بر اساس آمار سال های ۲۰۱۶ ـ ۲۰۱۵ شاهد رشد خسارات حوادث طبیعی در جهان بودیم. علت را می توان در گرم شدن زمین و افزایش گازهای گلخانه ای دانست که محققان متاسفانه قویا معتقدند که به احتمال بسیار زیاد این منوال برای سال ۲۰۱۷ هم ادامه خواهد داشت. ایمن سازی شهرها در برابر فجایع طبیعی مورد توجه همه دست اندرکاران بوده و هست. در این زمینه مدیریت ریسک وسیله ای است که قابلیت عملکردی بسزایی داشته و قادر است با پیشنهادات ارزنده از آثار زیانبار خسارات و غرامات بکاهد.
در اینگونه موارد ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از آن در شهرهای مختلف جهان سبب شده است تا پژوهشگران دست به اقدامات کاربردی گسترده ای در زمینه بهینه سازی ایمنی درشهرها بزنند و روش های مقابله با اینگونه فجایع را به روز نمایند تا قابلیت و کاربرد بیشتری داشته باشد.
بدیهی است که تحقیق و توسعه تکنولوژی در امور ایمن سازی شهرها در مقابل فجایع طبیعی سبب افزایش ابتکارات متنوعی شده است. مهمترین مساله در جهت عملیاتی کردن این طرح عبارتست از:
کمک رسانی و حفاظت از جان مردم که سرمایه های کلان کشوری محسوب می شوند و در مرحله بعدی جلوگیری از توسعه خسارت و حفظ اموال ملی و فردی.
رشد سریع اقتصادی، و تحولات اجتماعی و فرهنگی از سوی دیگر باعث شده ساختار شهری و جمعیتی جهان تغییر کند.
بر اساس آمار در سال ۲۰۲۲ جمعیت برخی از شهرهای ساحلی آمریکا، مالزی، ژاپن، اندونزی، کانادا، هند، ویتنام و چین رشد داشته و متاسفانه به نحوی متحمل صدمات حاصله از توفان و گردباد و سونامی خواهند شد. از این رو، در حال حاضر همواره دست اندرکاران با برنامه ریزی در کوشش هستند تا در جهت حفظ و حراست از جان و مال مردم بکوشند تا در صورت تحقق چنین خطری قادر باشند شهرها و مردم را از نابودی برهانند.
در سال های اخیر مدیریت ریسک و ایمن سازی شهرها در زمان بحران توانسته بسیار مورد توجه قرار بگیرد. مهمترین مسئله روش های آمادگی از جمله مانورهای منطقه ای با بحران است تا شهروندان با آمادگی کامل بتوانند با آثار زیانبار خسارات مقابله کنند.
روش های آماده سازی شهری عبارتست از:
ایجاد کردن ستادهای مدیریت ریسک که نسبت به ارتقاء آگاهی مردم ناشی از فجایع طبیعی (سیل، توفان، سونامی و زلزله) اقدام کند و پیشنهادات لازم را برای تغییرات اساسی در رفتار و کردارشان به آنها بدهد. برای نمونه مردم باید اعتقاد پیدا کنند که خودامدادی توسط کادرهای تعلیم دیده شهری که توسط خودشان ایجاد و مدیریت می شود کارسازتر از هر کادر فنی دیگری است.
اهم موارد پیشنهادی در مدیریت ریسک و بحران را می توان به قرار زیر برشمرد:
۱ ـ تنظیم سیستم کنترل کیفیت و مشخص کردن وظیفه و مسئولیت هربخش شهری بر اساس برنامه های جامع مدیریت ریسک. یک نسخه از این گزارش به آتش نشانی/ ارگان های ذیصلاح/ شهرداری/ سازمان های داوطلب امدادرسانی ارسال می شود تا در زمان برنامه نجات همه با هم هماهنگ بوده و تعللی در یک بخش باعث تحقق شکست نشود.
۲- آماده سازی مردم برای مقابله با آثار زیانبار خسارات. این کار با انجام مانورهای شهری و تهیه نقشه از اماکن بزرگ که در زمان حادثه یا بایستی تخلیه شوند و یا به صورت پناهگاه از آنها استفاده شود عملی می شود. البته این گونه برنامه ها هر روز در حال کامل شدن و بهینه سازی است که در هماهنگی بین ارگان های شهری تبادل می شود.
امید است همواره این برنامه ها در مرحله مانور باقی مانده و هیچ وقت عملیاتی نشود.
