از اینجا، از آنجا، از هر جا /۹۳
تداوم انتشار بی وقفه یک نشریه آن هم در حد استاندارد و اعتبار بین المللی با امکانات و توانایی های خارج از کشور کاری است که اگر غیرممکن نباشد، سخت ولی ستودنی است. این کار جز در سایه تعهد و رسالت فرهنگی و اجتماعی نسبت به مخاطبان و همکاری و همدلی تعدادی انسان عاشق خدمت گزاری میسر نمی گردد و این موضوعی است که در خانواده انتشاراتی نشریه شهروند تورنتو جمع شده و آنها هر هفته نتیجه فعالیت های قلمی خود را در قالب مطالب ارزشمند مورد نیاز ایرانیان خارج کشور نه تنها در تورنتو و کانادا بلکه در سرتاسر جهان انتشار می دهند.
وقتی که برای انتشار یک نشریه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی صحبت از رسالت و تعهد به میان می آید، این موضوع یکی از مهمترین دغدغه هایی است که خط مشی انتشاراتی آن نشریه را تشکیل می دهد و در حقیقت خط قرمزهای نوشتن را مشخص می کند.
امروزه با توجه به نقش اطلاعات و پیام رسانی در زندگی روزمره مردم، رسانه های جمعی جزئی جداناپذیر از زندگی انسان ها شده اند به طوری که بدون استفاده از این گونه وسایل ارتباط جمعی نمی توان به مراحل رشد و توانایی های یک جامعه پی برد. در این رابطه حتی بعضی از نظریه پردازان بر این باورند که رسانه ها تصمیم سازی های لازم را برای جوامع بشری به عمل می آورند.
ما حتی اگر تا این حد هم این نقش را پر رنگ نبینیم، نمی توانیم منکر نقش مثبت یا منفی رسانه ها در پیشرفت جوامع بشری باشیم. حال در یک چنین وضعیت تفکر جهانی، آیا می توان تصور کرد نشریه ای که برای مخاطبان ایرانی آن هم در جامعه خارج کشور منتشر می شود، رسالت و تعهدی برای خود قائل نباشد؟
با درک این وظیفه خطیر مطبوعاتی است که نشریه شهروند به مدت بیست و پنج سال یا به عبارت دیگر یک ربع قرن در تورنتو و در بعضی نقاط دیگر جهان منتشر می شود و تمامی کوشش مدیران و کارکنان این مجموعه فرهنگی در آن است که درست ترین و مهمترین رویدادهای ایران و جهان را با صادقانه ترین بیان به اطلاع مخاطبان خود برسانند.
هفته نامه شهروند تورنتو بدون اغراق یکی از نادرترین نشریات فارسی زبان خارج از کشور است که به مفهوم واقعی در آن استانداردهای روزنامه نگاری و اطلاع رسانی نوین رعایت می گردد. نگاهی به محتویات درج شده در این نشریه در طول مدت ۲۵ سال گذشته، هم از لحاظ کمی و کیفی و هم از لحاظ نظرسنجی مخاطبان و توجه و تعمق به این نکته که تعداد قابل توجهی از افراد با سابقه علمی، دانشگاهی و مطبوعاتی ـ برخلاف رسم معمول در اغلب رسانه های ایرانی خارج از کشور که صفحات خود را با مطالب برگرفته از رسانه ها و سایت های مختلف پر می کنند ـ به کار پژوهش و نگارش مطالب روز و مورد نیاز برای درج در نشریه مشغول هستند، ما را به این نتیجه می رساند که نشریه شهروند با بهره گیری از بهترین و برجسته ترین افراد صاحب صلاحیت به نیازهای فرهنگی و اجتماعی ایرانیان خارج از کشور پاسخ مثبت داده و در انجام این رسالت مهم از هیچ کوششی دریغ نکرده است.
نکته بسیار مهم دیگر قابل ذکر، علاوه بر همدلی و همکاری گروه زیادی از اهل قلم و نگارش خارج از کادر هیئت تحریریه این نشریه، کمک و مساعدت شرکت ها، گروه ها، سازمان ها و افرادی است که آنها به فعالیت های تجاری و بازرگانی اشتغال دارند و این نشریه را برای معرفی کالا و خدمات خود در نظر گرفته اند. این حرکت یکی از ارزش های بالا و ارتباط دو طرفه مبتنی بر اعتماد و اطمینان است که نشریه شهروند را پل ارتباطی میان این بیزینس ها و افراد جامعه قرار داده است و در تداوم انتشار نشریه نیز نقش اساسی و مهمی ایفا کرده و می کند.
