شهروند ـ فرح طاهری: یکصد و چهارمین نشست کانون کتاب تورنتو جمعه ۱۱ دسامبر ۲۰۱۵ به معرفی کتاب “حکمت تمدنی: گزیده ای از آثار دکتر احسان یارشاطر” اختصاص داشت.
سخنران این جلسه دکتر محمد توکلی استاد تاریخ و مطالعات خاورمیانه در دانشگاه تورنتو بود.
سعید حریری از کانون کتاب تورنتو در آغاز جلسه بیلان مالی سال ۲۰۱۵ را ارائه داد و سپس سخنران را معرفی کرد.
دکتر محمد توکلی دانش آموخته دکتری تاریخ از دانشگاه شیکاگو در ۱۹۸۸، استاد تاریخ و تمدن های خاورنزدیک و خاورمیانه در دانشگاه تورنتو، سردبیر مجله مطالعات تطبیقی آسیای جنوبی و آفریقا و خاورمیانه (۲۰۱۲- ۲۰۰۲)، سردبیر ایران نامه از ۲۰۱۱ تاکنون.
دکتر توکلی در کنار مقالات علمی فراوان، دو کتاب “تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ” و “ایران آرایی” را نیز منتشر کرده است
.
دکتر توکلی با تشکر از کانون کتاب تورنتو، به کتاب حکمت تمدنی و چگونگی انتشارش پرداخت و گفت، دکتر یارشاطر در ۱۲ فروردین ۱۲۹۹ متولد شده و به مناسبت نود و پنجمین سال تولدش یک شماره ی ویژه ی ایران نامه را به ایشان تقدیم کردیم. به هنگام تهیه این ویژه نامه، به نوشته های دکتر یارشاطر رجوع کردم و پی بردم که نگرش بدیع و جالبی دارند که مهم است که ایرانیانی که به فرهنگ و تمدن ایرانی علاقه دارند، این را درک کنند؛ نگرشی که می تواند به ما در توانمندی فرهنگی مان کمک کند.
دکتر توکلی کار در رابطه با دکتر یارشاطر را در ادامه مقاله ای خواند که حدود دو سال پیش به نام “چرخش تمدنی، تسامح کوروشی و متساوی الحقوقی شهروندی” نوشته بود و آن زمانی بود که منشور کوروش به قاره آمریکا سفر کرده بود.
مقاله “چرخش تمدنی، تسامح کوروشی و متساوی الحقوقی شهروندی” قبلا در شهروند منتشر شده است و می توانید آن را اینجا بخوانید
او افزود: در دوره ی جنگ جهانی دوم پس از یک دوره ای که نگرش به تمدن و فرهنگ ایرانی گرایش آریایی داشت و حرف از نژاد پاک آریایی بود، باعث شده بود که از یک طرف اقوام متفاوت ایرانی که فارسی زبان نبودند رنجیده شوند، و از طرف دیگر نگرش نژاد پاک آریایی باعث می شود که نگرشی به اسلام پاک محمدی شکل بگیرد و وقتی وارد دهه ۱۳۲۰ می شویم به شکلی از طرفی جنبش اسلامی پرقدرتی شکل می گیرد مثل فدائیان اسلام، و در کنارش جنبش آذربایجان و کردستان شکل می گیرد که می خواستند جمهوری مستقلی را شکل دهند، و همان دوره هم ایران جایگاهی می شود برای آوارگان یهودی که از آلمان و روسیه به ایران آمده بودند. در آن دوره هم سازمان “آژانس یهود” فعال بود که این یهودیانی که به ایران آمده بودند را به فلسطین انتقال دهند و به شکلی دولت ایران با بحرانی جدی روبرو شد. در اینجا به نتیجه رسیدند که باید یک نگرشی از تمدن ایران داشت که همه را در بر بگیرد و این باعث می شود که توجه حقوقدانان ایرانی مخصوصا در سازمان ملل و قانونگذاری بیشتر و بیشتر جلب شود به اصل ۸ متمم قانون اساسی که “تمامی اهالی مملکت ایران در مقابل قوانین دولتی متساوی الحقوق هستند.” و بعدا این متساوی الحقوقی شهروندی باعث جنگ و جدل های بسیاری شد از سوی جنبش های اسلامی که آن هم پایگاهی در قانون اساسی داشت که می گفت ایران یک مملکت شیعه است و پادشاه ایران هم باید مدافع تشیع باشد. یعنی دو نگرش متفاوت شکل می گیرد و در این کارزار فرهنگی ست که توجه ها بیشتر به منشور کوروش جلب می شود به عنوان یک بازمانده ی تاریخی ایرانی که در آن به حقوق دیگران احترام گذاشته شده. و این باعث می شود در دهه های بیست، سی و چهل قبل از انقلاب به آن توجه بی نظیری شود.
بعد از این مقدمه دکتر توکلی متنی را که حاوی زندگینامه و نقل قول هایی از یارشاطر بود برای حاضران خواند.
این سخنرانی را می توانید در لینک زیر گوش کنید.
http://www.torontobookclub.com/index.php?pr=December_2015
بخش پایانی جلسه مثل همیشه به پرسش و پاسخ اختصاص داشت.
این نشست با همکاری بنیاد مطالعات ایرانشناسی دانشگاه تورنتو برگزار شد.
نشست بعدی کانون کتاب تورنتو، جمعه هشت ژانویه ۲۰۱۶ ساعت ۷ شب در سالن اجتماعات مرکز امور شهری نورت یورک واقع در ۵۱۰۰ خیابان یانگ خواهد بود. در این جلسه دکتر اکرم پدرام نیا رمان جدید خود “”زمستان تپه های سوما” و همچنین ترجمه فارسی رمان اسکات فیتزجرالد با نام “لطیف است شب” را معرفی می کند.
