گفت وگوی شهروند با آراز سالک هنرمند نوازنده ی تار
شهروند ـ روی نقشه که یونان را نگاه کنی، بخشی از آن چون گردن بند مرواریدی است که در دریای مدیترانه پاره شده و در نتیجه در هر گوشه ی آن جزیره ای یونانی روییده است. بزرگترین این جزیره ها، جزیره ی افسانه ای کرت است که در فارسیِ قدیم اقریطس نامیده می شد. در همین خاکِ پرورنده بود که بیش از ۴۷۰۰ سال پیش، قدیمی ترین تمدن شناخته شده ی اروپا، تمدنِ مینوسی ها، پا گرفت و کرت از آن زمان تا کنون مهد فرهنگ و هنر و تمدن بوده است. در گوشه ای از این جزیره، دهکده ی کوچکی به نام هودسی قرار دارد که به همت یکی از اهالی هنر مهد پرورش موسیقیِ نه فقط محلی که گستره ی وسیعی از نواهای عالم شده است.
“راس دلی” (Ross Daly) نوازنده‌ای ایرلندی‌تباری ست که ۳۵ سال است به کرت رفته و در همین دهکده زندگی می کند. تخصص او در ساز مخصوص کرتی ها، شلیاق یا چنگ رومی (Lyra)است، اما از پایگاه خود برای گرد آمدن موسیقی های تمام جهان استفاده کرده تا هودسی هر بار در جشنواره ای که او برگزار می‌کند پر شود از نواهای متنوع، از تارِ ایرانی تا سارانگیِ هندی.
فوریه ۲۰۱۳ در کنسرت “این روایت ما” که به همت کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو برگزار شد، دوستداران این نوازنده سرشناس جهانی فرصت یافتند که در تورنتو به صورت زنده به شنیدن موسیقی روح‌نواز او بنشینند. موسیقی‌ای که همراه شده بود با هنرنمایی “کلی توما” (Kelly Thoma)، آهنگساز و نوازنده جوان یونانی، و دو نوازنده شناخته شده موسیقی ایرانی، پدرام خاورزمینی، تنبک نواز چیره دست (که در آن زمان ساکن فرانسه بود) و آراز سالک، جوان هنرمند و نوازنده تار شهر تورنتو. آن کنسرت که در دو بخش با اجرای آثاری ایرانی و یونانی و تلفیقی از ملودی‌های موسیقی سنتی دو فرهنگ پرسابقه ایران و یونان همراه بود، با استقبال فراوان دوستداران موسیقی همراه شد، به گونه‌ای که در همان زمان نمایندگان کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو وعده دادند که تلاش خود را به کار گیرند که در زمان مناسب بار دیگر میزبان این گروه هنرمندان باشند.
خبر خوش برای ما تورنتویی ها این است که بعد از سه سال بار دیگر این فرصت فراهم شده است و راس دلی مهمان شهر تورنتو خواهد بود و در کنسرت «این روایت ما-۲» با همراهی دو تن از نوازندگان جامعه ی ایرانیِ شهرمان، آراز سالک و پدرام خاورزمینی، به هنرنمایی می پردازد.
آراز، که در گفتگویی تلفنی با ما همراه شد، به شهروند می‌گوید: “قبل از این‌که به کانادا بیایم هم راس را می شناختم و کارش را خیلی دوست داشتم”.
اما در سال ۲۰۱۱ بود که با بازدید از هودسی از نزدیک با او آشنا شد. صحبت از کرت و هودسی که می شود از صدای آراز می توان فهمید این بازدید چه اثری بر او گذاشته است. او می گوید: “هودسی مثل موزه ی ساز می ماند که خیلی ها از جاهای مختلف دنیا در آن کار می کنند. هر سال سمیناری در مورد آموزش موسیقی برگزار می شود و معلم های موسیقی از جاهای مختلف دنیا دعوت می شوند. مثلا رباب نوازان افغانستان یا نوازنده هایی از هند، آذربایجان، ترکیه، ایرلند و البته ایران”.
آراز می‌گوید، بسیاری از استادان بزرگ موسیقی ایرانی همچون داریوش طلایی، سیامک آقایی و حمید متبسم قبلا در هودسی تدریس کرده اند. پدرام خاورزمینی که در کنسرتِ «این روایت ما-۲» نیز حضور خواهد داشت خود ده سالی است که در جشنواره ی سالیانه ی هودسی درس تمبک داده و بارها با دلی در سراسر جهان اجرا داشته است.
سابقه ی رابطه ی ایران و یونان قاعدتا به عهد عتیق و جنگ های طولانی این دو تمدن باستانی باز می‌گردد. این رابطه اما فقط در جنگ و سیاست نبوده و سابقه ی تبادل هنری نیز از دیرباز تا امروز موجود بوده است. تاثیرات متقابل آنچنان بوده است که آراز، که شاگردِ سنت موسیقی ایرانی است، بگوید: “موسیقی راس را که می شنوم اصلا احساس نمی‌کنم بیگانه است و یا جدا از آن رپرتوآری که با آن زندگی کرده ام.» او حتی برای یکی از کارهای دلی موسیقی ساخته است و به نظرش “صدای تارِ ایرانی خوب در قطعه های او می‌نشیند”.
سالک، که متولد ۱۹۸۰ است و از سال ۲۰۰۵ به تورنتو آمده، در مورد سابقه ی تعامل این دو تمدن می‌گوید: “فکر می کنم یونان چند صد سالی تحت سلطه ی عثمانی بوده است و از سوی دیگر به طور همزمان سلسله ی صفویه در ایران سر کار می آید و نوازندگان ایران دچار مشکلات اساسی می شوند و طرد می شوند. بعضی از این طردشدگان به هند می روند و بعضی به دربار عثمانی”.
در دربار عثمانی، آن امپراتوری بزرگ و فراخِ مشرق زمین، بوده که موسیقی ایرانی و یونانی با هم گره می خورند و بر یک دیگر تاثیر می‌گذارند. حالا بار دیگر فرصت این تعامل و همکاری هزاران کیلومتر آن سوتر در شهر تورنتوی ما پیش آمده که خانه ی ۷۲ ملت و هزار هزار هنر است.
“این روایت ما-۲” به همت “کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو” می رود تا بار دیگر همراهی دو جامعه ایرانی و یونانی، این دو بزرگ ترین و پرورنده ترین جوامع قومی شهر تورنتو، را ممکن سازد و شبی بسازد که نباید از دستش داد.
این کنسرت همین شنبه، ۱۶ آوریل، از ساعت ۷ تا ۹ در سالن آمفی تئاتر دانشکده پزشکی در دانشگاه تورنتو برگزار می‌شود.
برای خرید بلیت و اطلاعات بیشتر به وب سایت کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو، Iaut.org، مراجعه کنید.
