گفت وگوی شهروند با آرش سبحانی سرپرست گروه کیوسک
گروه موسیقی ایرانی «کیوسک» که اوجِ محبوبیت ملی خود را در سال‌های اخیر و بویژه در کوران جنبش سبز مردم ایران تجربه کرده است توانسته است از طریق رسانه‌های اینترنتی نظیر «یوتیوب» ترانه‌هایش را به شکل گسترده‌ای در میان نسل جوان ایرانی ببرد. گروه موسیقی کیوسک که طنز رندانه‌‌ی موجود در اشعارش برملا کننده بسیاری از نابسامانی‌های اجتماعی در ایران است بعد از مهاجرت به امریکای شمالی نیز با انرژی زیاد در حال اجرا و تولید موسیقی بوده است.
انگیزه‌ی ضبط زنده‌ی آلبوم جدید کیوسک به نام «سه تقطیره» بوته‌ی آزمایشی بود که اغلب گروه های مطرح موسیقی از آن به عنوان سنتی جدی یاد می‌کنند. گروه کیوسک برای آنکه با تمام وجود خود را درگیر مسیری جدی که نشانه بلوغ و رشد حرفه‌ای آنهاست قرار دهد تصمیم گرفته است که بعد از اجرا و ضبط موفق آلبوم جدید، قدم نهایی را نیز برداشته و با تدارک تور بزرگی که از پنجم نوامبر از شهر تورنتو آغاز می شود اجرای زنده‌ی آلبوم جدید خود را به شهرهای اروپایی نیز بکشاند.
به مناسبت اجرای برنامه گروه کیوسک در تورنتو، فرصتی ایجاد شد تا با آرش سبحانی، خواننده، آهنگساز و ترانه سرای اصلی کیوسک گفت وگوی کوتاهی داشته باشم و از او بخواهم که به پرسش هایی درباره‌ی آلبوم «سه تقطیره» و گروه کیوسک پاسخ دهد.
شباهت زیادی بین تو و مارک ناپفلر«دایر استریت» بویژه‌ی ترانه «سلطانِ سوینگ» وجود دارد. لحن و حتی موسیقی او را که در اکثر ترانه های موفق کیوسک دیده می شود چگونه می بینی؟
ـ دلیل این که من شروع کردم به نوازندگی گیتار این آهنگ بود، اولین بار که این آهنگ رو شنیدم احساس کردم که هیچ چیز از این زیباتر نمی‌تونه وجود داشته باشه…
گروه موسیقی «دایر استریت» با آلبوم سوم خود به شهرت و محبوبیتی رسید که به آنها اجازه داد دیگر محتاج شغل روزانه شان نباشند و به طور حرفه ای به موسیقی بپردازند. وضعیت کیوسک در این زمینه به چه صورت است؟ آیا با آلبوم سوم منتظر یک قدم بزرگ موفقیت آمیز هستید؟
ـ البته سه تقطیره آلبوم چهارم ماست، ولی به هر حال بازار موسیقی فارسی زبان‌ها با توجه به رعایت نکردن کپی رایت، سانسور داخل ایران و نبود فرهنگِ حمایت از هنرمند در بیرون از ایران، اصلا چنین اجازه‌ای به هیچ گروهی نمیده که از راه تولید موسیقی گذران کنند.
در حوالی آلبوم سوم «دایر استریت» بود که بعد از جدایی دیوید ناپفلر، موسیقی پاپ راک و بلوز آنها از پیچیدگی بیشتری برخوردار شد. کار جدیدتان «سه تقطیره» که با عطر و طعم موسیقی فولکلور کولی، یهودی و جاز آکنده است و همزمان از حس پاپ راک آن کم شده را چگونه ارزیابی می کنی؟
ـ من فکر می‌کنم مثل هر چیز دیگری است، شما هر چه بیشتر به اون کار می پردازید محتاط تر می شید و دقتتون معطوف به جزئیات بیشتری میشه، این یک خاصیت خوبه که کارها رو پیچیده تر یا پخته تر میکنه ولی در عین حال شاید اون جسارت و اون تیزی کار رو هم ازش بگیره. شما دائم دارید یک معامله‌ای می‌کنید و انتخاب می‌کنید بین عناصر مختلف شکل دهنده یک اثر، و در این پروسه بهترین انتخاب این است که بسیار خودخواه باشید و در فرایند خلق یک اثر فقط انتخابی بکنید که از اون لذت می برید و به فکر بازار، مخاطب و عوامل بیرونی و این که چه توقعی از شما میره نباشید.
