* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بخش دوم و پایانی
چه عواملی امکان بیماری را زیاد می کند؟
*شخص نباید در معرض هوای خیلی گرم و یا خیلی سرد و بادهای شدید قرار گیرد و صورتش را در زمستان محافظت کند. همین طور در معرض تغییر سریع درجه هوا قرار نگیرد.
*شخص باید یاد بگیرد که چگونه آرامش خود را حفظ کند و استرس و غضب خود را کنترل کند.
*از حمام سونا و حمام گرم طولانی استفاده نکند.
*از کرم های کورتیزون دار (کورتیکواستروئید) استفاده نکند مگر با دستور پزشک.
*برای شستن صورت از آب ولرم (مطابق حرارت بدن) و صابون های غیر عطری استفاده کند. بسیاری از محصولات زیبایی و درمانی برای پوست دارای موادی هستند که می تواند باعث شدت روزاسه بشود (مانند اسیدها، الکل و سایر مواد) با داروساز، پزشک و درماتولوگ خود مشورت کنید که کدام روی روزاسه اثر بد ندارد.
*مرتبا از کرم های مرطوب کننده برای صورت استفاده کنید که احساس سوزش و خشکی پوست را کم کند.
*از کرم های زیبایی چرب و تیره کننده پوست استفاده نکنید.
درمان
روزاسه یک بیماری مزمن است درمان های مختلفی می تواند وضع پوست را بهتر کند و یا حداقل از پیشرفت سیمپتوم های بیماری جلوگیری کند ولی چندین هفته طول می کشد تا آثار درمانی دیده شود و هیچ درمانی که بتواند از بازگشت بیماری جلوگیری کند وجود ندارد و درمان ها بر روی عروق گشاد شده اثر ندارد و قرمزی پوست گونه و بینی به طور کامل از بین نخواهد رفت بنابراین درمان ها وقتی موثر خواهد بود که:
*به محض دیدن علائم بیماری در شروع آن با متخصص پوست مشورت کنید.
*درمان ها بستگی به مراحل بیماری و شدت آن دارد و ممکن است خیلی موثر نباشد ولی باید دانست که در اکثر موارد اگر درمان قطع بشود، شدت بیماری بیشتر خواهد شد و معمولاً درمان باید دائمی باشد تا به نتیجه مطلوب برسد.
باید دانست که:
*روزاسه بر اثر بارداری احتیاج به هیچ درمانی ندارد چون معمولاً چند ماه بعد از زایمان خودبه خود از بین می رود.
*گشاد شدن عروق ممکن است پس از یک جراحی بر روی صورت تولید شود که یک روزاسه واقعی نیست و علائم آن معمولا بر اثر گذشت زمان محو می شوند و توصیه می شود که شش ماه صبر کنیم و بعد درمان را شروع کنیم.
*روزاسه در نزد شیرخواران و کودکان جوان به ندرت تولید مشکل می کند و معمولا بر اثر گذشت زمان و کلفت تر شدن پوست محو می شود.
داروها
آنتی بیوتیک ها: بیشترین دارویی که مصرف می شود یک کرم حاوی آنتی بیوتیک برای مالیدن روی پوست است.
اگر بیماری پیشرفت کند و یا همراه با تورم چشم ها باشد پزشک می تواند آنتی بیوتیک های خوراکی مانند تتراسیکلین به مدت سه ماه تجویز کند. با این که روزاسه بر اثر باکتری ها تولید نمی شود، ولی آنتی بیوتیک ها به کم شدن التهابات پوست کمک می کنند.
Acide azelaique که به صورت کرم یا ژل روی پوست مالیده می شود و به کم شدن تعداد پوستول ها (جوش های کوچک) و کم شدن قرمزی پوست کمک می کند ولیکن خودش هم باعث التهاب پوست می شود و بنابراین باید از کرم مرطوب کننده پوست برای کامل شدن درمان استفاده کرد.
Finacea Accutane از راه دهان که با نسخه پزشک خریداری می شود گاهی با مقدار بسیار کم برای انواع سخت روزاسه یا همراه با جوش های مقاوم و یا روزاسه همراه با پوسته های کوچک (پاپول) که به داروهای دیگر جواب نمی دهند، به کار می رود و چون تولید آثار ثانویه ناخواسته جدی می کند تحت نظر کنترل جدی پزشکی باید تجویز شود. این دارو اگر هنگام بارداری مصرف شود باعث ناهنجاری های مادرزادی می شود.
