نگاهی به یک نمایشگاه

نمایشگاهی از ۳۳ اثر ۱۶ نقاش و پیکره ساز آلمانی و ایرانی روز یکشنبه دوم جولای امسال در خانه هنر شهر ترویسدورف آلمان گشایش یافت. این نمایشگاه تا روز سوم سپتامبر سال جاری ادامه دارد. گرانترین تابلوی عرضه شده اثری از مسعود سعدالدین نقاش شناخته شده ایرانی مقیم آلمان است که “با کتاب” نام دارد و ۸ هزار یورو قیمت گذاری شده است. سعدالدین بهار امسال جایزه ۲۰ هزار یوروئی منطقه راین زیگ آلمان را ربود.

علاوه بر مسعود سعدالدین، احد پیراحمدیان و کاظم حیدری دو نقاش ایرانی دیگر نیز در این نمایشگاه حضور دارند. از پیراحمدیان تابلوی بزرگ سپیده دم و از کاظم حیدری تابلوی “پدر ما” یا خدای ما در این نمایشگاه به تماشا گذاشته شده است.

مسعود سعدالدین و کاظم حیدری از هنرمندان ایرانی هستند که از آغاز گشایش خانه هنر شهر ترویسدورف در سال ۲۰۱۲ در آن دارای آتلیه هستند و تاکنون در بسیاری از نمایشگاه های جمعی این مرکز شرکت داشته اند. مسعود سعدالدین از سال ۱۹۸۹ میلادی همراه با چند هنرمند آلمانی در تلاش راه اندازی چنین مرکزی بود. این گروه کوچک سرانجام در سال ۲۰۱۲ موفق شد شهرداری ترویزدورف را به پرداخت نزدیک به ۶۰۰ هزار یورو هزینه تعمیر و نوسازی ساختمان زیبای فعلی مجاب کند.

خانه هنر ترویسدورف در نزدیکی بن ظرف پنج سال پس از گشایش خود به یکی از فعال ترین مراکز هنری غرب آلمان تبدیل شده که در آن نه تنها نمایشگاه های نقاشی و مجسمه سازی و چیدمان برپا می شود، بلکه گهگاه محل برگزاری برنامه های ادبی و فرهنگی نیز هست.

علاوه بر سه هنرمند ایرانی، یودیت گانتس، یته یرتس، فرانک باکوئت، رالف آلت رویتر، یورگن میدلمن، زابینه اندرز، میریام وینگردر، زیلکه بارچ، بئاتا اوبست، سوزانا نویناست، اولین مارک اشتاین و کلاوس گباورسایر هنرمندانی هستند که نمونه یا نمونه هایی از کارهایشان در نمایشگاه خانه هنر ترویسدورف به تماشا گذاشته شده است.

نگاه آینده محور

به استثنای اولین مارک اشتاین که آثار بتونی متعدد او در نمایشگاه جلب توجه می کند و به ویژه کمپوزیسیون فوق العاده دو مجسمه او که تداعی کننده داخل دوربین های عکاسی هستند، از سایر هنرمندان در مجموع ۳۰ تابلوی نقاشی عرضه شده است که بیشتر آن ها ابعادی بزرگ دارند.

وجه مشترک کارها، نگاه به آینده است و به همین دلیل نمایشگاه نیز با عنوان “تصویر آینده” یا Vision   برپا شده است.

ویزیون در زبان هایی که ریشه لاتین دارند به معنای برنامه ای برای آینده است که تحقق آن قطعیت ندارد. می تواند یک رویا باشد یا نگاهی به آینده که به واقعیت بیانجامد، اما انسان بدون برخورداری از چنین نگاه آینده نگری موفق به پیشبرد جهان پیرامونی خود نخواهد شد.

در مراسم گشایش نمایشگاه، ده ها تن حضور دارند. چرخی در فضاهای چندگانه نمایشگاه و مروری در همه کارها فرصت مغتنمی است تا بتوان نگاه مشترک ۸ هنرمند زن و ۸ هنرمند مرد را به رغم تفاوت بسیار تکنیک ها و سلیقه های آنان کشف کرد.