موضوع دیگری که نگارنده به عنوان یک خواننده و کسی که نقش کوچکی در نگارش مطالب فرهنگی در این نشریه دارم و ضمن تشکر و خسته نباشید به مسئولین و کارکنان و به طور کلی خانواده فرهنگی شهروند، آن را اعلام می کنم این است که نشریه شهروند موقعی رشد روزافزون خواهد داشت تا همه مخاطبان و علاقمندانی که این نشریه را برای جامعه ایرانی خارج از کشور مفید تلقی می کنند، ضمن مساعدت و کمک های مادی و معنوی، با نقد و بررسی و اظهار نظر درباره نشریه در بهتر شدن و رشد کمی و کیفی آن مشارکت فعال نمایند تا همه بتوانیم داشتن یک چنین نشریه ای را نشان از فرهنگ و ارزش های اجتماعی و تاریخی ایرانیان در سطح جهان بدانیم و به آن مباهات کنیم.
رسالت رسانه های جمعی در عصر اطلاعات
در عصری که در آن زندگی می کنیم و به آن عصر اطلاعات و فن آوری رسانه ای می گویند، رسالت رسانه های جمعی بسیار مهم و حائز اهمیت است. در هر دقیقه و ثانیه در سرتاسر جهان اطلاعات و دانسته های فراوانی در دسترس عموم مردم قرار می گیرد. حال سئوال اساسی این است که در این گستردگی و انبوه اطلاعات، رسانه ها که ابزارهای اطلاع رسانی به آحاد جوامع بشری هستند، چه مسئولیت، رسالت و تعهدی بر دوش دارند؟ رسانه ها با توجه به نفوذ، گستردگی و توانمندی هایی که دارند، می توانند در دگرگونی ارزش ها، باورها و معیارهای جوامع نقش بسزایی داشته باشند. چون آنها با برنامه ریزی و کنترل فرایندهای اطلاعاتی، به راحتی توان این را دارند که رفتار آحاد مردم جامعه را به سمت و سویی که دلخواه آنان است، تغییر دهند. نتایج یک چنین تأثیر در جوامع پیشرفته و پس مانده به راحتی قابل مشاهده است. یکی از مظاهر این کار، انبوه تبلیغات و برنامه های متنوع رادیو، تلویزیون و رایانه ای است که برای مردم سرتاسر جهان پخش می شود و به آنها این اندیشه را الغا می کند: چه بخرند، چه بپوشند و چه بخورند و حتی چگونه فکر کنند؟
مطبوعات یکی از رسانه های جمعی است که از گذشته تا کنون نقش بارزی در هدایت افکار جوامع مختلف داشته است و دارد. جوامعی که دارای مطبوعات با رسالت و تعهدات ملی، اخلاقی، آموزشی، اجتماعی و فرهنگی است به راحتی می تواند انجام و یک پارچگی داخلی و استراتژی مقابله با هجوم های فرهنگی خارجی را برنامه ریزی کند. یکی از نقش های بسیار حساس مطبوعات تأثیرگذاری در توسعه سیاسی است. در کشورمان ایران از این نقش نمونه های بارزی داریم. در انقلاب مشروطیت مطبوعات را رکن چهارم مشروطیت نام گذاری کردند. در جریان های مربوط به انقلاب سال ۵۷ در جامعه ایران، روزنامه ها و مجلات در اطلاع رسانی و بیان بسیاری از وقایع به مردم، جامعه را به سوی انقلاب بردند. اخیراً نیز بسیاری از اختلاس ها و ناهنجاری های جامعه را مطبوعات برای اولین بار افشاء کرده اند.
در جامعه ایرانی خارج از کشور مطبوعات فراوانی منتشر می شود که اغلب آنها را می توان رسانه های زرد نامید که فقط مشحون از آگهی های تبلیغاتی و تجاری هستند. در جامعه ایرانیان تورنتو نیز این گونه است. یک آمار غیررسمی می گوید متجاوز از ۶۰ نشریه، روزنامه و مجله به زبان فارسی در سرتاسر کانادا منتشر می شود ولی اگر ما بخواهیم آنها را بر اساس معیارهای علمی و آکادمیک جهانی در چهارچوب استانداردهای مطبوعاتی دسته بندی کنیم، متاسفانه حتی به تعداد انگشتان دست هم رسانه قابل قبول پیدا نخواهیم کرد. پس در انتخاب مطبوعات از جمله نشریات، مجلات، روزنامه ها، هفته نامه ها و ماهنامه ها، برای مطالعه دقت بیشتری به خرج دهید تا به اطلاعات و دانسته های مورد وثوق دسترسی پیدا کنید.
