نتایج نهایی رفراندوم، معضل مشروعیت، و بن بست سیاسی
نتایج نهایی رفراندوم ۱۶ آوریل، سرانجام روز ۲۷ آوریل منتشر شد. طبق نتایج منتشر شده از طرف “شورای عالی انتخابات” ترکیه YSK، از مجموع ۵۸.۲۹۱.۸۹۸ میلیون نفر واجدین شرایط، ۴۹.۷۹۸.۸۵۵ میلیون نفر به پای صندوق های رای رفتند. از این میان، ۴۸.۹۳۶.۶۰۴ میلیون رای نافذ و ۸۶۲.۲۵۱ هزار رای باطل به صندوق ها ریخته شد. تعداد آرای “آری” ۲۵.۱۵۷.۴۳۶ میلیون (۵۱.۴۱%)، و تعداد آرای “نه” ۲۳.۷۷۹.۱۴۱ میلیون (۴۸.۵۹%) بوده است.
دوغان ارگون DoğanErgünرئیس “سازمان هماهنگی نه، و ماورای آن”، که یک سازمان غیر دولتی است و با ۱۵ هزار عضو داوطلب خود، سر صندوق ها انجام وظیفه می کردند، در خصوص نتایج رفرندوم گفت:”رفراندوم مشروعیت خود را از دست داده است، زیرا در بسیاری از حوزه های انتخاباتی، اصل “شمارش غیرمخفی آراء” زیر پا گذاشته شده است. … شورای عالی انتخابات ۷۳ میلیون برگه رای پخش کرده است، که از این میان ۱۸ میلیون آن برگه “یدک” محسوب می شوند. شورای عالی انتخابات باید در این مورد توضیح بدهد که برگه های رای را در کجاها پخش کرده است. به عنوان مثال وقتی در محله “شیشلی” استامبول با کمبود برگه رای روبرو بودیم، در حوزهای دیگر برگه های اضافه بر احتیاج موجود بودند. در بعضی حوزه ها ناظرین و شهروندان را از حوزه های صندوق رای کنار گذاشته و شروع به شمارش مخفی آراء کردند”.
دوغان ارگون در خاتمه گفت: “بزرگترین حیله تاریخ انتخاباتی ترکیه بوسیله حکومت و شورای عالی انتخابات به کار رفت. در این وضعیت، شورای عالی انتخابات حتی احتیاجی به رسیدگی و تحقیق در مورد شکایات پیدا نکرد. از این رو، ابطال رفراندوم و برگزاری دوباره آن یک خواست عمومی است”.
خلاصه ای از نظرات مفسرین در مورد پیامدهای رفراندوم
رفعت باللی Rafet Ballı
جبهه آری در رفراندوم چه چیزی را انتخاب کرد، و یا با کدام نگرانی ها حرکت کرد:
– ثبات سیاسی – اقتصادی
– تداوم مبارزه علیه ترور “سازمان ترور فتح الله گولن” و پاکسازی نهایی آن از دولت و جامعه
– تداوم مبارزه علیه ترور جدایی خواه پکک، که زیر چتر حمایت سیاسی – نظامی و اطلاعاتی آمریکا و غرب است.
– برای پایه های اصلی “آکپ” AKP، حفظ “دستاوردها”
– برای کادرهای آکپ از دست ندادن “رانت”ها
جبهه نه در دو موضوع دارای مسئله بود!
– مبارزه با ترور FETO و ترور PKK
– نداشتن پروژه حکومتی و یا اطمینان کافی ندادن به مردم
ویژه گی های جبهه “نه” معلوم است:
– نه به تغییر رژیم، نه به حکومت خودسرانه
– دفاع از جمهوریت و دفاع از مجلس جمهوریت
تلاش برای تغییر رژیم به وسیله آکپ، از ابتدا نادرست بود. هشدار دادیم که سبب بحران خواهد شد. اکنون در آستانه بحران هستیم، و آکپ قادر به کنترل بحران نیست. اگر به لحاظ حقوقی نتواند وجدان عمومی را اقناع کند، ترکیه به سمت بن بست سیاسی خواهد رفت. خطر: “بهار عربی” نوع ترکیه است. آکپ لباسی برای ترکیه دوخت، فکر کرد برای تن اش مناسب است، اردوغان رئیس جمهور مادام العمر و آکپ همیشه در حکومت خواهد بود. نتایج رفراندوم نشان داد که هردوی آنها به این سادگی نیست.