نکته تحسین برانگیز در گزینش هنرمندانی که آثارشان در این نمایشگاه به معرض تماشا گذاشته شده، این است که از ۱۶ هنرمند حاضر هشت تن زن و هشت تن مرد هستند. به این ترتیب سازمان دهندگان نمایشگاه که مسعود سعدالدین یکی از آن ها است، خواسته یا ناخواسته در این حرکت جمعی تساوی زن و مرد را به رخ می کشند.

یکی از هنرمندان زن حاضر در نمایشگاه “یته یرتس” همسر مسعود سعدالدین است که ایرانیان هنردوست ساکن غرب آلمان با او و کارهای زیبایش آشنا هستند. یته یرتس، نگاهی انسانی به مهاجران دارد و در سال های اخیر آثار زیادی آفریده که می توانند به وجدان جامعه آلمان برای همدلی و همدردی با مهاجران آسیا و آفریقا تلنگر بزنند.

احد پیراحمدیان: از سنت تا مدرنیته

از احد پیراحمدیان تابلوی رنگ روغن بزرگ سپیده دم در طول مراسم گشایش نمایشگاه نگاه های زیادی را به خود جلب می کند. عنوان سپیده دم برای این تابلو یک عنوان تمثیلی است. تابلو، در واقع عبور از سنت به مدرنیته را در دو کادر مستقل اما چسبیده به هم ترسیم می کند که یکی از آن ها تیره است و به اسبی سیاه امکان حضور می دهد و دیگری روشن است و عناصر متعلق به قرون گذشته در آن جای گرفته اند. از این طریق نقاش می کوشد در واقع عبور از قرون وسطا به دوران مدرن را ترسیم کند.

احمد پیراحمدیان بیش از سه دهه است که در آلمان زندگی می کند. او در ایران نقاشی خوانده و در آلمان به تحصیل در رشته های فلسفه و ادبیات تطبیقی ادامه داده است. پیراحمدیان تاکنون در نمایشگاه های فردی و گروهی زیادی در آلمان و خارج از این کشور حضور داشته، اما از هنرمندانی نیست که در خانه هنر ترویسدورف آتلیه دارند.

کاظم حیدری: در جست و جوی خدا از راه “خط”؟

“پدر ما” یا “خدای ما”، عنوانی است که کاظم حیدری برای تابلوی آکریل ۸۰ در ۱۲۰ سانتی متری خود برگزیده است. هنگامی که در برابر این تابلو می ایستم، در اولین نگاه، در پشت خطوط مبهم سیاهی که میله های زندان را تداعی می کنند، هزاران موجود تک یاخته ای می بینم.

این برداشت با توجه به نام تابلو باعث می شود تصور کنم که نقاش ایرانی می خواسته ما را به فلسفه تکامل هدایت کند و بگوید که خدای ما در واقع همین موجودات تک یاخته ای هستند.

اما وقتی با حیدری حرف می زنم، می بینم که آنچه دیده ام تنها برداشت آزاد من بوده، که شاید حاصل باور من به فلسفه تکامل باشد. حیدری می گوید: “من پس از تحصیل نقاشی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، هنگامی که به آلمان آمدم، به هنر معماری و خطاطی علاقمند شدم و در این زمینه تحصیل کردم. در سال های اخیر، روش کار من این است که در برابر بوم می ایستم و خطوط و حروفی را روی آن ترسیم می کنم که هدفش زیبائی خط نیست، بلکه پیوند حروف و واژگان است. در این تابلو هم اگر دقت کنید خطوط در رنگ های مختلف روی هم نشسته اند. اما با توجه به این که هر بیننده ای می تواند برداشت خودش را از یک اثر داشته باشد، برداشت شما هم می تواند درست باشد”.

کاظم حیدری از حدود سی سال پیش در آلمان زندگی می کند، جزو هنرمندانی است که در خانه هنر ترویسدورف دارای آتلیه است و در سازماندهی نمایشگاه های این مرکز با مسعود سعدالدین همکاری دارد. او خود می گوید که در سال های دور مدل هانیبال الخاص و مسعود سعدالدین بوده است.

از حیدری در سال های گذشته نمایشگاه های فردی متعددی در شهرهای مختلف آلمان برپا شده و او در نمایشگاه های گروهی زیادی نیز شرکت داشته است.