در شرایطی که دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا با به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این کشور پشتگرمی بین المللی داده است، او در داخل اسرائیل روز به روز بیشتر زیر فشار قرار می گیرد. پس از “راه پیمائی رسوائی” در سه، شنبه ی پیاپی، روز یکشنبه ۱۵ دسامبر، صدها هزار نفر در اعتراض به اخراج های گسترده در کنسرن داروئی “توا” در تل آویو، حیفا، اورشلیم و چند شهر دیگر اسرائیل به خیابان ها ریختند و زندگی عمومی را برای ساعت ها فلج کردند
یکشنبه در اسرائیل پرتکاپوترین روز هفته است، در این روز، پس از ۲۴ ساعت حاکمیت مطلق سکوت و سکون ناشی از “سابات”، کار و کوشش برای یک هفته جدید از سر گرفته می شود. سابات از ساعت ۴ بعدازظهر روز جمعه تا ساعت ۴ بعدازظهر روز شنبه ادامه دارد. در این ۲۴ ساعت همه چیز از حرکت باز می ماند.
روز یکشنبه ۱۵ دسامبر با اعتصاب همگانی در فرودگاه بن گوریون، بانک ها، اداره ها و سازمان ها زندگی عمومی فلج شد.
همبستگی با کارگرانی که تهدید به اخراج شده اند
اتحادیه سندیکاهای “هیستادروت” اسرائیل در اعتراض به تصفیه های جمعی کنسرن داروئی “توا” کارگران و کارمندان اسرائیل را به اعتصاب برای همبستگی با کارگران این کنسرن دعوت کرده بود. چنین اعتصاب فراگیری در دوران نخست وزیری نتانیاهو کمتر سابقه داشته است.
در اورشلیم صدها همکار کنسرن داروئی خیابان های مرکزی شهر را بستند و برخی از آن ها در یکی از ساختمان های کنسرن سنگر گرفتند. در شهرهای دیگری مثل “پتاخ تکوا” در نزدیکی تل آویو، آشدود، نتانیا و “کفر صبا” نیز تظاهرات زندگی روزمره را فلج کرد. شعبه های کنسرن داروئی توا در این شهرها وجود دارند. در شهر آشدود کارگران خشمگین با آتش زدن لاستیک راه بندان ایجاد کردند.
توا (به معنای طبیعت در زبان عبری) مهم ترین کنسرن بین المللی تولید داروهای ژنریک است. ژنریک به داروهائی گفته می شود که تولید آن ها تحت امتیاز نیست.
کنسرن اسرائیلی شعبات زیادی در سراسر جهان، از جمله در آلمان دارد که در مجموع ۵۳ هزار نفر در آن ها کار می کنند. این کنسرن اعلام کرده است که به دلیل مشکلات مالی در دو سال آینده ۱۷ هزار نفر را اخراج خواهد کرد. توا بیش از همه در زمینه تولید داروهای موسوم به “راتیوفارم” شهرت دارد.
توا اعلام کرده است که در داخل اسرائیل تا سال ۲۰۱۹ حدود ۱۷۰۰ نفر را اخراج خواهد کرد. این شرکت، در سال های گذشته در بسیاری از کشورهای جهان شعبه زده و به نظر بسیاری از ناظران اسرائیلی به دلیل همین افزون طلبی ها ۳۵ میلیارد دلار بدهکار شده است.
نتانیاهو در نقش میانجی
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر دست راستی اسرائیل که متهم به فساد و رشوه خواری شده و به خاطر راه پیمائی های اعتراضی پیاپی در شنبه های گذشته به سختی زیر فشار افکار عمومی است، اکنون می کوشد با میانجی گری میان معترضان و مدیریت کنسرن توا بخشی از موقعیت لرزان خود را ترمیم کند.
نخست وزیر اسرائیل گفته است که هفته آینده با مدیریت کنسرن دیدار و گفت و گو خواهد کرد. و می کوشد در این گفت و گو ها از زیان کارکنان کنسرن توا بکاهد. وی گفته است که کنسرن توا باید در هر حال “اسرائیلی” باقی بماند.
اما برنامه های تعدیل نیروی کنسرن چنان بزرگ است که بعید به نظر می رسد نتانیاهو موفقیت چندانی داشته باشد.
نخست وزیری که ۷ بار بازجوئی شده است
موقعیت سیاسی نتانیاهو در هفته های اخیر همزمان با پشتیبانی دونالد ترامپ از او، در داخل اسرائیل به شدت لرزان شده است. روز ۱۴ دسامبر، یک روز پیش از تظاهرات عظیم اعتراضی علیه کنسرن داروئی، برای سومین شنبه پیاپی ده ها هزار نفر در خیابان های اصلی تل آویو علیه نخست وزیر دست به تظاهرات زدند. آن ها از جمله فریاد می زدند: “نتانیاهو را دستگیر کنید”.
نتانیاهو در ماه های گذشته هفت بار به اتهام فساد مالی و دریافت رشوه از سوی پلیس بازجوئی شده است. معترضان در راه پیمائی های موسوم به “مارش رسوائی” که از سه هفته پیش هر روز شنبه پیاپی در بلوار روتشیلد تل آویو برگزار می شود، خواستار تسریع رسیدگی به اتهامات نخست وزیر هستند.
تظاهرکنندگان هربار در پایان “راه پیمائی رسوائی” در برابر محل کار دادستان عالی اسرائیل “آویشای ماندلبلیت” تجمع کرده اند. آن ها دستگاه قضائی را متهم می کنند که در امر پی گیری پرونده فساد نتانیاهو تعلل می ورزد.
همزمان با تظاهرات اعتراضی روزهای شنبه، پارلمان اسرائیل تاکنون سه بار یک لایحه قانونی را به خواست حزب نتانیاهو بررسی کرده که در صورت تصویب می تواند برای نخست وزیر مصونیت قضائی ایجاد کند. اما پافشاری تظاهرکنندگان باعث شده است که این قانون به طور موقت از دستور کار مجلس خارج شود.
به این ترتیب، در صورت تکمیل پرونده، دست دادستان کل برای صدور حکم تعقیب و زندانی کردن نخست وزیر باز خواهد شد.
یکی از اتهامات نخست وزیر اسرائیل و همسرش سارا این است که سال ها از یک تولیدکننده فیلم هدایای گرانقیمت دریافت کرده اند. در حالی که سرنوشت این اتهام هنوز روشن نشده است، یک میلیاردر چینی نیز هفته گذشته اعتراف کرده که هدایای مهمی به نتانیاهو داده است.
اتهام دیگر نتانیاهو این است که به خاطر انتشار گزارش های مثبت درباره خود در یک روزنامه اسرائیلی کوشیده است روزنامه رقیب آن را زیر فشار مالی و سیاسی از پای در آورد.
تعدادی از رهبران سیاسی برجسته اسرائیل در دهه های گذشته متهم به فساد مالی یا اخلاقی شده و به زندان افتاده اند. موشه کاتساو (موسی قصاب) رئیس جمهور ایرانی تبار پیشین و ایهود اولمرت نخست وزیر سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ اسرائیل از جمله این سیاستمداران بوده اند.
موشه کاتساو به اتهام تجاوز به یک زن و ایهود اولمرت به اتهام دریافت رشوه زندانی شده اند.
