شماره ۱۲۱۰ ـ پنجشنبه ۱ ژانویه ۲۰۰۹
آدیت(Audit)و بازرسی مدارک مالیاتی افراد و بیزینس ها در کانادا یک امر معمولی و بخشی از سیستم مالیاتی است و نباید باعث نگرانی یا حساسیت شود. سیستم مالیاتی در کانادا به صورت خود اظهاری(self-assessment) و بر اساس اعتماد دولت به مردم است و بنابراین حتی اگر شما خودتان هم با فرمولها و تئوری و محاسبات و قوانین مالیاتی روز فدرال و ایالتی آشنا باشید، میتوانید بدون نیاز به حسابدار، پرونده مالیاتی شخصی یا بیزینسی تان را تنظیم و به یکی از سه شکل الکترونیکی(e-file)و یا پستی و یا تحویل به نزدیکترین شعبه مالیاتی محل زندگی تان، به دولت ارسال کنید و بسته به نوع پرونده، بین چند روز تا چند هفته از دولت “جوابیه تشخیص مالیات“(Notice ofAssessment) دریافت کنید. اشتباهات ساده تئوریک و محاسباتی (که معمولا به نفع دولت باشد) را دولت تصحیح می کند، اما این وظیفه شماست که اشتباهاتی که به نفع خودتان است را رفع کنید.
برای تصحیح هر پرونده (سال) مالیاتی، معمولا بین سه تا ده سال فرصت دارید که بستگی به نوع پرونده و کردیتهای مورد نظر دارد. اشخاص و خانواده ها بهتر است که بین ماههای ژانویه تا سی ام آپریل هر سال (پس از دریافت تمامی مدارک و رسیدهایشان از صاحبکاران و غیره) پرونده شان را به دولت ارسال کنند. بیزینس های کورپوریشن هم حداکثر تا شش ماه بعد از پایان سال مالی شان فرصت دارند، اما کسانیکه شغل آزاد دارند وself-employedهستند (همراه با همسرشان) حداکثر تا ۱۵ ماهجونباید پرونده شان را برای دولت بفرستند، اما همگی اینها باید بدهی مالیاتی شان را حداکثر تا ۳۰ اپریل بپردازند تا مجبور به پرداخت ۵ درصد جریمه و مقداری بهره مالیاتی نشوند.
همیشه بدهکاران مالیاتی میتوانند ماهانه و قسطی هم بپردازند، اما کمی بهره اضافی هم به بدهکاری شان اضافه خواهد شد. در پایان هر سال مالی یاyear-end (برای بیزینس های کورپوریشن ) و یا سال تقویمیcalendar year(برای افراد و خانواده ها) فرمهای مالیاتی از طرف مردم برای تسویه حساب به دولت ارسال و مورد بررسی قرار می گیرند. سالانه حدود بیست میلیون پرونده مالیاتی شخصی/خانوادگی و چند میلیون پرونده بیزینسی به دولت ارسال میشوند و وقت و امکان مرور و ممیزی تمامی آنها برای دولت وجود ندارد. بنابراین فقط درصد کمی از آنها، به صورت تصادفی(random)یا به دلایل دیگر برای بررسی و مرور انتخاب و ممیزی میشوند.
اداره مالیات کاناداwww.CRA-ARC.GC.CA کلا به یکی از سه صورت زیر اشخاص یا بیزینس ها را آدیت می کند:
: Desk Auditکه یکنوع ممیزی ساده و از راه دور و از طریق ارسال نامه یا تلفن به شما برای ارسال یک یا چند رسید ساده از همان مخارجی است که خودتان در پرونده مالیاتی یک سال قبل یا دو تا سه سال قبلی تان، برای کاهش بدهی مالیاتی تان، استفاده کرده اید و شما ۳۰ روز فرصت برای ارسالش دارید.
