آرش عزیزی
جایی در زندگی هر فردی میرسد که به نوعی به کمک دیگران احتیاج دارد. منظورمان نه هر نوع «کمک» که کمک فیزیکی برای نگهداری و سر پا ماندن است. افراد بیمار و سالمند در صدر این فهرست قرار دارند. در این هنگام است که کمک اعضای خانواده و دوستان برای نگهداری از آنها ضروری است و هیچ چیزی جای آنرا نمیگیرد.
اما برای بخش عظیم مردمی که برای امرار معاش، کار میکنند، چگونه ممکن است که «کار و زندگی» خود را رها کنند تا از عزیزانشان نگهداری کنند؟
در نتیجه مبارزات بسیار در این زمینه، دولت معمولا وظیفه تقبل مسئولیتهایی در این زمینه دارد، اما نظام کنونی کانادا در این زمینه چگونه است؟
در نظام کنونی، که دولت محافظهکار به میانآورده، شش هفته بیمه اشتغال به کسانی که در خانه میمانند تا از اعضای خانوادهشان نگهداری کنند، اعطا میشود، اما به این شرط که با تایید دکتر بیش از شش ماه برای زندگی فرد بیمار نمانده باشد. در حال حاضر حدود سالی ۵۰۰۰ نفر از این مزیت استفاده میکند.
این موضوعی است که مایکل ایگناتیف میخواهد عوض کند.
رهبر حزب لیبرال، که بارها محکوم شده که پلاتفرم خیلی متفاوتی از محافظهکاران ارائه نکرده، هفته گذشته بخش مهمی از پلاتفرم دولت آتی لیبرال را ارائه کرد: طرحی ملی برای نگهداری از اعضای خانواده به ارزش یک میلیارد دلار. در طرح بدیل لیبرالها کسانی که امکان دریافت این شش ماه را دارند لازم نیست در حال مرگ باشند و کافی است بیماری جدی داشته باشند.
ایگناتیف برای تاکید بر نارساییهای نظام کنونی از خانه فردی که قربانی نظام کنونی است در گاتینوی کبک دیدار کرد و با کنفرانسی مطبوعاتی در مقابل خانهی آنها طرح جدید حزبش را اعلام کرد. پنج سال پیش معلوم شد مایکل لمیو نوع نادری از سرطان دارد و همسرش هلن هاردی تصمیم گرفت از او مراقبت کند.
هاردی میگوید از تمام مرخصیهای تعطیلات و استعلاجی استفاده کرده و کلی هم مرخصی بیحقوق گرفته تا از شوهرش نگهداری کند. او اما کمکی دریافت نکرده چرا که شوهرش به قول خودش «آماده مردن» نبوده.
هاردی میگوید با طرح ایگناتیف او دیگر «نباید نگران قیمت بنزین» (برای رساندن لمیو به محل معالجه) و یا غذاهای ویژهای که او نیاز دارد باشد. او در حالی که اشک چشمانش را پر کرده بود در ضمن اضافه کرد که حتی شاید بتواند تعطیلات کوچک و واقعی داشته باشد، «فقط برای خودم».
حمله محافظهکاران
در کانادا که دولت اقلیت سر کار باشد، دعواهای انتخاباتی همیشه در جریان است و این بار هم از این قاعده مستثنا نبود.
محافظهکاران، از خود نخست وزیر استفن هارپر تا اعضای کابینه و پایینتر از آن، با توپی پر به جنگ طرح جدید لیبرالها آمدهاند و ایگناتیف نیز از فرصت استفاده کرد تا این طرح را بخشی از تفاوت فاحش بین دولت آینده خودش و دولت کنونی حزب حاکم نشان دهد.
آنها همان سئوال همیشگی را میپرسند: این پول قرار است از کجا بیاید؟
ایگناتیف البته جوابی روشن به این سئوال دارد.
رهبر اپوزیسیون رسمی میگوید دولت لیبرال با لغو معافیتهای مالیاتی شرکتهای بزرگ که محافظهکاران برای دو سال آینده در دستور دارند، ۵ تا ۶ میلیارد دلار به خزانه دولت واریز میکند.
ایگناتیف با سر و صدای زیادی طرح جدید خود را اعلام کرد و آنرا بخشی از انتخاب واضحی دانست که در انتخابات بعدی پیش روی مردم میگذارد: دولتی شفیق و با توجه به نیازهای خانوادهها یا دولت سردخوی محافظهکار که میلیاردها دلار خرج جنگندههای هوایی، زندانسازی و معافیتهای مالیاتی برای شرکتهای ثروتمند میکند. او گفت: «تفاوتی روشن در اولویتها بین ما و محافظهکاران هست». ایگناتیف افزود حزب خودش بر خلاف هارپر به «فشارهای روی خانواده طبقه متوسط کانادایی» توجه دارد.
