پنجشنبه ۲ اپریل ۲۰۱۵/ سیزدهم فروردین ۱۳۹۴پس از ۱۲ سال مناقشه بر سر برنامه هستهای ایران، جمهوری اسلامی ایران و کشورهای ۱+۵ به راهحلهایی برای یک اقدام مشترک رسیدند، و اعلام کردند که تفاهم نامه ای را امضا کردند.
در این تفاهمنامه ایران متعهد شده است که غنیسازی خود را محدودتر کرده و تحت کنترل بیشتر قرار دهد و در مقابل تحریمهای اقتصادی علیه تهران مشروط لغو خواهند شد.
با این تفاهم نامه کشورهای منطقه، نیروهای سیاسی درون حکومت، نیروهای اپوزیسیون جمهوری اسلامی و نیز مردم ایران برخوردهای متفاوتی کردند، که می توان آنها را در دو گروه بزرگ مخالف و موافق جای داد، که البته در درون هر دو گروه شاخه های متعدد و نظرات کاملا متفاوت با یک دیگر وجود دارد و تنها در امر موافقت و یا مخالفت اشتراک نظر دارند و الزاما یک دیدگاه را نمایندگی نمی کنند.
در بین موافقان این تفاهم نامه که موافقت خود را با آمدن به خیابان ها و رقص و پایکوبی به نمایش گذاشته بودند، گروهی هم از این فرصت استفاده کرده و ضمن استقبال از این تفاهم نامه شعار “توافق بعدی ما، حقوق شهروندی ما” را دادند و خواهان آزادی زندانیان سیاسی و شکستن حصر خانگی شدند. “ثبات اقتصادی حق مسلم ماست” از دیگر شعارهایی بود که مردم روی پلاکاردهایی نوشته و به دست گرفته بودند.
به گزارش رادیو فردا همزمان با درخواست برخی از نمایندگان مجلس ایران برای انتشار«فکتشیت [برگه جزئیات تفاهم] ایران» با گروه ۵+۱ در لوزان، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران خبر داد که این فکتشیت تهیه شده و هماکنون در اختیار وزیر امور خارجه است.
به گفته علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، این «فکتشیت» توسط این سازمان و وزارت خارجه جمهوری اسلامی تهیه شده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، صالحی روز چهارشنبه، ۱۹ فروردین، درعین حال گفت که این «فکتشیت [برگه جزئیات تفاهم]» در «دست» محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، است و در صورت «صلاحدید» او منتشر خواهد شد.
وی در پاسخ به این سئوال که چرا «فکت شیت» ایران همزمان با «فکتشیت» آمریکا ارائه نشده تصریح کرد: «داستان این مطلب بسیار پیچیده است، به هر حال این مذاکرات بسیار حساس است و میتواند به هر طریقی دچار آفت شود.»
صالحی ضمن متهم کردن اسرائیل و «بعضی کشورهای منطقه» به تلاش برای «ایجاد اخلال» در تفاهم لوزان افزود: «لذا تا آنجا که ممکن است چنین مذاکرات حساسی را باید سربسته به جلو برد و اجازه اختلال، بهانهگیری و بهانهجویی به کسی نداد.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد: «وقتی شما اطلاعات را میدهید هر کسی از منظر خود میتواند ان قُلتی در این اطلاعات بیاورد… همین ان قلتها اگر جمع شود، ممکن است ابهامات و مشکلاتی ایجاد و اصل مذاکرات را با موانع عمدهای روبهرو کند.»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، مخالفت شدید خود را با تفاهم لوزان ابراز کرده و آن را «توافقی بد» توصیف کرده است، تفاهمی که به گفته ی او جلوی رسیدن ایران به سلاح هستهای را نخواهد گرفت.
با این حال جان برنان، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، «سیا»، ضمن حمایت از تفاهم لوزان برخی از انتقادات علیه آن را «غیر صادقانه» نامیده و گفته است از امتیازهایی که تهران داده شگفتزده است.
صالحی روز چهارشنبه در ادامه سخنان خود گفت: «فکتشیتی که آمریکاییها دادند، درست و نادرست را با هم قاطی کردند و می توان گفت که روایت و استنباط خودشان را دادند، برای این که مقداری آشفتگی در داخل کشورمان ایجاد کنند.»
اظهارنظر صالحی تاییدی است بر گفته محمدجواد ظریف که روز شنبه گفت متن منتشر شده از سوی آمریکا درباره تفاهم لوزان با متن اصلی تفاهم «تناقض آشکار» دارد.
ظریف در این باره تاکید کرد: «مانند آن چه درباره تعلیق تحریمها گفتهاند که در این مورد نماینده اتحادیه اروپا به خانم شرمن ایمیل زده که چرا موضع ما را برخلاف واقعیت عنوان کردهاید.»
در روزهای گذشته مقامات دولتی ایران و آمریکا درباره زمان برداشته شدن تحریمهای ایران نظرات متفاوتی دادهاند.
حسن روحانی، رئیس جمهور، گفته است که «همه تحریمها و شش قطعنامه شورای امنیت از روز اجرای توافق هستهای لغو خواهند شد».
با این حال، به گفته جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید، دولت اوباما مخالف لغو تحریمها در همان روزی است که توافق هستهای احتمالی به اجرا گذاشته خواهد شد.
در همین حال در روزهای گذشته تعدادی از منتقدان توافق حاصله در مذاکرات لوزان اعلام کردهاند که متنهای اعلام شده از سوی ایران و آمریکا درباره این توافق متفاوت بوده و خواستار ارائه متن این توافق از سوی وزارت امور خارجه ایران شدهاند.