آرش عزیزی
استفن هارپر، نخست وزیر کانادا، هفته گذشته در اروپا بود. او ابتدا برای شرکت در نشستِ فرانکوفونی، انجمن کشورهای فرانسویزبان جهان، به سوئیس رفت. هارپر در این نشست گفت این سازمان موفق شده توجه بیشتری به مسائل حقوق بشری که بسیاری از اعضای آن به آن گرفتار هستند داشته باشد. اما علت عمده سفر هارپر به سوئیس مذاکراتی با دولت این کشور در مورد نظام بانکی آن بود. به گزارش کندین پرس از کرساتزِ سوئیس، طبق معاهدهای که کانادا با سوئیس امضا کرد، دولت کانادا بالاخره میتواند سری به درون حسابهای مخفی سوئیسی که میگویند بعضی کاناداییها برای جلوگیری از پرداخت مالیات میلیونها دلار در آنها مخفی کردهاند، بکشد. البته این معامله که روز جمعه توسط هارپر و دوری لوتار، رئیسجمهور سوئیس، امضا شد به کانادا اجازه نمیدهد تمام جزئیات حسابهای بانکهای یو بی اس و اچ ای بی سی را که به دنبال آنها است، پیدا کند. معاهده جدید، که در واقع ترمیماتی در معاهده موجود مالیاتی است، به آژانس درآمدهای کانادا اجازه میدهد از سوئیس در مورد مالیاتدهندگان کانادایی مشکوک به فرار از دست مسِِئولان کانادایی اطلاعات بخواهد. هارپر در کنفرانس مشترک خبری گفت:”سوئیس در این زمینه با ما همکاری شایانی داشته است”. سالهای سال بود که سوئیس نمیخواست اجازه دهد هیچکس دستی به نظام بانکی همیشه مخفیاش بزند، اما فشار سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و البته دولت آمریکا به رهبری اوباما بالاخره باعث شد تغییراتی هرچند اندک انجام دهد. با این تغییرات هر دولتی باید معاهدهای با برن بندد تا از امکان جدید کسب اطلاعات استفاده کند. اما نکتهای که باید به آن توجه کرد، و وزیر دارایی سوئیس روز جمعه بر آن تاکید کرد، این است، که قرارداد جدید تنها در مورد سالهای آینده به کار میرود. یعنی آن کاناداییهای پولداری که پولهایشان را در اچ اس بی سی و یو بی اس پنهان کردند تا مالیات ندهند (اطلاعاتی که کارمندان سابق این دو بانک به دولت کانادا رساندند) حالا حالاها از دست دولت سوئیس و کانادا در امان هستند.
سفر “نمادین” به اکراین
هارپر سپس سفری “نمادین” به اکراین داشت. در رسانهها بیشتر بر این تاکید شده که او میخواهد پیغام حقوق بشر و دموکراسی به این کشور که سابقا بخشی از اتحاد شوروی بود، ببرد، اما او در ضمن قرار است آغاز مذاکرات برای قرارداد تجارت آزاد بین دو کشور را اعلام کند. هارپر امیدوار است تا سال آینده این قرارداد بین دو کشور منعقد شود. این اولین بار است که هارپر به این کشور میرود و در سخنان خود قرار است به بعضی از تاریکترین نقاط تاریخ اکراین اشاره کند. کانادا محل زندگی بیش از یک میلیون اکراینیتبار است و میتوان حدس زد این حرفهای هارپر احتمالا بیشتر برای گوش آنها زده شد. در دهه ۳۰ خشکسالی عظیمی در اکراین، بر اثر سیاستهای جوزف استالین، دیکتاتور شوروی، به راه افتاد که در آن میلیونها نفر جان سپردند. به گزارش سی بی سی، هارپر هنگام بازدید از یکی از یادبودهای این خشکسالی قرار است در این مورد صحبت کند. سفر هارپر در ضمن بخشی از تلاش دیپلماتیک دولت او برای جلب اروپای شرقی به سمت غرب و به دور از روسیه است. اکراین در سال ۲۰۰۴ “انقلاب نارنجی” را پشت سر گذاشت، اما اخیرا دوباره دولتی طرفدار روس انتخاب کرده است. دولت هارپر همین دو هفته پیش با شکستی در عرصه دیپلماسی مواجه شد و آن ناکامی این کشور در کسب کرسی غیردائم در شورای امنیت سازمان ملل بود. به نظر میرسد هارپر خیلی زود میخواهد در این زمینه تجدید قوا کند. او در سفر خود به سوئیس مدعی شده بود که این کشور و “اکثریت کشورهای سازمان فرانکوفونی” از کانادا برای راهیافتن به شورای امنیت حمایت کردهاند. این در حالی است که بسیاری کارشناسان میگویند قطع کمکهای کانادا به کشورهای فقیر فرانسویزبان در آفریقا، که قبلا از جمله از طریق فرانکوفونی، رابطه بسیار حسنهای با کانادا داشتهاند باعث عدم حمایت آنها شده است. دمیتری سوداس، سخنگوی نخستوزیر، به سئوال خبرنگار کندین پرس در این مورد که هارپر چگونه میداند “اکثریت فرانکوفونی” از کانادا حمایت کردهاند پاسخ نداد.