نوع دوم و کاملتر ممیزی مالیاتی هماناField Audit است که معمولا تلفنی یا با نامه از شما میخواهند که تمامی مدارک بانکی و کل رسیدهای مربوط به درآمد و مخارجی که در پرونده های مالیاتی شخصی یا بیزینسی یک یا دو یا سه سال اخیرتان اعلام کرده اید را، در روز و ساعت معین و در محلی که برایتان امکان پذیر است، در اختیار آنها برای بررسی و مرور قرار دهید.
معمولا برای پرونده های شخصی تا حداکثر شش سال و برای بیزینسها تا حداکثر هفت سال میتوانند از شما مدرک و رسید بخواهند بنابراین نگهداری آنها بسیار مهم است. به هنگامField Auditکارمند اداره مالیات میتواند شخصا با حضور در محل بیزینس تان از نزدیک نگاهی به فضای کاری شما هم بکند تا مطمئن شود که چنین بیزینسی اصلا وجود دارد یا نه.
روش سوم هماناتحقیقات ویژه(special investigations)است که معمولا در جریان تحقیقات جنایی و جرایم بسیار مهم لازم است که پرونده مالیاتی شخص یا بیزینسی مورد بازرسی قرار گیرد.
مهمترین مواردی که به هنگام آدیت مالیاتی مورد نظر بازرس مالیاتی است: میزان درآمدهای پنهانی و اعلام نشده شما (یعنیMoonlightingو(skimming، و استفاده از مخارجی که هم جنبه استفاده شخصی و هم بیزینسی دارند از جمله مخارجmeals, entertainment (رسیدهای رستوران و تفریحاتی که برای جلب مشتریان پرداخته اید)، مخارج مربوط به استفاده از اتومبیل، واستفاده بیزینسی از قسمتی از خانه یا آپارتمان(business use of home) و مخارج تلفن و موبایل و لباس که البته بسته به نوع فعالیت بیزینسی شما سختگیری های بازرس مالیاتی هم متفاوت خواهد بود. مثلا یک لوله کش معمولا نمیتواند مخارج زیادی برای رستوران و تفریح برای مشتریانش اعلام کند اما مثلا یک فروشنده یا یک وکیل میتواند.
برخورد خوب و مودبانه با بازرس مالیاتی، سر قرار ملاقاتها حاضر شدن و ارایه توضیحات و مدارک کافی، پاسخ های کوتاه اما موثر، عدم ارایه صحبتهای غیر ضروری و اضافی (مثلا گلایه از زندگی و همسر و بچه و این حرفها)، منظم و کامل بودن دفاتر و مدارک تا حد امکان، از جمله رفتارهای مناسب به هنگام آدیت شدن است چراکه ناراحت یا گیج کردن بازرس مالیاتی میتواند به ضرر شما تمام شود و یک تجربه ساده را به مشکلی پیچیده و غیر ضروری تبدیل کند. بهتر است که این پروسه را با همکاری حسابدارتان طی کنید تا راحتتر و با کمترین دخالت شما انجام شود چرا که او میتواند سریعتر و بهتر با بازرس به توافق به نفع شما برسد و جلوی هرگونه زیاده خواهی های بازرس هم بایستد.
توجه داشته باشید که شما هر سال به هنگام تنظیم و ارسال پرونده مالیاتی تان یکبارAuditمیشوید و این همان زمانیست که حسابدارتان از شما رسیدها و مدارک لازمه را گرفته و مرور می کند بنابراین زمانیکه سالها یا ماهها بعد هم دولت شما را برایAuditفرا می خواند صرفا تکرار همان پروسه ایست که قبلا با حسابدارتان داشته اید و اگر همان روز اولی که پرونده اولیه را تنظیم می کردید مدارک و رسیدهایتان ردیف و کامل بوده و آنها را نگهداری کرده اید پس امروز هم هیچ مشکلی ندارید.