اردوغان می گوید:”رفراندوم در مورد سیستم حکومتی {ترکیه} که دارای رژیم های ۲۰۰ ساله است، حکم تاریخی داده است”. منظورش این است، روند مدرنیزه شدن ترکیه که از زمان سلطان سلیم سوم و سلطان محمود دوم آغاز شده، تغییر خواهد کرد. با این ذهنیت، مشکل بتوان دوران بحرانی را هدایت کرد. معلوم است که کار ترکیه هم در داخل، و هم در خارج دشوار است.
محمد بدری گولتکین M.B.Gültekin
“اپیر” پادشاه “پیروس” Pirus در ۲۸۰ قبل از میلاد به رم حمله کرد. او غالب اولین جنگ علیه رم بود. در دومین جنگ با دادن تلفات زیاد، پیروز می شود. از تاریخ نویسان یونان قدیم “پلوتارک” در این مورد می نویسد، پیروس در مورد پیروزی دوم اش گفته است “اگر یک بار دیگر پیروز شوم، نابود خواهم شد”. بعضی منابع دیگر می نویسند که پیروس گفته است،” خدایا چنین پیروزهایی را نصیب من نکن”. از آن تاریخ، نام پیروس در مورد آنهایی که ظاهرا پیروز، ولی در اصل مغلوب شده اند، به کار می رود.
با توجه به نتایج رفراندوم و “پیروزی” آکپ، می شود چنین نتیجه گیری کرد:
– آکپ غالب رفراندوم نیست، زیرا نسبت به ۱۵ آوریل ضعیف تر شده است.
– آکپ دیگر امکان ندارد به عنوان حزب حاکم ترکیه باقی بماند.
– آکپ در مقابل تهدید غرب، که ترکیه را در تخته هدف قرار داده است بسیار تضعیف شده است.
– برای سازمان ترور فتح الله گولن و ترور پکک زمینه های مساعدتری ایجاد شده است.
– آکپ در انتخابات آینده {۳ نوامبر ۲۰۱۹} شکست خواهد خورد.
– آشکار شد که اردوغان دیگر نخواهد توانست به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود.
– “دولت باهچالی” و “حزب حرکت ملی” MHP با سیاستی که در این رفراندوم دنبال کردند، خودکشی کردند. از هم پاشیدن محپ اجتناب ناپذیر است.
وضعیت چه از لحاظ آکپ، و چه از لحاظ ترکیه وخیم است”.
“عصمت اؤزچلیک”IsmetÖzçelik
عصمت اؤزچلیک خبرنگار و مفسر ترک، در گفتگو با رئیس فراکسیون آکپ در مجلس و همچنین با نمایندگان پرنفوذ آکپ در مجلس می نویسد:”آنها بسیار نگران اند. گرچه اردوغان می گوید، “این کار تمام شد”، یعنی ما بردیم، و کاری را که در نظر داریم، عملی خواهیم کرد. ولی آنها نگران اند، “عاقبت این کار به کجا خواهد کشید”؟
آکپ AKPمنفرد شد، “حزب جمهوریخواه خلق” CHP چکار می کند؟
“رفراندوم ۱۶ آوریل نه تنها آکپ را راضی نکرد، بلکه نگرانی ها را بیشتر، و امیدهای انتخابات عمومی {۲۰۱۹} را خاموش کرد. وقتی مبارزه در شورای عالی انتخابات ادامه داشت، ناگهان رهبر CHPکمال قلیچداراوغلو در رسانه های اجتماعی اعلام کرد، “نتایج رفراندوم را قبول نخواهیم کرد”، به دنبال وی، سخن گوی CHP در نشست شورای مرکزی CHP از ترک مجلس سخن گفت! این موضع گیری امکان نداشت که مورد قبول پایه های حزب قرار گیرد، زیرا پایه های حزب نمی خواهند به دامی دیگر بیافتند. برخی رهبران حزب گفتند که این تصمیم دیوانگی خواهد بود. نهایتا، شورای مرکزی حزب، بیرون کشیدن از مجلس را رد کرد.
جایی که ترکیه بعد از رفراندوم رسیده است، معلوم است، ترکیه در مقابل تحریکات آسیب پذیر شده است”.
صباحت الدین اؤن کیبار SabahettinÖnkibar
“مغلوب بدون تردید رفراندوم “دولت باهچالی” {رهبر “حزب حرکت ملی” “محپ” MHP } است. او به جای رای آوردن به آکپ، سبب ریزش آرای اکپ شد. آرای استامبول، آنکارا، ازمیر، و سواحل دریای اژه شاهد این مدعی است. باهچالی ۱۷ بار در انتخابات مختلف مغلوب شده است. پتانسیل رای او تقریبا صفر است. او باید بلافاصله استعفاء دهد.