یک مسئله مهم
کورتیکوئیدها (قرص یا کرم) نباید مصرف شوند، زیرا با این که موقتا باعث کم شدن انفلاماسیون می شود بعدا باعث شدت بیشتر سیمپتوم ها می شود.
عمل جراحی
برای کم کردن قرمزی پوست و کم شدن خطوط قرمز بر اثر گشادی عروق و یا رینوفیما درمان های مختلف جراحی وجود دارد. الکتروکواگولاسیون یک تکنیک موثر برای از بین بردن خطوط قرمز روی پوست است که به چندین جلسه درمان نیاز دارد و می تواند تولید دردسرهایی هم بکند مانند خونریزی های خفیف، قرمزی و تولید لخته های خونی. این درمان نباید در فصل تابستان انجام بشود زیرا امکان تولید لکه های قهوه ای رنگ بر روی پوست وجود دارد.
جراحی لیزر، موثرتر و کم دردتر از الکتروکواگولاسیون است. لیزر معمولا کمتر جای زخم باقی می گذارد ولی می تواند به طور موقت کبودی یا قرمزی به جا بگذارد. مدت درمان یک تا سه جلسه است.
Dermabrasion: این روش با سائیدن قسمت سطحی پوست با یک برس که با سرعت زیاد می چرخد انجام می شود.
طب مکمل
ـ Silymarine یک فلاوونوئید از گیاهی به نام Chardon Marie است همراه با یک داروی گوگرددار به عنوان داروی مالیدنی بر روی محل روزاسه استفاده می شود. مطالعه ای بر روی ۴۶ بیمار در سال ۲۰۰۸ انجام شد و به طور واضح در مدت یک ماه علائم روزاسه مانند قرمزی و پاپول ها را کم کرد. در این زمینه به مطالعات کامل تر نیاز است.
ـ Origan روغن اوریگان در طب سنتی به عنوان ضد تورم (آنتی انفلاماتوار) برای روزاسه به طور داخلی و خارجی به کار می رفته است ولی هیچ مطالعه کلینیکی موثر بودن آن را نشان نداده است.
مخفی کردن روزاسه: لوازم آرایش مخصوصی برای پوشاندن روزاسه وجود دارد که بعضی از کلینیک های تخصصی پوست آن را ارائه می کنند.
ناتوروپاتی
طبق نظریه دکتر J.E.Pizzorno روزاسه معمولا بر اثر مشکلات تغذیه و یا دستگاه گوارش به وجود می آید و در بین عوامل تولیدکننده آن مقدار کم ترشح اسید در معده و کمبود آنزیم های گوارشی و آلرژی یا عدم تحمل غذایی می باشد و درمان طبیعی آن درمان اشکالات گفته شده و مشاهده این که کدام بر روی علائم بیماری موثر می باشد.
تکنیک های کم کردن استرس ـ استرس های احساسی از عوامل اساسی تولیدکننده اپیزورهای روزاسه می باشند. تکنیک های کم کننده استرس برای کم کردن آثار منفی عوامل احساسی بر روی روزاسه بسیار موثر بوده از جمله:
مواظب سلامتی خودتان باشید. غذاهای خوب بخورید. مرتب ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید. در هنگامی که استرس دارید به طرز نفس کشیدن خود توجه کنید. هوا را به داخل بکشید و تا ۱۰ بشمارید بعد هوا را بیرون داده دوباره تا ۱۰ بشمارید. این کار را چند بار در روز انجام دهید.
از تکنیک خیال پردازی استفاده کنید. در یک مکان آرام بنشینید و به یک صحنه آرام بخش فکر کنید. یک فعالیت جالب و مشابه آن، این خیال پردازی را چند دقیقه ادامه دهید تا احساس آرامش به شما دست بدهد.
تمرین و نرمش کشیدن و ول کردن عضلات برای تمام عضلات بدن را از سر شروع و به پا ختم کنید.
طب چینی
داروی چینی Chibixiao می تواند به کم شدن علائم روزاسه کمک کند. در یک مطالعه کلینیکی بر روی ۶۸ زن این گیاه چینی همراه با آنتی بیوتیک خوراکی بسیار موثر بوده ولی هیچ مطالعه بدون آنتی بیوتیک تا به حال انجام نشده اگر مایلید به متخصص طب سنتی چینی مراجعه کنید.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی است.
ataansari@videotron.ca
