شهروند ـ فرح طاهری: کافه ـ گالری آرت اسکوئر از ۱۵ تا ۲۰ نوامبر ۲۰۱۶ میزبان نمایشگاه کلاژهای هنرمند برجسته، توران زندیه بود. این گالری زیبا که درست روبروی موزه هنر انتاریو واقع شده، به تازگی سالن بزرگتری را به مجموعه خود افزوده که با نمایشگاه توران زندیه افتتاح شد. استقبال هنردوستان از مراسم افتتاحیه نمایشگاه که عصر ۱۶ نوامبر برگزار شد، بسیار زیاد بود به طوری که به دلیل شلوغی سالن، با یاری از هوای خوب و متعادل پاییزی، تعدادی در حیاط جلوی گالری ایستاده بودند تا بعد به جمع داخل بپیوندند.
در این مراسم، ویدا قهرمانی، اجرایی هنرمندانه داشت.
اپریل ۲۰۰۹ بود که با کارهای خانم زندیه در اولین نمایشگاه انفرادی اش در تورنتو که در آرتاگالری برگزار شد، آشنا شدم.
از آن پس، او همچنان پر کار باقی مانده و نمایشگاه های دیگری در کوئین گالری و مرکز هنرهای نمایشی ریچموندهیل و چند گالری دیگر در تورنتو و تهران برگزار کرده است.
در گفت وگوی کوتاهی که با خانم زندیه داشتم، از او درباره ی گذارش از نقاشی به کلاژ پرسیدم. گفت، من دورانی که در ایران به هنرجویانم آموزش طراحی و نقاشی می دادم، همیشه کلاژ هم آموزش می دادم. دلیل علاقه ام به کلاژ این بود که وقتی بچه بودم، مادرم همیشه چهل تکه درست می کرد و من آنقدر این هنرش را دوست داشتم، که از او می خواستم لحاف و بالش من را همیشه با چل تکه درست کند.
در کلاس با کودکان و نوجوانان با همه چیز کلاژ درست می کردیم، کاغذ، پارچه، عدس، ماش و حتی ماکارونی و نمی دانید چه کارهای زیبایی می آفریدند.
توران زندیه فارغ التحصیل رشته نقاشی از دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. او پس از تحصیل، سی و هفت سال فقط به کار آموزش هنر پرداخت، و طی تمام این سالها، اشتیاقش به آفریدن را در درون خود ریخت تا اینکه انباشته شد و وقتی سال ۲۰۰۴ با خانواده به تورنتو مهاجرت کرد، این آمادگی را در خود دید که شروع به آفرینش کند.
می گوید، بخش بزرگی از این آمادگی را مدیون دخترم و همسرش هستم که فضای بسیار آرام و خوبی را در خانه شان برای من و همسرم فراهم کردند. نامی (غلامحسین) شش ماه اینجا بود و شش ماه ایران تا ارتباطش با شاگردانش قطع نشه، در شش ماهی که تنها بودم، در استقلال مطلق بودم. دومین سال مهاجرتمان بود و من تنها بودم و در یک حالت خاص بی اراده کاتالوگ هایی که روی میز بود برداشتم، عکس هاشو جدا کردم و شروع کردم به قیچی کردن عکس ها. دستم بی اراده حرکت می کرد، انگار روی کاغذ می رقصید. بعد شروع کردم اینها را به صورت کمپوزیسیون درآوردم.
خانم زندیه می گوید، ممکن است در این کلاژها تکه هایی را مشاهده کنید که بدون معنی و مفهوم باشند. تکه هایی از یک صفحه با تصاویری مبهم و یا تصویری معلوم و یا بخشی از صفحه که باقی مانده ممکن است بی رنگ و یا رنگی ملایم داشته باشد که از این قسمت بیشتر به عنوان اولین تکه استفاده می کنم . متناسب با نیاز این تکه در کار تکه های بعدی و بعدی و….انتخاب و گذاشته می شوند که در کوتاه ترین زمان ممکن با این برش های از قبل آماده شده تصویری به وجود می آید که به نظر من اینقدر کامل است که حتی جای امضایی هم در آن نمی یابم. به همین دلیل لابلای تصویر باید دنبال نام من بگردید.
از خانم زندیه می پرسم، ویژگی های کارتان را می توانید توضیح دهید؟ می گوید: اولین ویژگی کمپوزیسیون های خاص کارهاست. علیرغم این که تمام اصول و مبانی طرح را کاملا کنار گذاشته ام ولی به قول کارشناسان بسیار مطلوب به نظر میرسد.
دومین ویژگی مسئله ترکیب رنگهاست که مورد قبول کامل قرار گرفته. سوم معنای بسیار نهفته و پنهانی آثار است که بیننده به راحتی نمی تواند ار آن عبور کند تا معنای این کشش را دریابد. چهارم فضای خالی کارهاست که در آنها بسیار فراوان دیده می شود که بنا به تعبیر دکتر براهنی و دکتر مجابی این فضاها بیان کننده حالت های عارفانه هستند.
توران زندیه، ۷۶ ساله می گوید، از زمانی که در جنگ جهانی دوم به دنیا آمدم، و بعد تنش ها و اغتشاش های بعد از آن در ایران، و بعد کودتای سال ۳۲ و درگیر شدن در مسائل سیاسی بعد از آن، بازداشت ها و اخراج ها، و بعد هم انقلاب ۵۷ و جنگ هشت ساله، همه ی اینها روی کار من تأثیر داشته است.
در این نمایشگاه ۳۰ کار کلاژ توران زندیه به نمایش درآمده بود و آن طور که برایم گفت، بیش از صد کار آماده ی دیگر برای نمایش دارد که در آینده نزدیک شاهدشان خواهیم بود.
