به دنبال اجرای یک نمایشنامه انتقادی به کارگردانی رضا جعفری، سخنگوی حزب راستگرا و بیگانه ستیز “آلترناتیو برای آلمان” این کارگردان را به شدت زیر فشار گذاشته است تا نمایشنامه خود را سانسور کند.

مسئله بر سر نمایشنامه ای با نام “جنگ مقدس” است که با کارگردانی جعفری در شهر آخن آلمان بر صحنه آمده و با استقبال تماشاگران و برخی رسانه های محلی و سراسری روبرو شده است.

یک روز پیش از نخستین اجرای نمایش، شبکه تلویزیونی غرب آلمان (WDR) حدود پنج دقیقه به معرفی این نمایش و مصاحبه با کارگردان و برخی بازیگران آن پرداخت. در این برنامه به این نکته اشاره شد که در نمایشنامه جنگ مقدس که از سوی تئاتر کائوس شهر آخن بر صحنه آمده کوشش می شود دلایل مختلف پیوستن برخی از جوانان پرورش یافته در دامن غرب به داعش مورد بررسی قرار گیرد.

شبکه تلویزیونی غرب آلمان روی این نکته انگشت می گذارد که رضا جعفری در همه نمایشنامه هائی که تاکنون به عنوان کارگردان گروه کائوس بر صحنه آورده، دیدگاهی انتقادی داشته و به مسائل اجتماعی پرداخته است.

جنگ مقدس، حکایت حال سه مادر است که در آلمان زندگی می کنند و فرزندان آنان با رفتن به سوریه و پیوستن به داعش آنان را دستخوش شوک کرده اند. آن ها خود را با این پرسش بنیادی روبرو می بینند که چرا نتوانسته اند فرزندانشان را به گونه ای تربیت کنند که گرفتار چنین دامچاله هولناکی نشوند. نمایش با صحنه آرائی ویژه، افکت های تصویری بزرگ و موسیقی و رقص همراه است، با این همه روالی بسیار جدی دارد، به گونه ای که به یک کار آموزشی بیشتر می ماند.

رضا جعفری گروه تئاتر کائوس را سال ها پیش در شرق شهر آخن ایجاد کرده است، جائی که بخش مهمی از ساکنان آن را خارجیان و خارجی تباران تشکیل می دهند. او در این سال ها توانسته است ده ها جوان آلمانی و خارجی تبار را که سررشته زندگی خود را از دست داده اند، جذب صحنه تئاتر کند و از برخی از آنان بازیگرانی بسازد که یا به تحصیل تئاتر روی آورده و یا به تئاتر حرفه ای آلمان پیوسته اند.

تهدید سخنگوی حزب آلترناتیو برای آلمان

در فرازی از نمایشنامه جنگ مقدس، راستگرایان پوپولیست آلمان با بنیادگرایان اسلامی همطراز قرار می گیرند: “و مشترکات راست های پوپولیست را با بنیادگرایان اسلامی ببینید”.

در این فراز از نمایش، نامی هم از حزب “آلترناتیو برای آلمان” برده می شود. این سخنان به مذاق رهبران حزب آلترناتیو برای آلمان خوش نیامده است، تا آنجا که سخنگوی این حزب در آخن در ایمیلی خطاب به کارگردان ایرانی از او خواسته است که این فراز از نمایشنامه خود را حذف کند. وی تهدید کرده که در غیر این صورت حزب او به عنوان “حزبی دموکراتیک و قانونی” موضوع را از طریق قضائی دنبال خواهد کرد.

سخنگوی حزب در نخستین ایمیل خود نوشته است: “رضا! تو که نمی خواهی در ملاء عام اعلام کنی که حزب آ اف دی با باند جنایتکار دولت اسلامی قابل مقایسه است؟ این وحشتناک است. تو باید به خاطر این کار جدا خجالت بکشی… من باید از تو بخواهم این بخش را در نمایش خودت خط بزنی. لطفا تا ساعت ۱۲ روز…. به من اطلاع بده که دیگر این قیاس را آشکارا استفاده نخواهی کرد. در غیر این صورت مجبورم به لحاظ قانونی علیه اظهارات تحریک کننده، توهین آمیز و دروغ تو اقدام کنم. این کار واقعا باعث تاسف من خواهد بود. یادآوری می کنم که  آلترناتیو برای آلمان یک حزب دموکراتیک و قانونی است”.

پس از آن که رضا جعفری اعلام کرد حاضر به گفت و گو با سخنگوی حزب راستگرا و بیگانه ستیز نیست، سخنگوی حزب در ایمیلی دیگر، عکس هائی را برای یکی از همکاران او فرستاد که نشان می دهند دفتر این حزب مورد تعرض قرار گرفته، با شعارنویسی کسانی که او مدعی است چپ ها هستند آسیب دیده و خودروی یکی از رهبران حزب نیز به وسیله افراد ناشناس منهدم شده است.

سخنگوی حزب آلترناتیو برای آلمان کوشیده است وانمود کند که متعرضان متاثر از تحریکات نمایش جعفری بوده اند، در حالی که معلوم نیست این حمله ها پس از اجرای نمایش صورت گرفته باشد و متعرضان اصولا این نمایش را دیده باشند.

از نگاه رسانه ها

در این میان روزنامه معتبر تاگس تسایتونگ که در برلین منتشر می شود، به موضوع پرداخته و در مطلبی نوشته است:”نمایشنامه جنگ مقدس از گروه چندفرهنگی تئاتر کائوس آخن در صحنه ای به مشترکات میان اسلامگرایان و راستگرایان اشاره می کند. سخنگوی حزب آلترناتیو به سختی می تواند با این موضوع کنار بیاید. او گروه را مدت ها است با ایمیل های خود بمباران می کند”.

در فرازی دیگر از این گزارش آمده است: “سخنگوی حزب آلترناتیو تلاش می کند بخشی از یک تئاتر را حذف کند”.

حزب آلترناتیو برای آلمان در سال ۲۰۱۳ اعلام موجودیت کرد. در پی ورود بیش از یک میلیون پناهجو در آن سال، این حزب با آشکار کردن سیاست های ضدخارجی و اسلام ستیز خود توانست تا نزدیک به ۱۵ درصد رای دهندگان آلمانی را جذب خود کند و به مجالس ایالتی ۱۳ ایالت آلمان راه یابد.

رهبران پوپولیست این حزب که خواستار تعیین سقفی معین برای تعداد پناهجویان، تعطیل مساجد و مبارزه با اسلامیزه شدن اروپا هستند، سودای تبدیل شدن به نیروی سوم را در مجلس فدرال آلمان در سر می پرورانند. اما نظرسنجی های تازه نشان می دهد که تعداد طرفداران آن ها در میان رای دهندگان آلمان به زیر ده درصد کاهش یافته است.

به رغم تهدیدهای این حزب، اجرای نمایشنامه جنگ مقدس تا نهم ژوئن در آخن ادامه دارد.

روزنامه آخنر تسایتونگ در نقدی زیر عنوان “یک بازی بی پروا و عالی” نوشته است:”گروه تئاتری کائوس در مرکز اوته یوزف به این شهرت دارد که نه تنها در نمایشنامه هایش بی پروا است، بلکه این نمایشنامه ها در سطح بالائی هم قرار دارند، چنانکه تماشاگران را به تفکری عمیق وا می دارند. اما در نمایش جدید، آن ها حتی از این مرزها نیز بالاتر رفته اند”.