اخبار کتاب و تازه های نشر
*سرانجام پس از چندین سال انتظار مجموعه کامل اشعار مهدی اخوان ثالث “م . امید” به همت بلند زردشت اخوان ثالث فرزند شاعر و مدیر انتشارات زمستان در دو جلد به بازار آمد. استاد اخوان ثالث در چهارم شهریور ماه ۱۳۶۹ از دنیا رفت. از آن زمان تا کنون ۲۶ سال گذشته است. در این مدت با توجه به این که آثار او به صورت کتاب های متفرقه به چاپ های مکرر رسیده بود ولی تمامی این آثار به صورت یک مجموعه یا دیوان کامل مجوز نشر نگرفته بود. بسیاری از ناشران و علاقمندان اخوان دوست داشتند که مجموعه کامل اشعار او را در مجموعه انتشاراتی خود چاپ کنند ولی زردشت امتیاز این کار را به کسی نداد و سرانجام او خودش که صاحب و مدیر انتشارات زمستان است، به این کار مهم مبادرت ورزید. اخوان ثالث از شاگردان قدرشناس و حامی شعر نیمایی بود و واقعاً هم با اشعار، آثار و سخنرانی های خود، از نیما و شعر نیمایی بی دریغ حمایت کرد و در موفقیت راه نیما نقش مهمی ایفا کرد.
تفکر هفته
شعری می خوانیم از “نصرت رحمانی” تا یادی از او کرده باشیم:
می آیی و من می روم ای مرد دیگر
چون تیرگی از بیخ گوش صبحگاهی
باران نرمی بر غبار کوره راهی
ما سوختیم و خیمه برکندیم و رفتیم
چیزی نیاوردیم و چیزی هم نبردیم
بیهوده بودن، تلخ دردی بود، اما
اما… چه دردانگیز ما بیهوده مردیم
ملانصرالدین در تورنتو
عصر روز یکشنبه که کسالت خاصی مثل بعدازظهرهای جمعه در ایران، به انسان دست می دهد، بهترین راه و چاره برای رفع آن قدم زدن و رفتن به تیم هورتن برای نوشیدن یک کمی قهوه است. مطابق معمول وقتی که به تیم هورتون رسیدم، حضرت ملانصرالدین را ملاقات کردم که او نیز برای فرار از کسالت عصر یکشنبه با چند نفر از دوستان و هم نسلان خود به آنجا آمده بود. به محض ورود به سالن معطل نکردم و یک راست به سوی استاد شتافتم، پس از عرض ارادت و احترام، دیدم دوستان قدیم گرد هم جمعند و از هر دری سخن می گویند. معلوم است که در یک چنین جمعی بعضی ها به بیان خاطرات گذشته می پردازند و برخی دیگر از مسائل و مشکلات مهاجرت سخن می گویند. ملا هم شمع مجلس بود و هم مستمع خوب برای شنیدن حرف های دوستان. وقتی که نوبت به او رسید، با لبخند و شادی گفت: دوستان من می خواهم امروز برای شما از یک مسئله که در منزل ما اتفاق افتاده تعریف کنم.” آن گاه لحظه ای مکث کرد و ادامه داد: “این هفته من و همسرم مطلع شدیم که چندین خانواده از فک و فامیل های حقیر و ایشان، برای تابستان ابراز علاقه کرده اند که برای دیدن ما به تورنتو بیایند. حال ما مانده ایم که چکار کنیم. نمی دانیم که اگر برای همه دعوت نامه بفرستیم، چه پیش می آید؟ آیا به همه ویزا می دهند یا نه؟ خلاصه اگر بخواهیم عنوان کنیم که یکی پس از دیگری تشریف بیاورند، ممکن است دلخوری پیش بیاید.” دوستان جمع هر یک به فراخور حال مطلبی گفتند، آن گاه حضرت استاد ادامه داد: “باور کنید که ما بسیار علاقمندیم که از همه پذیرایی کنیم، ولی در یک ساختمان کوچک چگونه این امر ممکن است برای ما جای سئوال دارد”. آن گاه در حالی که این شعر معروف غلامرضا روحانی شاعر طنزگو متخلص به “اجنه” را می خواند: سه پلشت آید و زن زاید و مهمان برسد / عمه از قم برسد، خاله ز کاشان برسد، گفت: مهمان نعمت بزرگی در این جاست، بالاخره یک کاریش می کنیم.
