مروری بر هویت‌یابی همجنس‌گرایانه بر بستر تاریخ جنسیت ایران
“همجنسگرایی در سایه” عنوان کتابی است که اخیرا با همکاری شبکه لزبین‌ها و ترنسجندرهای ایرانی(شش رنگ) و توسط انتشارات “آیدا” در آلمان منتشر شده است. نویسنده و مترجم کتاب شهرام کیانی این اثر را در حوزه پژوهش تاریخی به تحریر در آورده است.
کتاب همجنسگرایی در سایه اولین جلد از پروژه مطالعاتی تاریخ اندیشه با محوریت هموسکسوالیته در ایران است. با این پروژه مطالعاتی برآن هستیم تا ضمن معرفی و نقد اندیشهنگاریهای صورت گرفته از جانب متخصصان حوزه‌های سکسوالیته در باب تاریخ و معنا‌یابی هموسکسوالیته در ایران و آشنایی مخاطبان با این آثار، رویکرد ایشان را در بوته نقد قرار دهیم.
توجه به تاریخ محلی، زمینه‌های فرهنگی و دینی، سیاست‌های جنسیتی اعمال شده در ایران، شکل‌گیری و بسط گفتمان سکسوالیته ایران با توجه به رویدادهای بین‌المللی و داخلی، فعالیت‌های کنشگران و بازیگران صحنه سکسوالیته جامعه ایران از جمله ملاحظاتی است که ضرورت شکل‌گیری این مطالعات را نشان می‌دهد.
در فصل نخست کتاب به بررسی الگوهای تاریخ‌نگاری جنسیت میشل فوکو، نقد و بررسی رویکرد فوکویی و مقوله تبارشناسی سکسوالیته، وضعیت تاریخ‌نگاری و رابطه نظریه و تاریخ در دوران اخیر پرداخته‌ایم. الگوی مطالعاتی و مفاهیم فوکویی سرمنشاء بسیاری از مطالعات در باب سکسوالیته در کشورهای دیگر گشته است. به نظر ساماندهنده این کتاب، تاریخنگارانی چون افسانه نجم آبادی و ژانت آفاری نیز تا حدودی تحت تاثیر این الگوی نظری قرار دارند.
در فصل دوم کتاب تلاش دکتر افسانه نجم آبادی استاد تاریخ دانشگاه هاروارد در درک تاریخی هموسکسوالیته در ایران مورد مداقه قرار گرفته است. تعامل متقابل ایرانیان و غربیان در پذیرش مدرنیته، فضای متخلخل، امکان زیست در سایه، خودهای وانمودگر، نمایشگری در صحنه‌های مختلف، تاثیر کنشگران جنسی در ایران، تقاطع گفتمانی از جمله مفاهیمی است که موجب شده تا نجم آبادی رویکردی متفاوت و بدیع را در رابطه با تاریخ هموسکسوالیته در ایران پی‌ریزی کند.
در بخش نقد و بررسی به کاستی‌های نظری و عدم استفاده از برخی منابع و فقدان توجه به برخی از بازیگران تاثیرگذار اجتماعی پرداخته ایم. دو فصل پایانی کتاب به ترجمه فصولی از کتاب اخیر او “خودهای وانمودگر” پرداخته است.
نجم آبادی در این کتاب با رویکرد مردم شناختی و تحقیق میدانی به چگونگی زیست ترانس‌های ایرانی در بافت و موقعیت ایران پرداخته است. استفاده از منابع متنی و تصویری بویژه مطبوعات، مصاحبه‌های متعدد با کنشگران جنسی و جنسیتی، روانپزشکان، جراحان، عالمان دینی و سایر بازیگران اجتماعی و همچنین مسئولان در ساختارها و نهادهای اجتماعی تصویری چند جانبه را از گفتمان سکسوالیته در ایران عرضه کرده است.
یادآوری می شود که نجم آبادی هدف خود را تببین جامعه شناختی همجنسگرایی در ایران نمی داند. او علیرغم صحه گذاردن بر زیست دشوار کوئیرهای ایرانی این پژوهش را حاوی داده‌های تاریخی می‌داند که برای مخاطبان رویکردی متفاوت را به دست خواهد داد.
مطالعه این کتاب به تمامی کسانی که می‌خواهند با رویکردی متفاوت به تاریخ هموسکسوالیته معاصر ایران آشنا شوند توصیه می‌شود.
اثر از دو بخش تالیف و ترجمه تشکیل شده است. در فصول بخش اول در ابتدا به گردآوری مطالبی پیرامون تبارشناسی و دیرینه شناسی فوکو و روش تئوریک او به تاریخ پژوهی می‌پردازد.
در ادامه در فصلی دیگر نویسنده در صدد ارزیابی اندیشه‌نگاری ها و تاریخ‌نگاری افسانه نجم آبادی مورخ و استاد تاریخ دانشگاه هاروارد در دو اثر “زنان سبیلو، مردان بی ریش” و “خودهای وانمودگر” برآمده است. بخش دوم کتاب ترجمه دو فصل از کتاب خودهای وانمودگر “عشق های مرگبار، مجانین منحرف” و حوالی ۱۹۷۰ تهران است.
همجنسگرایی در سایه که با عنوان فرعی “مروری بر هویت‌یابی همجنس‌گرایانه بر بستر تاریخ جنسیت ایران” توسط شبکه لزبین‌ها و ترنسجندرهای ایرانی (شش رنگ) منتشر شده است، اولین اثر پژوهشی در تاریخ سکسوالیته ایران به زبان فارسی است.
از نکات برجسته این اثر روایت‌گری دقیق و تاریخ‌نگاری متدولوژیک تاریخ سکسوالیته ایران و حیات کوییرهای ایرانی در اواخر دوران پهلوی دوم و جمهوری اسلامی ایران است.
کتاب علاوه بر بحث‌های تخصصی و آکادمیک در رابطه با تاریخ پژوهی در دو فصل پایانی تاریخچه پر محتوا و بدیعی از جریانات اجتماعی زندگی کوییرهای ایرانی را روایت می‌کند. همانطور که در پشت جلد آمده است این کتاب رویکرد جدیدی را در پیوند با آگاهی تاریخی زیست کوییرهای ایرانی ارائه می‌کند. در واقع بخشی از تاریخ فراموش شده معاصر ایران در این کتاب روایت می‌شود.
اطلاعات بیشتر در مورد کتاب:
http://aidabook.de/node/2559
نسخه پی دی اف کتاب:
http://6rang.org/wp-content/uploads/2017/08/Homosexual-in-shadow.pdf
برای تهیه نسخه چاپی این کتاب با انتشارات ایدا تماس بگیرید:
http://aidabook.de/node/164