محافظهکاران اما با پاسخی سرسخت به سراغ لیبرالها و ایگناتیف آمدند. آنان میگویند ایگناتیف هم از همان قماش آشنای لیبرالهای «غیرمسئول» است که میخواهد «مالیات بگیرد و خرج کند» و اعمال او احیای اقتصادی شکننده را از بین میبرد چرا که مالیات شرکتهایی که شغل ایجاد میکنند بالا میبرد.
شخصِ نخستوزیر محافظهکار، استفن هارپر، در مجلس عوام به پا خاست تا علیه طرح جدید لیبرالها صحبت کند. او گفت این بار پنجم است که لیبرالها وعدهای که اولین بار در سال ۱۹۹۷ برای بهبود وضعیت نگهداری از اعضای خانواده را دادهاند به میان میآورند.
هارپر به صحن مجلس گفت: «هر بار خدمات جدیدی نیاوردهاند، اما مالیاتها را بالا بردهاند».
دایان فینلی، وزیر منابع انسانی، گفت بهترین کمک به خانوادهها پایین نگه داشتن مالیاتها است. او گفت: «آنچه مایکل ایگناتیف و لیبرالها امروز وعده انجامش را میدهند افزایش عظیم مالیات است که شغلها را میکشد… و به واقع جلوی احیای اقتصاد را میگیرد». فینلی اشاره کرد که دولت هارپر با «برنامه بیمه اشتغال» در حال حاضر امکان مرخصی برای نگهداری از اعضای خانواده را بالا برده است.
ایگناتیف گفت این «توهین» به کسانی ست که سالها است از مرخصی تعطیلات خود استفاده نکردهاند تا از اعضای خانوادهشان نگهداری کنند اما همچنان به کمک بیشتری نیاز دارند.
جزئیات طرح جدید
طرح جدید لیبرالها دو راه کلی برای بهبود وضعیت نگهداری از اعضای بیمار یا مسن خانواده دارد:
ـ مزیت مالیاتی جدید و قابل بازگشت به ارزش سالی ۱۳۵۰ دلار. لیبرالها میگویند ۶۰۰ هزار کانادایی از این مزیت استفاده خواهند کرد و در نتیجه خرج آن برای خزانهداری ۷۵۰ میلیون دلار خواهد بود.
ـ تعویض مرخصی کنونی که در برنامه بیمه اشتغال آمده با مزیتی ویژهی نگهداری از اعضای خانواده. تخمین لیبرالها این است که ۳۰ هزار کانادایی از این مزیت جدید استفاده خواهند کرد و سالی ۲۵۰ میلیون دلار خرج بر خواهد داشت.
نادین هنسینگن، رئیس ائتلاف نگهداری از افراد نیازمند کانادا، طرح ایگناتیف را «قدم محکمی به جلو» به سوی برنامه ملی و جامع نگهداری از افراد در خانه دانست که با توجه به جمعیت کانادا که به زودی شامل تعداد سالمندان بسیاری میشود، ضروری است.
در حال حاضر حدود ۲/۷ میلیون کانادایی از اعضای مسن خانواده خود نگهداری میکنند و این عدد همچنان رو به افزایش است.
طبق آماری که لیبرالها جمعآوری کردهاند ۸۰ درصد نگهداری از افراد در خانهها را اعضای خانواده انجام میدهند. آنها کاری به ارزش ۹ میلیارد دلار انجام میدهند، اما هرگز پولی برای آن دریافت نمیکنند. بیش از ۴۰ درصد از درآمد شخصیشان برای بقا استفاده میکنند، ۲۵ درصد بیش از یک ماه مرخصی بدون حقوق میگیرند و ۶۵ درصد درآمدی کمتر از سالی ۴۵ هزار دلار دارند.
ایگناتیف تجربهای شخصی در این زمینه دارد که باعث شده توجهی ویژه به آن داشته باشد. پدر مسن او از مادرش، که آلزایمر داشت، سالها نگهداری میکرد تا اینکه پدر با حمله قلبی جان سپرد.
برنامهای ملی
نگاهی دقیق اما نشان میدهد که طرح ایگناتیف هنوز تفاوتی جدی در بهبود وضعیت کسانی که در واقع کار میکنند، اما پولی برای آن دریافت نمیکنند و در نتیجه معاششان در خطر است، ایجاد نمیکند.
یکی از اعضای حزب نیودموکرات که میگوید سالها روی این زمینه کار کرده به شهروند میگوید: «ما به برنامه ملی، فدرال و سراسری نیاز داریم که کسب اطمینان کند هر کس که نیاز دارد از اعضای خانواده خود نگهداری کند نباید نگران امرار معاش باشد».
ایگناتیف در پاسخ به سئوالهایی در این رابطه گفته که لزوما طرح ملی را کنار نگذاشته اما از آنجا که خدمات نگهداری از افراد خانواده در حوزه اختیار استانها است، آنرا به سال ۲۰۱۴ موکول میکند که دور جدید مذاکرات بین دولتهای استانی و دولت فدرال بر سر خدمات درمانی در جریان خواهد بود.