روش انتخاب و تهیه یک ترانه در گروه کیوسک به چه شکل است؟ آیا اشعار و دکلمه اول شکل می گیرد و بعد بر روی آن موسیقی میگذارید یا ملودی خاصی به ذهن تان می رسد و برای آن ترانه ای سروده می‌شود؟
ـ هر آهنگ داستان خودش رو داره، پروسه استانداردی نداریم. عموماً بعد از این که اِتود یک آهنگ را ضبط کردم برای گروه می فرستم و اونها نظراتشون رو میگن، و اگر آهنگ به درد می خورد، ادامه میدیم و هر کسی قسمت‌های خودش رو به آن اضافه می‌کند. بیشتر اوقات شعر و ملودی با هم شکل می‌گیرد، یعنی یک موتیف یا یک سری آکورد با یک سری لغات با هم اتفاق می افتند و بعد شروع به صیقل دادن آن می‌کنم. این اواخر ولی، تعداد دفعاتی که یک ملودی مشخص در ذهن داشته‌ام و بعد به دنبال ترانه برای آن بوده‌ام بیشتر شده است.
در گروه کیوسک چه کسانی موسیقی را به لحاظ حرفه ای می شناسند (منظورم خواندن و نوشتن و حتی تنظیم نت هاست)؟
ـ اردلان یک پیانیست بسیار خوب کلاسیک است، یکی از با استعداد‌ترین موزیسین‌هایی که تا به امروز دیده ام. از لحاظ تئوری و سواد موسیقی چه در سبک جاز چه کلاسیک، در سطح بالایی است. تارا کمانگر که به تازگی به گروه اضافه شده است یک موزیسین حرفه‌ای است. تارا نوازنده حرفه‌ای پیانو است که با ارکستر سمفونی اکلند اجرا داشته و کارنامه اش از لحاظ کار موسیقی واقعاً خیره کننده است و باعث افتخار گروه بوده که همکاری با ما رو پذیرفت.
در دو آلبوم اولیه، یکنواختی و به نوعی تکرار ملودی و ضربآهنگ مشابه در بیشتر ترانه ها حضور داشت. به تعبیری، شما زیاد به فکر چند صدایی ساختن و ترکیب ملودی ها در هر ترانه نبودید، این ماجرا در آلبوم سوم کمتر شده است و تنوع و چند صدایی بودن موسیقی مشهود است. آیا همه اتفاقات موسیقیایی آگاهانه بوده است؟
ـ در دو آلبوم اول هنوز سایه آهنگ سازی در فضای استاندارد راک روی کارهای گروه سنگینی می کرد، ولی بعد از آلبوم دوم بود که من و اردلان هر دو بیشتر به سمت موسیقی «کولی‌ها» گرایش پیدا کردیم، هر دو شروع کردیم به مطالعه این سبک، رفتن به اجراهای گروه‌های جاز کولی و نهایتاً آهنگ سازی متأثر از فضای جاز که خوب از اول هم به آن گرایش داشتیم مثلا در آلبوم اول، آهنگ «ترانه» یا «زوربا » از فضای راک بقیه آلبوم دور است، ولی خوب اون موقع تجربه نوازندگی و آهنگ سازی جدی تر خارج فضای راک را نداشتیم.
در یک نگاه کلی به عنوان یک گروه موسیقی آیا تلاش دارید و امیدوارید که در دنیای موسیقی آمریکای شمالی به فعالیت حرفه ای بپردازید یا اینکه فکر می کنید تلاش حرفه ای و طرفداران اصلی تان را همچنان می خواهید در بین ایرانیان جستجو کنید؟
ـ ما از نگرانی ها و دلمشغولی هایمان حرف می‌زنیم، و به هر حال بزرگ شده فضایی هستیم که ذهنیات مارو تا حدود زیادی مدام مشغول مسائل خاصی می کنه، برای همین فکر می‌کنم تا موقعی که در این فضای ذهنی قرار داریم نگاهمون به مقوله محتوای ترانه خیلی عوض نشه.
کنسرت گروه کیوسک روز جمعه، ۵ نوامبر ۲۰۱۰ از ساعت ۹ تا ۱۱ شب در مرکز هنرهای نمایشی ریچموندهیل برگزار خواهد شد.
Richmond Hill Centre for the Performing Arts
۱۰۲۶۸ Yonge St
Richmond Hill, L4C,
Canada
اطلاعات تماس: ۸۸۱۱-۷۸۷-۹۰۵
برگزار کننده:Art Beat Group
آرش سبحانی سرپرست گروه کیوسک
مصاحبه غیر متعارفی بود که مرا هم به فکر واداشت. سئوالهایی که از آرش صبحانی شد روشن کننده حسی بود که خودم در باره این گروه محبوبم داشتم.
دستتان درد نکند