همچنین است، کمال قلیچداراوغلو، اوهم ۸ بار پی در پی در انتخابات شکست خورده است. او هم باید استعفاء دهد، در غیر این صورت، آشکار است که هدف او انشعاب درCHP و نگه داشتن آکپ در قدرت است، و این به معنی وظیفه ی امپریالی است که به عهده او گذاشته شده است.(۱)
دوغو پرینچک DoğuPerinçek
“پایان حکومت آکپ فرا رسیده است. نتیجه رفراندوم تقریبا ۵۰- ۵۰ است. جزئیات ارقام دیگر مهم نیستند، با پیروزی ۵۱% آنهم با شک و شبهه، نمی شود قانون اساسی و رژیم تغییر داد، زیرا قوانین اساسی با اکثریت بزرگ، و با یک اجماع ملی قابل تغییراند، لذا کسی شانس تغییر رژیم را ندارد.
در انتخابات آینده {۳ نوامبر۲۰۱۹} آکپ اکثریت خود در مجلس را از دست خواهد داد و اردوغان یک بار دیگر نخواهد توانست به ریاست جمهوری انتخاب شود، زیرا ترکیه معاصر، ترکیه پیشرفته و ترکیه ای که تولید می کند در کنار او نیست. آرای آکپ در مسیر سراشیبی است.
آنچه مهم است، این است که ما باید به جلو و به آینده نگاه کنیم، نگاه به آینده به چه معنی است:
– ترکیه مجبور است به اقتصاد تولیدی بازگردد. اقتصاد مبتنی بر قرض آکپ هیچ مشکلی از مشکلات ترکیه را نمی تواند حل کند.
– با پناه بردن به لابی یهودی نمی شود هیچ مشکلی از مشکلات ترکیه را حل کرد. ببینید، ترکیه به وضعی دچار شده است که از بمباران سوریه توسط آمریکا حمایت می کند! این مسئله، ما را از دوستی همسایگان مان محروم می کند. موضع گیری هایی از این دست نمی تواند هیچ مشکلی از مشکلات ما را حل کند.(۲)
– ما در مبارزه علیه ترور جدایی خواه و ترور مذهبی احتیاج به اتحاد داریم. با تحمیل رفراندوم، ملت را به دو اردوگاه تقسیم کردند. جبهه “آری” در حال از هم پاشیدن است.
– MHP و BBP (حزب اتحاد بزرگ) که تبدیل به دنبالچه آکپ شده بودند در حال ازهم پاشیدن هستند. وقتی اردوغان از بمباران سوریه به بهانه بمب شیمیایی حمایت کرد. این احزاب با آکپ همکاری می کردند. این چه نوع ملی گرایی است که از ترامپ دفاع می کند، این چه نوع ملی گرایی است که با حزبی که به لابی یهودی پناه برده است همکاری می کند؟
امروز ترکیه ما دارای ۳ مسئله عمده است:
۱- دفاع از تمامیت وطن در مقابل تهدید خارجی و ترور دست آموز، و تحت حمایت غرب. ملت خواهان آرامش و خواهان اتحاد است.
۲- رهایی از باتلاق قرض و بازگشت به اقتصاد تولیدی.
۳- همکاری و اتحاد با همسایگان به خاطر مبارزه مشترک علیه مداخله خارجی و ترور تحت حمایت غرب در منطقه.
توضیحات مترجم:
(۱) اشاره غیرمستقیم نویسنده به عضویت قلیچدار اوغلو در “بنیاد جورج سورس” در ترکیه است. قلیچداراوغلو یکی از اعضای هیئت موسس این بنیاد در ترکیه است!
(۲) اشاره به پرداخت مبالغ هنگفتی به شرکت حقوقی Greenberg در نیویورک، توسط اردوغان است. این شرکت در عین حال وکالت رضا ضراب را عهده دار است. حکومت آمریکا از طریق اعترافات رضا ضراب، ترکیه را متهم به زیرپا گذاشتن تحریم ها علیه ایران کرده است.
* در بخش سوم (پایانی) این نوشته، به انعکاس رفراندوم در روابط ترکیه با آمریکا و اروپا پرداخته خواهد شد.
بخش سوم و پایانی هفته آینده
