* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بخش دوم و پایانی
بیهوشی
قبل از عمل جراحی حتماً باید با متخصص جراحی مشورت شود تا از مشکلات سلامتی بیمار مطلع باشد و همین طور از نوع بیهوشی مطابق با عمل جراحی استفاده کند و هم چنین استفاده از داروهای جدید قبل و بعد از عمل جراحی مثل داروهای ضد انعقاد خون، آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد درد و آنتی انفلاماتوارها برای جلوگیری از مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید.
ممکن است از بیهوشی عمومی و یا بی حسی از لگن به پایین یا تزریق مهره ای استفاده شود. همین طور آزمایش های خونی قبل از عمل برای داشتن وضع خونی بیمار و انعقاد خون لازم است هر چند که فقط در عمل های بزرگ مثل تعویض مفصل تزریق خون لازم می شود.
عمل های جراحی
معمولاً به پشت خوابیده و عمل جراحی بستگی به نوع آن بین سی دقیقه تا دو ساعت طول می کشد. در هنگام عمل جراحی ممکن است جراح متوجه مسائل دیگری بشود که احتیاج به ترمیم بیشتری داشته باشد.
تمیز کردن مفصل برای خارج کردن یک جسم خارجی، زوائد استخوانی، تکه های غضروفی یا ترمیم رباط با آرتروسکوپی مچ پا انجام می شود که شکاف های کوچکی در روی پوست ایجاد کرده و دوربین و سایر وسائل لازمه را وارد می کند و مدت عمل بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه است.
آرترودز یا انسداد سطح مفصلی
در این عمل جراحی سطح مفصلی صدمه دیده بین استخوان تی بیا و تالوس (آتراگال) را به هم متصل می کند که احتمالاً با آرتروسکپی سطح مفصل را بر می دارند و استخوان های تی بیا و پرونه و تالوس را به هم پیچ می کنند. این عمل بین یک تا دو ساعت طول می کشد و بعد از عمل پای بیمار گچ گرفته یا با آتل مخصوص به مدت چند ماه بی حرکت می ماند.
استئوتومی قسمت پائینی ساق پا
این عمل برای اصلاح محور استخوان های پا انجام می شود و از پیشرفت آرتروز جلوگیری می کند. در این عمل قسمتی از استخوان تی بیا برداشته شده و استخوان پرونه را نیز بریده و محور ساق پا را اصلاح می کنند. این عمل احتیاج به گذاشتن پلاک و پیچ دارد و بعد از عمل پای بیمار گچ گرفته می شود. عمل معمولاً یک تا دو ساعت طول می کشد.
تعویض مفصل مچ پا
در موارد پیشرفته که سطح مفصلی کاملاً از بین رفته و درد شدید تولید شده به کار می رود و سطح مفصلی کاملاً سائیده شده را برمی دارند و:
ـ یک مفصل فلزی در قسمت پائینی استخوان تی بیا نصب می شود.
ـ یک مفصل فلزی در روی تالوس نصب می شود.
ـ یک قسم پلی اتیلن در بین آنها قرار می گیرد.
در این عمل جراحی بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر از قسمت پائین مچ پا باز می شود و قسمت هایی از تی بیا و تالوس برداشته می شود و پروتز روی استخوان ها پیچ می شود. امکان این که جراح مجبور شود پس از اصلاح محور استخوان تی بیا لیگامان ها را ترمیم کند هم هست. عمل جراحی یک تا دو ساعت طول می کشد و چند هفته پا در گچ قرار می گیرد. پس از جراحی بیمار باید طبق دستورات پس از عمل رفتار کند. بیمار باید یک هفته در بیمارستان بماند. استئوتومی و این جراحی مهم احتیاج به مراقبت پزشکی ادامه دار و عکس برداری های متعدد برای محکم شدن پروتز و جوش خوردن استخوان ها دارد. این عمل می تواند باعث ضعف استخوانی بشود. عمر این پروتز حدود ۱۰ سال است و امکان این که جراح مجبور شود پروتز را بردارد و استخوان ها را به هم پیچ کند و آرترودز انجام دهد هم هست.
خطراتی که ممکن است پیش بیاید
متاسفانه هر عمل جراحی ممکن است مشکلاتی کم و بیش به نام سندروم بعد از عمل ایجاد کند که به طور خلاصه چند تایی را اسم می بریم. این مشکلات ممکن است بر اثر بدشانسی، اتفاقی یا وضع بنیه و سلامتی بیمار پیش بیاید:
ـ دردهای مزمن و الگودیستروفی: دردها ممکن است چندین ماه یا بیشتر طول بکشد و محل عمل ممکن است باعث صدمات مفصلی و نسوج اطراف بشود.
ـ عفونت: هر نوع عمل جراحی امکان عفونی شدن را دارد. این عفونت ممکن است به زودی پس از عمل تولید شود و یا پس از یک زمان طولانی و امکان این که احتیاج به عمل های بعدی هم باشد هست و می تواند باعث مشکلات جوش خوردگی استخوانی و نکروز پوستی بشود و جای عمل زشتی روی پوست بگذارد. دیابتیک ها و سیگاری ها و کسانی که از کورتیکوئیدها یا سایر ایمیونو دپرسیوها استفاده می کنند در خطر بالایی هستند.
ـ مشکلاتی که برای اعضای مجاور استخوان ها پیش می آید، مثل خود استخوان، تاندون ها، عروق خونی، اعصاب، تولید خونریزی، ضعف عضلانی، فلج، عدم تعادل، سختی عضلات، کمبود حرکتی و گاهی هم احتیاج به جراحی برای آزاد کردن یک تاندون، کم کردن فشار بر روی یک عصب یا تخلیه یک خونریزی بشود.
ـ مشکلات ترومبو ـ آمبولی: اعمال جراحی مخصوصاً بر روی اندام تحتانی ممکن است باعث بستگی یک سیاهرگ شده و تولید فلیت بکند یا یک لخته خونی به عروق ریوی برسد و تولید آمبولی بکند که می تواند کشنده باشد.
ـ مشکلاتی که توسط داروها تولید می شوند: داروهای پس از عمل مثل ضد انعقادها، آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد درد، آنتی انفلاماتوارها آثار ناخواسته ثانویه دارند که گاهی می تواند خطرناک باشد.
ـ مسمومیت های تولید شده بر اثر سیگار یک عامل بسیار مهم در جراحی های پا و مچ پا می باشد و به مشکلات جوش خوردن پوست و استخوان، عفونت و ترومبو آمبولیک کمک می کند.
ـ بد جوش خوردن استخوان یا اصلاً جوش نخوردن، یک مسئله بیولوژیکی است که ممکن است پیش بیاید و احتمال این که عمل جراحی دیگری لازم بشود هست.
ـ برداشتن و یا شکستن قسمت های فلزی نصب شده در هنگام عمل جراحی می توانند برای اصلاح یک حالت غیر طبیعی در استخوان از پلاک، پیچ، سیم، اگراف و… استفاده شود، که ممکن است بشکند و یا پس از مدتی برداشته شود و همه اینها و خود اعمال جراحی می توانند مسئول تولید مشکلات سلامتی جدیدی بشوند.
ـ سختی حرکت مفصل: هر نوع دستکاری مفصلی می تواند باعث سختی حرکت به طور موقت یا دائمی بشود که ممکن است احتیاج به دوباره آموزی حرکت و یا عمل جراحی دیگری داشته باشد.
