شهروند – آرش عزیزی: نشست سالیانه‌ی کمیته‌ی میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) شنبه‌ی هفته‌ی گذشته در سنت پیترزبورگ روسیه برگزار شد تا ۲۶ مکان دیگر به فهرست «میراث جهانی» اضافه شوند.
برای ایرانی-کانادایی ها که میراث طبیعی و فرهنگی هر دو کشور را نزدیک به خود می‌دانند این روز بزرگی بود چرا که دو مکان در ایران و یک مکان در کانادا به فهرست اضافه شدند.
از ایران، برج «گنبد قابوس» در شهر گنبد کاووسِ استان گلستان و «مسجد جامع» اصفهان بودند که به فهرست اضافه شدند.
گنبد قابوس بلندترین برج آجری جهان
گنبد قابوس ۵۵ متری آرامگاه قابوس ابن وشمگیر، پادشاهی از سلسله‌ی آل زیار است که در اواخر قرن ده و اوایل قرن یازده میلادی دو مرتبه، جمعا حدود ۱۹ سال، بر مناطق گرگان و طبرستان در شمال ایران حکم می‌راند. این بلندترین برج آجری جهان است.
مسجد جامع اصفهان، شاهکاری از معماری و هنر ایرانی و اسلامی تلقی می‌شود و بزرگ‌ترین و کهن‌ترین در نوع خود در جهان است. بنا به گفته‌ی برخی متون، این ساختمان در اصل معبدی زرتشتی بود که در اوایل قرن هشتم توسط یکی از قبایل مهاجر عرب که در روستای تیران، در آن نزدیکی، زندگی می‌کردند، به مسجد تبدیل شد. بعدها این خلفای عباسی، منصور و معتصم (در قرن‌های هشت و نه میلادی) بودند که مسجد را به شکوه کنونی‌اش رساندند.
از کانادا، این «گرند پری» در استان شرقی نوا اسکوشیا بود که به فهرست یونسکو اضافه شد تا یکی از تنها هفت مکان «فرهنگی» کانادا در آن باشد.
اهمیت «گرند پری»، که منطقه‌ی وسیعی شامل سایت‌های باستان شناسی مختلف است، بیشتر به این عنوان است که باید آن را قلب احساسی و معنوی ملتی گم‌شده دانست: ملتِ آکادیا، فرانسوی زبانان استان‌های شرقی کشور، که در اواسط قرن هجدهم، در زمان جنگ هفت ساله، توسط امپراتوری بریتانیا از این منطقه اخراج و به نقاط مختلفی در سراسر قاره‌ی آمریکا تبعید شدند. در جریان این اخراج، که از تراژیک‌ترین وقایع تاریخ کانادا دانسته می‌شود، خانواده‌های بسیاری از آکادیایی‌ها از هم پاشیدند و ادامه‌ی حیات آن‌ها به عنوان یک ملت به خطر جدی انداخته شد گرچه این حیات امروز در استان‌های شرقی کشور به صورت‌های مختلف ادامه دارد و در ضمن مردمان «کیجن» (Cajun) (که صورتی مشتق از تلفظ انگلیسیِ «آکادیایی»، «اکیژن»، است) در ایالت لوئیزیانا و سایر ایالات آمریکا از بازماندگان مهاجران آکادیایی هستند.
بعضی سایت‌های باستان‌شناسی «گرند پری» که به گفته‌ی یونسکو شامل «مشخصات فرهنگی استثنایی و با اهمیت برای نسل‌های حاضر و آینده‌ی تمام بشریت» هستند به قرن ۱۷ام برمی‌گردند اما بعضی از آن‌ها جدیدتر و حتی متعلق به قرن ۲۰ام هستند.
برنارد والکور، مسئول نهاد دولتی منطقه‌ی شرقی کشور در کابینه‌ی کانادا، با تبریک این اقدامِِ یونسکو آن‌را نتیجه‌ی «سال‌‌های بسیار سخت‌کوشی از سوی ساکنان منطقه، جامعه‌ی کشاورزان، جامعه‌ی آکادیایی‌ها، دولت‌های شهری و استانی، مردمان میکماق و دولت کانادا» دانست.
با این حساب تعداد اماکن موجود کانادا در فهرست میراث جهانیِ یونسکو به ۱۶ رسید تا در این زمینه یک مورد از ایران، که ۱۵ مورد دارد، جلوتر باشد. البته ایران تقاضای ورود بیش از ۵۴ مکان دیگر را هم کرده است در حالی که تعداد مکان‌های کانادا در «فهرست انتظار» به بیش از ۸ نمی‌رسد.
علاوه بر سه مورد فوق‌الذکر، اماکنی در چین، کامرون، هند، روسیه، بحرین، بلژیک، برزیل، فرانسه، ساحل عاج، آلمان، اندونزی، اسرائیل، پالائو، مالزی، مراکش، پرتغال، ،سنگال، اسلوونی، اسپانیا و سوئد نیز به فهرست اضافه شدند.
جلسه‌ی کمیته در میان خبر تلخ تخریب بعضی اماکن میراث جهانی در کشور مالی به دست اسلام‌گرایان افراطی متحد با القاعده برگزار می‌شد.
یکی از تاریخی‌ترین تصمیمات این کمیته اضافه کردن «کلیسای مهد» در فلسطین به عنوان مکانی مربوط به «دولت فلسطین» بود. به باور مسیحیان، عیسی مسیح دقیقا در همین کلیسا به دنیا آمده است. این‌را می‌توان بالاترین به رسمیت شناختن «دولت فلسطین» در نهادهای بین‌المللی دانست. یونسکو پیش از این، اولین نهاد سازمان ملل بود که فلسطین را به عنوان «دولت» و هم‌حقوق با سایر دولت‌ها (از جمله اسرائیل) به عضویت پذیرفت، اقدامی که با اعتراض شدید دولت‌هایی مثل آمریکا و کانادا همراه بود. دولت آمریکا، که بخش عظیمی از بودجه‌ی یونسکو را تامین می‌کرد، پس از این اقدام تمام این بودجه را قطع کرد.
فلسطین اکنون خواهان اضافه شدن اماکنی دیگر نیز شده است.