در پروسهAudit، بازرس مالیاتی معمولا مدارکتان را از شما میگیرد و به شما رسید میدهد. بعدا (معمولا چند هفته یا چند ماه بعد – بسته به اینکه چقدر سرش شلوغ باشد-) شما را به یک جلسه نهایی برای مرور نهایی و چانه زدن دعوت کرده و بعد از یکی دو هفته برایتان نامه ای چند صفحه ای شامل جزییات بازرسی و نظراتش و اینکه چه میزان از مدارک و رسیدهای شما را پذیرفته یا نه میفرستد که شما ۹۰ روز فرصت اعتراض(objection)و ارایه مدارک بیشتر دارید. اگر هم مشکلی نباشد در این نامه ختم بازرسی را با تشکر از شما اعلام میکند.
البته بسته به نوع پرونده حتی ممکن است که در همان روز اول هم همه چیز به خوبی و به نفع شما به پایان برسد. و یا حتی اگر شما مدارک یا رسیدهایی داشتید که به نفع تان بوده ولی قبلا اعلام و استفاده نکرده بودید، درین پروسهAudit می توانید به بازرس داده و حتی نتیجه را به نفع خودتان تمام کنید. پس هر آدیتی بد نیست و حتی می تواند به نفع تان باشد. حتی اگر شما احساس کنید که بازرس آدم خوش اخلاق یا جالبی نیست این حق شماست که کتبا، با ذکر دلایل منطقی البته، از سوپروایزرش (مافوقش) بخواهید که بازرس دیگری را تعیین کند. اگر نهایتا مقداری بدهکار شدید می توانید قسطی و با بهره به دولت بپردازید. اگر هم نتیجه به نفع شما شد به شما مقداری بهره هم خواهند پرداخت. بنابراین کل این مسئله بر روی اضافه پرداخت (به دولت) و یا اضافه دریافت پول به شما دور میزند.
از سال ۲۰۰۴ اداره مالیات فدرال کانادا میزان بازرسی های مالیاتی بیزینس ها و مشاغل آزاد را افزایش داد و ۱۰% تا ۱۵% بیشتر از سالهای قبل کرد. تمرکز اصلی و همیشگی دولت بیشتر بر روی بیزینس هایی است که احتمال مبادله نقدی(cash)در امورشان بیشتر است از جمله رستورانها، کارهای کنتراتی و ساختمانی و تعمیرات اتومبیل، معاملات املاک، صاحبخانه هایی که مستاجر دارند و دایما ضرر نشان میدهند، و یا بیزینس ها و مشاغل آزادی که درصد مخارج اعلام کرده در پرونده شان بسیار بیشتر از حد نرمال و منطقی برای نمونه های مشابه در همان حرفه یا صنعت در آن سال بخصوص است. ضمنا متدهای اتومات و کامپیوتریزه شده ای هم برای نظارت، مرور و بازرسی پرونده های مالیاتی بیزینس ها و مشاغل آزاد به کار می برند که اصطلاحا به آنها
Compliance Measurement Profiling and Assessment System
و یا به اختصارCOMPASSمیگویند و شامل بیش از ۳۰۰ فاکتور و نمونه گیری و بررسی و ریسک فاکتورهای متفاوت است. علاوه بر این ها هرساله پروژه های آدیت و بازرسی مشخص و از قبل برنامه ریزی شده ای برای بیزینس های یک یا چند حرفه یا صنعت خاص که احتمال مبادله پول نقد در آنها بیشتر است اجرا میشود کهnon-complianceنام دارد. روش دیگرsecondary review نام دارد که حالت زنجیره ای دارد و بدین معنا است که مثلا یک بیزینس یا شریک یا کنتراتور یا همکار یا همسر شما را آدیت کرده اند و برای بررسی یا مطابقت بیشتر آن پرونده مجبورند که پرونده شما را هم بررسی کنند.
