* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
میگرن نوعی خاص از سردرد است که خود را به صورت حملاتی نشان می دهد. این حملات می تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. فرکانس این حملات در نزد افراد مختلف یکسان نیست و به شدت فرق می کند. می تواند شامل چند حمله در هفته تا یک حمله در ماه یا سال باشد.
میگرن با سردرد معمولی فرق دارد و فرقش در مدت، شدت و سایر سیمپتوم ها است.
یک حمله ی میگرن اغلب با درد در یک طرف سر و یا در نزدیکی یک چشم شروع می شود و درد خود را به صورت نباض در داخل جمجمه نشان داده و با نور و سروصدا و گاهی با بوهای مختلف شدت پیدا کرده و می تواند همراه با حالت تهوع و استفراغ باشد.
مسئله جالب این جاست که در ۱۰ تا ۳۰ درصد موارد حملات میگرن پس از تغییرات فیزیولوژیکی که به آنها aura می گویند، تولید می شوند. اوراها مخصوصا اشکالات دید هستند که می توانند آذرخش های نورانی ـ خط های رنگی شدید و یا از دست دادن موقتی دید یک چشم باشند که معمولا پس از کمتر از یک ساعت از بین می روند و پس از آن سردرد شروع می شود.
در حدود ۱۲ درصد افراد بالغ به آن دچار می شوند و در زنان سه برابر بیشتر از مردان دیده می شود. یک مطالعه که اخیرا انجام شده نشان می دهد که ۲۶ درصد زنان کانادایی دچار میگرن هستند که فرکانس حملات در نزد آنها بسیار متفاوت است.
کودکان و نوجوانان هم به آن دچار می شوند (۵ تا ۱۰درصد) که در نزد آنها به خوبی تشخیص داده نمی شود.
طبق آخرین مطالعات به طور کلی ۱۷ درصد زنان و ۶ درصد مردان از میگرن رنج می برند. در بین افراد ۳۰ تا ۳۹ ساله، ۲۴ درصد زنان و ۷ درصد مردان به آن دچار هستند.
پیشرفت بیماری
همانطور که گفته شد فرکانس بیماری در همه افراد یکسان نیست. بعضی ها ممکن است چند بار در سال و افراد دیگری ۳ تا ۴ بار در ماه دچار شوند و در بعضی موارد ممکن است بیمار چندین حمله در هفته داشته باشد ولی حملات هر روزه به ندرت دیده می شوند.
حملات اولیه معمولا در کودکی و یا اوایل نوجوانی شروع می شوند. بالاتر از ۴۰ سالگی به ندرت و پس از ۵۰ سالگی معمولا از بین می روند.
هنوز علت اینکه چرا بعضی از افراد دچار سردرد میگرنی ـ بر اثر فشارهای روانی و نگرانی ـ می شوند و سایر افراد هرگز دچار نمی شوند حتی اگر در مقابل عواملی که باعث حمله بیماری می شود، قرار بگیرند.
در بین سال های ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ تصور می شد که میگرن بر اثر بعضی تغییرات عروقی مثل تنگ شدن عروق خونی که دور مغز قرار دارند، یا گشاد شدن آنها، تولید می شود ولی مطالعات جدید نشان می دهد که منشأ تولید میگرن بسیار پیچیده تر از اینها است و آبشاری از عکس العمل های دستگاه عصبی است که می تواند تولید سردردهای شدید بکند. اخیرا مکانیزم عصبی که باعث می شود نور شدت بیماری را زیاد و تاریکی آن را آرام کند، کشف شده. این عکس العمل های زنجیره ای نه تنها بر روی عروق خونی بلکه روی انفلاماسیون و پیام آورنده های عصبی و دیگر عوامل هم موثرند. با اینکه دقیقا این مکانیزم ها هنوز شناخته نشده اند، ولی بهتر از سابق عواملی را که باعث شروع حملات می شوند، و چگونگی مقابله با آنها را می شناسیم.
سردردهای تولید شده بر اثر فشارهای روانی ـ عصبی سردردهایی هستند با احساس فشار در داخل پیشانی و شقیقه ها و میگرن نیستند. افرادی که از نوع فعال آن رنج می برند معمولا سردرد آنقدر ناراحت شان نمی کند که از کار باز بمانند و بنابراین به ندرت به پزشک مراجعه می کنند و حتی برای نوع مزمن آن و معمولا بر اثر فشارهای عصبی و نگرانی تولید می شوند و تولید حالت تهوع و استفراغ هم نمی کنند.
