* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بخش دوم و پایانی
درمان دیابت نوع MODY بستگی به میزان هایپرگلیسمی بر اثر علت ژنتیکی بیماری دارد و داروهای مربوط به دیابت نوع ۲ بدون احتیاج به انسولین تجویز می شوند. نظارت مخصوصاً جستجوی میکروآنژیوپاتی ها باید در تمام دیابت ها به طور جدی انجام شود. بسیاری از افرادی که دچار هایپرگلیسمی بر اثر جهش ژنتیکی هستند درمان دارویی ندارند ولی باید به طور جدی مراقب تغذیه و ورزش مرتب و مخصوصاً بالا رفتن وزن شان باشند. هایپرگلیسمی در هنگام بارداری و بالا رفتن سن شدیدتر می شود.
بیمار باید از نظر وزن بدن، هایپرگلیسمی و HbA1c تحت کنترل باشد.
دیابت موکووی سیدوز
نوعی دیابت شایع در نزد بیمارانی ست که دارای موکووی سیدوز هستند و از دیابت های محتاج به انسولین (انسولین دپاندان) است. بیشتر در سالمندان دیده می شود. این بیماری تا قبل از ده سالگی بسیار نادر است. ۲۰ تا ۳۰ درصد بیماران بیش از ۲۰ سال و ۵۰ درصد آنها بیش از سی سال دارند.
موکووی سیدوز چیست
نوعی بیماری ارثی است که باید به جستجوی آن در اوائل تولد پرداخت.
آن چه که درباره بیماری می دانیم:
ـ علت ژنتیکی دارد، جهش ژن تولید آن شناخته شده.
ـ مکانیزم بیماری، بدکاری کانال های کلر در پوشش سلول های اپی تلیال، این ناهنجاری بر روی اعضای مختلفی اثر می گذارد.
ـ دستگاه تنفس شدیدتر از همه صدمه می بیند. مخاط غلیظ باعث بسته شدن برنش های کوچک شده و منجر به عفونت های تکراری می شود که به تدریج تنفس را مشکل تر می کند.
ـ پانکراس، فیبروزکیستیک باعث از بین رفتن سلول هایی که شیره گوارشی را ترشح می کنند می شود و در نتیجه باعث غیرطبیعی بودن گوارش و جذب روده ای شده و تولید اسهال های چرب می کند، و در جزایر لانگرهانس باعث ناهنجاری در تولید انسولین و در نتیجه دیابت می شود.
ـ اعضای دیگری که از بیماری لطمه می بینند عبارتند از: کبد، مفاصل، بیضه ها و تخمدان ها.
علائم تنفسی و گوارشی بیماری در اوائل کودکی خود را نشان می دهند ولی دیابت بعداً به ظهور می رسد در هنگام نوجوانی یا بزرگسالی، سایر علائم بیماری هم در همین هنگام دیده می شوند.
درمان
ـ کینزیوتراپی روزانه دستگاه تنفس و استفاده از پمپ های آئروسل
ـ مصرف آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های تنفسی
ـ مصرف عصاره پانکراس قبل از غذا برای بهبودی هضم و جذب روده ای
ـ تغذیه پرکالری و انرژی زا و پر ویتامین از راه دهان و یا از طریق لوله وارد شده به معده.
چه عواملی باعث تولید این نوع دیابت می شوند
ـ عامل اصلی تخریب جزایر لانگرهانس بر اثر فیبروز پانکراس است.
ـ مشکل اتوایمیون وجود ندارد. جزایرلانگرهانس کاملاً صدمه می بیند و سلول های بتا که انسولین می سازند و سلول های آلفا که گلوکاگون می سازند از بین رفته اند.
ـ نابودی سلول های بتا که انسولین می سازند عامل اصلی هایپرگلیسمی است که به تدریج در طی چندین سال انجام می شود.
ـ به همین دلیل شدت بیماری به آهستگی پیش می رود و باعث می شود که میزان قند خون پس از غذا خوردن یا مصرف گلوکز زیاد برای آزمایش خون به شدت بالا برود حتی سال ها قبل از بیماری دیابت.
