جایزه صلح امسال اتحادیه کتابفروشان آلمان در آخرین روز نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت به نوید کرمانی نویسنده و پژوهشگر سرشناس ایرانی تقدیم شد. نوید کرمانی تاکنون کتاب های زیادی به زبان آلمانی نوشته که معروف ترین آن ها عناوین “نام تو”، “میان قرآن و کافکا”، “درباره اتفاق”، “وضعیت فوق العاده”، “نایل مقتول جوان”، “در باره مسیحیت”، “آلمان و مسلمانانش” و “عشق بزرگ” را بر پیشانی دارند. او سخنور برجسته ای نیز به حساب می آید.
کرمانی که ۴۸ سال دارد، اکنون همراه با همسرش کتایون امیرپور روزنامه نگار در شهر کلن زندگی می کند. او که در آلمان اسلام شناسی خوانده، از جمله کسانی است که در دهه های اخیر همواره کوشیده اند غربی ها را با چهره ای لیبرال از اسلام آشنا کنند. اما از سخنرانی او در مراسم اعطای جایزه صلح چنین بر می آمد که خشونت وحشیانه بنیادگرایان بر او تاثیری عمیق و ناامیدکننده نهاده است. او ضمن سخنرانی یکی دوبار تا آستانه گریستن احساساتی شد.
جایزه صلح اتحادیه کتابفروشان هرسال به ادیبی اهدا می شود که از طریق نوشته ها یا تلاش های اجتماعی خود به صلح و پیوند میان فرهنگ ها کمک کرده باشد. این جایزه با ۲۵ هزار یورو همراهی می شود. نوید کرمانی در مراسم دریافت این جایزه که در کلیسای پاولوس فرانکفورت اعطا شد، سخنرانی پرشوری ایراد کرد که برخی رسانه های آلمانی از آن به عنوان “یک سخنرانی بی نظیر و تحرک بخش” یاد کردند.
او در پایان سخنرانی خود از حاضران که بسیاری از شخصیت های برجسته ادبی و هنری آلمان نیز در میان آن ها بودند، درخواست کرد که برایش کف نزنند، بلکه برای قربانیان جنگ و خشونت و تروری که به نام اسلام صورت می گیرد، دعا کنند. وی از کسانی که به دعا اعتقاد ندارند خواست در قلب خود نجات این قربانیان را آرزو کنند، زیرا معتقد است که میان آرزو و دعا تفاوتی نیست. جمعیت حاضر، به پا خاستند، در سکوت مطلق دعا و آرزو کردند و در پایان نتوانستند از ابراز احساسات نسبت به سخنور ایرانی تبار خودداری کنند و برای او کف زدند
نوید کرمانی
.
هسته مرکزی سخنرانی نوید کرمانی را این پرسش تشکیل می داد:”آیا دریافت کننده یک جایزه صلح می تواند فراخوان به جنگ بدهد؟”
کرمانی در سخنان خود از جمله گفت:”انسان به رغم همه تردیدها به هیچ وجه نباید اسلام و داعش را برابر بداند. هنگامی که به نام اسلام عملیات تروریستی انجام می شود، زنان سنگسار می شوند، بچه های مدرسه قتل عام می شوند، وبلاگ نویس ها ربوده می شوند، در نوک جبهه، این خود مسلمانان هستند که باید علیه دولت اسلامی به پا خیزند. این جنگ اسلام علیه غرب نیست، بلکه اسلام بیشتر جنگی علیه خود را پیش می برد.
قرآن به عنوان شعر و ادبیات
نویسنده و اسلام شناس ایرانی تبار با تسلط کم نظیری که بر زبان آلمانی دارد، شنوندگان آلمانی سخنرانی خود را اعجاب زده کرد. او با همین زبان به تجزیه و تحلیل روند پیچیده ای پرداخت که سبب می شود ایدئولوژی خشن بنیادگرایان برای جوانان جذابیت پیدا کند. کرمانی با اشاره به این که در عربستان با میلیاردرهای نفتی، دگراندیشان کافر معرفی می شوند، گفت: “زوال تفکر دینی در آنجا دیده می شود که امروز در بسیاری از کشورهای اسلامی بررسی قرآن به عنوان شعر و ادبیات ممنوع است، در حالی که راه ارتباط سنتی با قرآن همین است”.
کرمانی یادآوری کرد که قرآن به عنوان نت یک آواز لطیف درک می شد، اما امروز قدرت بیان قرآن به عنوان یک “دینامیسم سیاسی” مورد استفاده قرار می گیرد:”دیگر فرهنگ اسلامی وجود ندارد. دست کم فرهنگی معتبر. چیزی که امروز به گوش ما می رسد ویرانه های یک طبل توخالی روحی خشونت طلب است”.
کرمانی با اشاره به مسئله پناهجویان در اروپا گفت:”هرکس فراموش کرده که چرا به اروپا نیاز دارد، باید به چهره استخوانی پناهجویان نگاه کند.” او سپس گفت:”آیا یک دریافت کننده جایزه صلح اجازه دارد فراخوان به جنگ بدهد؟ من فراخوان به جنگ نمی دهم، اما تاکید می کنم که جنگی هست و ما باید احتمالا به صورت نظامی به آن بپردازیم. حتی به این قیمت که اشتباه کنیم. زیرا بزرگترین اشتباه دست به هیچ کاری نزدن است”.
*جواد طالعی، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار آزاد با بیش از ۴۰ سال سابقه روزنامه نگاری حرفه ای از سال ۲۰۰۰ میلادی به این سو مسئولیت دفتر اروپائی شهروند را به عهده دارد. او همزمان با رسانه های معتبر فارسی زبان دیگر مثل بی بی سی، رادیو فرانسه، دویچه وله و سایت های اینترنتی متعدد همکاری داشته است.