مشکلاتی که تولید می شوند
حتی با اینکه میگرن باعث تولید دردهای شدید می شود حملات آن اثری بر روی سلامتی فوری شخص ندارد، ولی مطالعات جدید نشان داده که میگرن مخصوصا اگر همراه اورا باشد در درازمدت خطری برای ایجا بیماری های قلبی عروقی می تواند باشد. امکان خطر سکته ی قلبی در میگرنی ها دو برابر بیشتر از افراد معمولی است و علت آن هنوز به خوبی مشخص نیست، بنابراین باید از قوانین بهداشتی زندگی برای کم کردن این خطر استفاده کرد، مثل عدم استفاده از دخانیات، تغذیه خوب و کامل و ورزش مرتب متناسب با سن و وضع عمومی بدن.
میگرن باعث می شود که شخص مبتلا نتواند کارهای روزانه را انجام دهد و همچنین یکی از دلایل مهم غیبت از کار و مدرسه است، بنابراین بسیار مهم است که به پزشک مراجعه کرده و یک داروی مناسب برای درمان پیدا کرد.
در اکثر موارد حمله میگرن پس از علائم پیش آگهی کننده پیش می آید که این علائم در بعضی اشخاص همراه با اورا یا علائم دیگر می باشد و در نزد همه یکسان نیست.
اورا
این حادثه که منشأ عصبی دارد ۵ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد و پس از آن سردرد شروع می شود و شخص از قبل متوجه می شود که در عرض چند دقیقه دچار سردرد شدید می شود.
اورا خودش را به انواع مختلف نشان می دهد:
ـ به صورت عوارض چشمی مثل آذرخش های نورانی، خط های رنگی پررنگ، دوبینی، از دست دادن بینایی یک چشم یا هر دو چشم به طور موقت
ـ احساس بی حسی در صورت، روی زبان، یا یکی از اعضای بدن
ـ به ندرت احساس ضعف در یک طرف بدن به طوری که شبیه فلج یک طرف بدن می باشد.
ـ اشکال در حرف زدن
علائم قبل از بیماری که زیاد دیده می شوند
علائمی که قبل از سردرد از چند ساعت تا دو روز زیاد دیده می شوند مانند:
ـ خستگی
ـ گرسنگی
ـ احساس سختی حرکات گردن (خشک بودن عضلات)
ـ حساس بودن و عکس العمل نشان دادن مثل گریه کردن
ـ حساسیت شدید به سروصدا، نور و بوها
سیمپتوم های اصلی
سیمپتوم های اصلی در هنگام حمله های میگرنی که معمولا بین ۴ تا ۷۲ ساعت طول می کشد:
ـ یک سردرد بسیار شدیدتر و طولاتی تر از سردردهای معمولی
ـ درد در یک نقطه از جمجمه احساس می شود معمولا یک طرف سر
ـ درد متناوب همراه با تیر کشیدن و نباض
ـ حالت تهوع و اغلب موارد همراه با استفراغ
ـ مشکلات بینایی، دیدن نقطه های سیاه و احساس وجود مه در دید (احساس یک پرده نازک جلوی چشم)
ـ احساس سرما و یا عرق کردن
ـ حساسیت خیلی شدید به سروصدا و نور (ترس از نور) که در اغلب موارد بیمار به یک اتاق آرام و تاریک پناه می برد.
توجه داشته باشید که این سردرد با خستگی، اشکال در تمرکز و گاهی با احساس euphorie همراه است.
مواظب بعضی از سیمپتوم ها باشید
در موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
ـ اگر برای اولین بار دچار یک سردرد شدید و طولانی شده اید؛
ـ اگر سردرد شما مثل سردردهای میگرنی همیشگی نیست و سیمپتوم های جدیدی مثل غش کردن، از دست دادن بینایی، اشکال در راه رفتن و حرف زدن دارید، بلافاصله آمبولانس خبر کنید.
ـ وقتی درد میگرن شدید و شدیدتر می شود.
ـ وقتی سردرد یک باره با ورزش، رابطه جنسی، عطسه کردن یا سرفه کردن شروع شده. در نظر داشته باشید که میگرن و سردردی که وجود دارد با این فعالیت ها شدیدتر می شود و غیرطبیعی نیست.
ـ وقتی که سردرد پس از وارد شدن صدمه به سر به وجود آمده باشد.
بخش دوم و پایانی هفته آینده
