در همه بیمه نامه های موجود تمامی ضرر و زیان های حاصله از تروریسم، جنگ، شورش، بلوا، اغتشاش و هرگونه عملیات نظامی و انتظامی غیر قابل پرداخت بوده و در زمره ی استثنائات بیمه نامه محسوب می شود. مگر آنکه قبل از شروع بیمه نامه نسبت به خرید پوشش اضافی از بیمه گر(شرکت بیمه) تقاضای الحاقیه شده باشد. در این گونه موارد مسئول فنی بیمه با توجه به ریسک حاصله محاسبات لازم را انجام داده و رقم حق بیمه را به دست می آورد. در چند سال اخیرکه نقطه عطفش حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر بوده متاسفانه شاهد رشد روزافزون خشونت و ظهور حالت های متفاوتی از تروریسم بوده ایم، مخصوصا از سال ۲۰۱۲ تا به حال این روند همواره غیر قابل کنترل به راه خود ادامه داده است.
در همه بیمه نامه هایی که قبل از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ صادر می شد مفادی گنجانده شده بود که شرکت بیمه این حق را برای خود قایل بود که بعد از حملات تروریستی اول بتواند بیمه نامه را کنسل نماید و فقط در همان سهم اولیه خسارت شریک باشد، لذا چنانچه تروریستها اقدام به بمب گذاری می کردند و به فاصله چند ساعت چند بمب منفجر می شد شرکت بیمه فقط خود را مسئول پرداخت خسارات و غرامات اولین بمب می دانست و از پرداخت خسارات بعدی بر حذر بود. این بحث حقوقی حتی در زمان خسارات وارده به دو برج در نیویورک (۱۱ سپتامبر) هم مطرح شد و شرکت های بیمه که درگیر پرداخت خسارت و غرامات جانی فراوانی بودند می خواستند خود را از پرداخت خسارت دومین برج مصون بدارند که موفق نشدند و مسئولان و کارشناسان عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر را یک فاجعه تشخیص دادند تا ضرر دیدگان بتوانند تمامی خسارات وارده را از بیمه گران خود دریافت نمایند.
عملیات تروریستی اخیر در عراق و سوریه توسط داعش، بمب گذاری اخیر در دو ماراتون بوستن، عملیات بمب گذاری در میدان تایمز نیویورک ،گروگانگیری ۲۰۰ دختر محصل در نیجریه و عملیات روزمره تروریستی القاعده در افغانستان اثرات مخربی را هم به جامعه بشریت وارد نموده و هم بار خسارات نامحدودی را به صنعت بیمه تحمیل کرده است.
بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ دست اندرکاران حقوقی و بیمه ای آمریکا درصدد تصحیح و تکمیل مفاد بیمه نامه های تروریسم برآمدند و تا آنجا پیش رفتند که جامعه محققین و خبرگان اروپا و در رأس آنها انگلیس را با خود هم صدا نمودند که عملیات تروریستی از زمان شروع تا خاتمه اگر بیمه شده باشد خسارتش در تعهد شرکت بیمه است و حق کنسل کردن بعد از سانحه اول غیر اصولی است.
اخیرا در جهت حفظ حقوق بیمه گذاران(خریداران بیمه)نیز الحاقیه تکمیلی به جامعه بیمه گران کانادا و آمریکا پیشنهاد شده که مفاد آن کاهش در دیداکتبل(فرانشیز) در بیمه نامه است، به این معنی که از هر خسارت به جای دیداکتبل ۵۰ هزار دلاری یا درصدی بیایند و پله ای عمل کنند تا در صورت تحقق خطر زیاندیده متناسب با توان مالی خود در سهم خسارت شریک باشد و نه بیشتر. در بیمه نامه های مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان تا به حال غرامات و خسارات تروریستی به درستی در زمره استثنائات بیمه نامه محسوب میشده چرا که این مورد در توان کارفرما نیست که بتواند شرایطی را فراهم نماید تا محیط کارش از هرگونه عملیات تروریستی مصون باشد، البته فراهم نمودن امنیت و ایمنی در مسئولیت کارفرما است ولی حتی این مورد هم به صورت توافقی قرار است به بیمه مسئولیت کارفرما اضافه شود. اگر بیزینس خود را بیمه کردید حتما الحاقیه تروریسم را هم به آن اضافه نمایید با بروکر خود در این زمینه مشورت نمایید.
* فرهاد فرسادیبروکر خبره و رسمی کانادا با سابقه تدریس بیمه در دانشگاه ها است.
farsadi@insurefar.com