دلایل دیگر آدیت شدن: یکی هم استفاده از اطلاعات خبرچین ها(informers) از جمله همسر سابق بعد از جدایی، همکار، همسایه یا مشتری، یا شریک تجاری یا سرمایه گذار سابق و غیره است. دلایل دیگر شامل استفاده بیش از حد قانونی از مخارجی همچون کارمزدهای بانکیservice charges)برای سرمایه گذاران)، مخارج غیرمجاز برای کارمندان و کارگران(employment expenses)،رسیدهای بسیار نامعقول و بزرگ کمکهای خیریه(donation)، اعلام رقمهای بزرگ یا نامعقول برای ضررها یا سودهای کلان(capital losses)، اعلام درآمدها و معافیتهای مربوط به درآمدهای خارج از کانادا(foreign income)، تکرار طولانی نپرداختن ماهانه و به موقع کسریهای مالیاتی، بازنشستگی و بیمه بیکاری و غیره حقوق کارکنان به دولت، هستند.
نهایتا باید بدانیم که اداره مالیات فدرال کانادا بیش از ۲۵۰ وکیل باتجربه برای دفاع از خودش در مقابل شما در دادگاههای مالیاتی ، ۹۵۰۰ آدیتور ، ۱۴۰۰ مسئول فرجام خواهی مالیاتی برای اعتراضات، و هزاران کارمند برای پشتیبانی اقداماتش دارد و سالانه بیش از ۸۵ هزار فرجام و اعتراض(Appeal) به تصمیمهای بازرسانش، و بیش از ۳۵۰ هزار آدیت بیزینس های کوچک و متوسط را انجام میدهد. معمولا ۱۰۷ روز برای بررسی یک اعتراضبه تصمیمات یک آدیتور در مورد مالیاتهای شخصی یا بیزینسی، و ۱۷۱ روز برای بررسی و تصمیم گیری در مورد اعتراضات به مالیاتهایGST/HSTوقت می برد.
در سال مالی ۲۰۰۶/۲۰۰۷ اداره مالیات فدرال کانادا بیش از ۳۶۶۲۶۰ آدیت بر روی بیزینس های کوچک و متوسط انجام داد که نهایتا توانست بیش از ۲.۵ میلیارد دلار مالیات و جریمه اضافی از مردم باز پس بگیرد. در سال مالی ۲۰۰۶-۲۰۰۷ هم بیش از ۶۳۰۰۰ آدیت بر روی مالیاتهایGST/HST بیزینس ها انجام و بیش از ۶۰۰ میلیون دلار از آنها اضافه مالیات پس گرفت. در دوره زمانی ۲۰۰۵/۲۰۰۶ هم ۱۰ درصد مردم عادی که به طور شانسی آدیت شده بودند، نهایتاً مجبور به اضافه پرداخت بیش از ۵۰۰۰ دلار، و ۳۵ درصد کسانیکه مشخصاً و عمداً آدیت شده بودند مجبور به اضافه پرداختهای بیش از ۵۰۰۰ دلار شدند.
در سال مالی ۲۰۰۶-۲۰۰۷ بیش از ۱۰۰۰ تن از کارمندان اداره مالیات فدرال کانادا به صورت تمام وقت و مخصوصا برای شناسایی و آدیت بیزینس ها و مشاغل آزادی که نقداًکار می کردند و گزارش مالیاتی نمی دادند (که اصطلاحا به آن اقتصاد زیرزمینی می گویند) تمرکز کرده و توانستند بیش از ۲۰۶۳۵ آدیت انجام داده و بیش از ۲۸۴ میلیون دلار از اینگونه افراد پس بگیرند که شامل ۹۸ درصد محکومیت مالیاتی (یعنی اضافه پرداخت) بود. و جالب اینکه بیش از ۴۰ درصد کسانیکه نهایتاً اعتراض به تصمیمات دولت را به بالاترین دادگاه مالیاتی(Tax Court)می کشانند بدون وکیل در آن دادگاه ظاهر شده و شخصاً از خود دفاع می کنند.
منابع آماری:
Canada Revenue Agency’s Annual Report to Parliament 2006/2007
André Gallant, The Tax Court’s Informal Procedure and Self-Represented Litigants: Problems and Solutions, Canadian Tax Journal, 2005 Volume 53, Issue No. 2, page 333
http://ctapp.ca/home
http://www.cwilson.com/guides/auditor/
