زنان آثار من بین امید و ناامیدی در نوسانند
مهری یاوری لیسانس صنایع دستی دارد، نقاش و کاریکاتوریست است، بیش از ۴۰ نمایشگاه گروهی و ۳ نمایشگاه فردی کاریکاتور داشته و از سال ۱۳۹۰ روی نقاشی متمرکز شده است.
نمایشگاه “رنگ و چهره” ۱۳۹۱ در گالری زمان تهران، نمایشگاه “کودکان کار” ۱۳۹۲ در خانه هنرمندان اصفهان و نمایشگاه “خاطرات یک زن” ۱۳۹۳ گالری مارکوف، تهران.
با ایشان گفت وگویی داشتیم که می خوانید.
ممنون خانم یاوری که وقت خودتان را به ما دادید. شما هم نقاشی می کنید و هم کاریکاتور می کشید. نقاش هستید یا کاریکاتوریست؟
ـ من نقاش هستم، قبلاً کاریکاتور می کشیدم ولی کنار گذاشتم.
چرا کاریکاتور را کنار گذاشتید؟
ـ به لحاظ تجسمی ذهن من را ارضاء نمی کرد، از دو عنصر رنگ و بافت در کاریکاتور همیشه می توان حداقل استفاده را کرد. دلیل دیگر موضوعمحور بودن کاریکاتور است که باید در کوتاه ترین زمان مطالبش را به مخاطب منتقل کند.
زمانی که کاریکاتور می کشیدید خود را از کدام تیپ یا گروه کاریکاتوریست می دانستید؟
ـ من کاریکاتوریست اجتماعی بودم و همین دید منتقدانه و اجتماعی را وارد نقاشی هایم کرده ام.
ایده های نقاشی هایتان از کجا سرچشمه می گیرد؟
ـ بیشتر دغدغه های زنانه مد نظرم هست. در همه جای دنیا این دغدغه ها را می شنوم، می بینم، درون جامعه، رمان ها، فضای مجازی، داستان های فولکلور و حتا دغدغه های زنانه در یک اثر موسیقیایی.
به مسئله زن در آثارتان برخواهیم گشت؛ درباره ساختار و فرمی که برای آثارتان قایل هستید توضیح بدهید؟
ـ من فضای آثارم را از تصویرسازی الهام می گیرم و تیپ و مدل رنگ گذاری خود را به آن اضافه می کنم.
در آثار شما زن و زنانگی سوژه اصلی است. چرا چنین است؟
ـ من یک زنم و دغدغه های اجتماعی حضور پررنگی در آثار من دارد.
شما خشونت علیه زنان را محور اصلی این دغدغه های اجتماعی قرار داده اید؟
ـ خشونت علیه زنان در سرتاسر دنیا وجود دارد. فقط شکل و فرمش متفاوت است. از لطیفه های جنسیت محور بگیرید تا تجاوز به جسم و روان زنان.
زنانی که تصویر می کنید به این خشونت معترض هستند و یا تسلیم آن؟
ـ زن های آثار من بین امید و ناامیدی در نوسانند. بین شروع مبارزه و یا تسلیم به این خشونت. به نوعی آنها روی نقطه عطف ایستاده اند. این شک و تردید در آثار من مشهود است.
چند نشانه در آثارتان تکرار می شود که این تکرار را تبدیل به یک امضای نهفته کرده است، چه هدفی را دنبال می کنید از این تکرارها؟
ـ رنگ و نشانه ها بر اساس حس و حال نقاش تغییر محتوا می دهد. من از رنگ قرمز و نارنجی به نشانه اعتراض استفاده می کنم.
اکثر زن های آثار شما چشم هایشان پنهان است. چرا؟
ـ البته همیشه این گونه نیست. جاهایی هم هست که زن مستقیماً به مخاطب زل زده و چشم در چشم بیننده دوخته اند. در جاهایی که این زن ها چشم ندارند و یا پنهان است، هدفم این بوده که آن ها را بی هویت کنم. در بسیاری از مجلات و سایت های اینترنتی مد، چشم ها از تصویر حذف شده اند، انگار قرار است اقتصاد از زن های کشورم، از اندامشان، زنانگی شان و زیبایی شان استفاده کند ولی هویتی در کار نباشد.
شما در استفاده از ترکیب رنگ پیچیده عمل نمی کنید. به نظرم رنگ ها ساده هستند. هدف خاصی دارید؟
ـ نه. هدف خاصی نیست. هر اثر هنری تأثیر زیادی از شخصیت خالقش دارد. سادگی و صراحت جزء ویژگی های رفتاری من است و این ویژگی به آثارم هم منتقل شده است.
شما چقدر احساس می کنید زن هایی که در آثارتان تصویر می کنید نماینده زنان معاصر جامعه ایران هستند؟
ـ واقعاً نمی دانم، این همان تردید است که در آثارم وجود دارد. شاید من هم سیاه نمایی می کنم، شاید ۱۰ سال دیگر بگویم که جامعه آنقدر هم سیاه نبوده است. بسیاری می گویند که الان زن های ما قدرتمندند. استقلال اقتصادی، فکری و احساسی دارند، اینها درست است ولی چند درصد زنان جامعه چنین اند؟
شما نمایشگاه های بسیاری برگزار کرده اید. چقدر آثارتان مخاطب خاص خود را پیدا کرده است؟
ـ آثار من مخاطب های خودش را دارد و صرفاً هم به خاطر نمایشگاه ها نیست. فضای مجازی این امکان را به من داده است که مخاطبان بیشتری پیدا کنم.
به لحاظ آماری مخاطبان آثار من بیشتر زنان ۳۰ تا ۵۰ ساله هستند. انگار این زن ها احساس مشترکی داشته اند که در آثار من به اشتراک گذاشته شده است.
مخاطبان من بیشتر به سمت معناگرایی آثار من می روند. آنها دنبال “چرا”های زیادی هستند و فقط از آثار من لذتی بصری نمی برند.
خانم یاوری ممنون که به خوانندگان شهروند بخت آشنایی با خود و کارهایتان را دادید.
ـ من هم ممنونم. به امید روزهای خوب.
