باعث کم شدن سیمپتوم های بدنی و روانی سندروم پیش قاعدگی می شود. با این که نتیجه این دو مطالعه رضایت بخش بوده ولی باید مطالعات بیشتری بر روز افراد بیشتری انجام شود.
ـ روغن Krill: در یک مطالعه با گروه شاهد که بر روی ۷۰ خانم انجام شد و در آن روغن ماهی با روغن کریل مقایسه شد هر دو روغن حاوی امگا۳ هستند و هر دو بر روی سیمپتوم های سندروم پیش قاعدگی و دردهای قاعدگی موثرند. روغن کریل کمک بیشتری به آرام کردن سیمپتوم های دیس منوره و سیمپتوم های روانی همراه با سندروم پیش قاعدگی کرده تا روغن ماهی. از شرکت کنندگان دعوت شده بود که از یک رژیم غذایی که از چهل درصد هیدرات دو کربن، ۴۰ درصد پروتئین و ۲۰ درصد مواد چربی تشکیل شده، استفاده کنند. همین تغییر رژیم غذایی هم می تواند آثار مثبت بر روی سیمپتوم ها داشته باشد.
ـ نوردرمانی: در معرض نور سفید مصنوعی هر روز قرار گرفتن می تواند سیمپتوم های دپرسیون تولید شده بر اثر سندروم پیش قاعدگی را آرام کند، ولی از نظر علمی مطمئن نیست. یک مطالعه سیستماتیک که در سال ۲۰۰۵ چاپ شده نتایج ضد و نقیض داشته و نویسندگان این مطالعه نتیجه گیری کرده اند که در حال حاضر دلیلی که ثابت کند نوردرمانی برای کم کردن سندروم های دپرسیون بر اثر سندروم پیش قاعدگی موثر است وجود ندارد.
ـ Qi: دو مطالعه کلینیکی نشان داد که چی کونگ برای آرام کردن سیمپتوم های بدنی و روانی سندروم پیش قاعدگی موثر است. در مطالعه اول ۳۶ زن در مقایسه با ۳۶ شاهد نشان دادکه گروه اول سیمپتوم های روانی و احساسات منفی، دردها و جمع شدن آب در بدن و سایر مشکلات شان از گروه شاهد به طور محسوسی کمتر بوده.
ـ رفلکسولوژی: در یک مطالعه بر روی ۳۵ زن که از سندروم پیش قاعدگی رنج می بردند گروه اول یک درمان واقعی رفلکسولوژی بر روی پاها و دست ها و گوش ها داشتند و گروه دوم یک رفلکسولوژی پلاسیو (قلابی)، در گروه اول سیمپتوم های مختلف مانند حساسیت پستان ها، تورم شکمی، درهای قاعدگی، نگرانی، دپرسیون و زودرنجی به طور محسوسی کم شده بود تا گروه شاهد و این آثار تا دو ماه پس از قطع درمان ادامه داشت.
ـ ویتامینB6 : طبق یک سنتز بر روی ۲۵ مطالعه جهت آثار ویتامین B6 بر روی سندروم پیش قاعدگی با این که از نظر متدولوژی علمی اشکالاتی داشت با این حال محققان نتیجه گیری کردند که مصرف ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم روزانه این ویتامین می تواند آرام بخش باشد. همین گروه پیشنهاد می کنند که بیشتر از این مقدار مصرف نشود. مطالعه اولیه دیگری نشان می دهد که مصرف ۵۰ میلی گرم از این ویتامین همراه با ۲۰۰ میلی گرم منیزیوم اثر درمانی بیشتری دارد تا B6 به تنهایی.
ـ ویتامین E : دو مطالعه نشان داده که مصرف مکمل ویتامین E می تواند به کم شدن سیمپتوم های سندروم پیش قاعدگی کمک کند.
ـروغن Onagre : چندین مطالعه نشان داده که این روغن در این باره بی اثر است.
ـBlack cohosh : سرخ پوستان در زمان های قدیم از ریشه این گیاه برای مشکلات قاعدگی استفاده می کردند. کمیسیون E این درمان را قبول دارد که سندروم پیش از قاعدگی و دردهای قاعدگی را آرام می کند.
ـ شیرین بیان: به طور سنتی برای درمان مشکلات مختلف مربوط به دوران قاعدگی به کار می رفته و مخصوصاً به آرامش سندورم های پیش قاعدگی کمک می کند. مواد موجود در آن باعث کم شدن میزان استروژن و زیاد شدن پروژسترون می شود. میزان مصرف آن باید طبق تشخیص متخصص گیاه درمانی باشد و از دو هفته قبل از شروع قاعدگی باید مصرف شود.
ـ طب سنتی چینیظ: Xiao yao wan یک معجون سنتی چین است که برای درمان مشکلات زیادی برای سلامتی زنان به کار می رود از جمله سندروم پیش قاعدگی، میگرن، مشکلات دستگاه گوارش، به هم خوردن سیکل قاعدگی. در این باره با متخصص طب چینی تماس بگیرید.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی Kisangani است