ـ پیشرفت بیماری می تواند بر اثر مقاومت در مقابل انسولین، اضافه شدن عفونت های تنفسی، تغذیه پر کالری توسط سوند و درمان با کورتیکویید سریع تر بشود.
علائم بیماری
ـ احتیاج شدید به ادرار کردن، تشنگی شدید، خستگی و لاغر شدن
ـ بدتر شدن تنفس بیمار، تکرار عفونت های تنفسی و مقاومت به درمان با آنتی بیوتیک ها
ـ آزمایشات خون مرتب برای جستجوی دیابت قبل از تولید علائم کلینیکی بیماری
ـ آزمایش قند خون و قند هموگلوبین خونی حداقل یک یا دو بار در سال و هنگامی که عوارض گفته شده پیشرفت داشته
ـ هایپرگلیسمی پس از مصرف مقدار بالای گلوکز از راه دهان یک یا دو بار در سال پس از ده سالگی بیمار.
عوارض بیماری مانند سایر انواع دیابت هاست.
تشخیص دیابت در یک نوجوان که احتیاج به درمان های روزانه دارد باعث تولید یک مشکل دیگر پزشکی می شود بنابراین روان درمانی بسیار مهم است و درمان ها باید با همکاری بیمار، خانواده نزدیک بیمار و پزشک متخصص انجام شود.
درمان
ـ انسولین: درمان با انسولین با شروع علائم هایپرگلیسمی انجام می شود، امکان شروع درمان با انسولین حتی قبل از علائم بیماری هم هست.
ـ تغذیه
بیمار بین ۳۰ تا ۵۰ درصد نسبت به دیگران احتیاج بیشتری به کالری دارد و این به علت کمبود قدرت هضم و جذب روده ای است و همین طور عفونت مزمن دستگاه تنفس، برای رفع این کمبود بیمار باید مقادیر دیگر غذا در ساعات مختلف بخورد با این که معمولاً اشتها ندارد و این مسئله با ریتم انسولین هم آهنگی ندارد. گاهی لازم است که غذاهای پر کالری هایپرگلیسمی برای رفع کمبود تهیه بشود مثل:
ـ خوردن بین غذاها وقتی که فعالیت انسولین شدید است.
ـ ورود مواد غذایی به طور دائم شب هنگام توسط سوند و این احتیاج به میزان بالای مهم انسولین در شب دارد.
ـ آنتی بیوتیک های از راه دهان.
در حال حاضر انسولین تنها دارویی است که برای درمان به کار می رود در تمام مراحل بیماری
ـ پیوند پانکراس و پیوند جزایر لانگرهانس
در مراحل بسیار شدید بیماری که بیمار دچار کم کاری تنفسی یا سروز کبدی شده پیوند ریه و یا کبد لازم می شود این پیوندها باعث می شود که بیمار باید از داروهای ضعیف کننده دستگاه دفاعی استفاده کند تا بدن عضو پیوندی را پس نزند.
در حال حاضر پیوند پانکراس یا جزایر لانگرهانس در بیمارانی که پیوند ریه یا کبد داشته اند به ندرت انجام شده ولی دارای آثار درمانی بسیار خوبی در بیماران جوان، که مشکل اتوایمیون نداشته اند و با داروهای ضعیف کننده دستگاه دفاعی درمان شده اند داشته است.
انواع دیگر دیابت
دیابت شیرین را معمولاً دیابت جوانی می نامند و اکثر دیابت کودکان و نوجوانان دیابت نوع یک می باشد که احتیاج به درمان با انسولین دارد. در صورتی که سالمندان ۱۰ درصد دیابت نوع یک دارند و ۹۰ درصد دیابت نوع ۲ که معمولاً احتیاج به انسولین ندارد و قبلاً درباره آن گفته شده. انواع دیگر دیابت هم وجود دارند که بسیار نادر هستند.
