آرش عزیزی
دولت محافظهکار کانادا دوشنبه این هفته خبر از تشدید تحریمهای این کشور علیه ایران داد و جمهوری اسلامی را تهدید کرد که چرا یک قدم دیگر به ساخت سلاحهای هستهای نزدیکتر شده و همچنان قطعنامههای بینالمللی را زیر پا میگذارد.
لورنس کنون، وزیر امور خارجه، از این گفت که تحریمها، که همزمان با تحریمهای مشابه سایر کشورها و بخصوص اتحادیه اروپا، اعلام شدهاند قرار است “پیغامی قدرتمند به ایران بفرستند: جامعه بینالمللی در هدف و تعهد متحد است.” کنون در کنفرانسی مطبوعاتی گفت:”هیچ دولتی نمیتواند بدون عواقب، صلح و امنیت بینالمللی را تهدید کند.”
همین یک ماه پیش بر تحریمهای قبلی علیه ایران افزوده شده بود و اکنون میزان تحریمها باز هم افزایش یافته است، اما نکته جالب اینجا است که با وجود گسترش تحریمها به زمینههای جدید نگاهی دقیق نشان میدهد که این تحریمها در واقع تاثیر چندانی بر رابطه اقتصادی اتاوا با تهران ندارند چرا که بیشتر صادرات کانادا به ایران شامل گندم است که همچنان صادر خواهد شد.
دولت مشخصاً گفته این تحریمها علیه دولت ایران و نه مردم این کشور هستند. کنون گفته است:”تحریمهای بیشتر به هیچ وجه قرار نیست به مردم ایران آسیب بزنند یا آنها را مجازات کنند. هدف آنها دولت نامسئول و تهاجمی ایران است.”
این تحریمها که بلافاصله اجرا خواهند شد دادوستد با افرادی مشخص در زمینه هستهای، شیمیایی، زیستی و موشکی را ممنوع میکنند و در ضمن صادرات کالاهایی که میتوانند ربطی به این زمینهها داشته باشند، کالاهای مربوط به نفت و گاز، همه تسلیحاتی که تا پیش از این مجاز بود و فنآوریهای مربوط به این کالاها را هم ممنوع میکنند.
مهمتر آنکه سرمایهگذاری جدید در بخش نفت و گاز ایران ممنوع شده است. همچنین موسسات مالی ایرانی اجازه حضور در کانادا را نخواهند داشت (و بر عکس) و در ضمن رابطه بانکی با نهادهای مالی ایران و خرید بدهیهای دولت ایران هم ممنوع شده است.
کنون در صحبتهای خود اشاره کرده که اینکه ایران در ۱۱ جولای اعلام کرده ۲۰ کیلو اورانیوم را تا ۲۰ درصد غنی کرده “تخطی آشکار از قطعنامههای قبلا اعمال شده” است و “این اعمال ایران را به ساختن سلاحهای هستهای که همه ما را تهدید میکند، نزدیکتر میسازد”.
کنون در کنفرانس مطبوعاتی مربوطه گفت این تحریمها قرار است پیشرفت برنامههای هستهای و در ضمن شیمیایی، میکروبی و موشکی ایران را کند کنند و در ضمن امید است مقامات ایران را راضی کنند مذاکرات با پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان را سر بگیرند.
پیش از این اعلام این تحریمهای جدید، تحریمهای دیگری هم موجود بود که آخرین موارد آن در همین ماه جون اعلام شده بود از جمله محدودیت دستیابی به مواد و فنآوری هستهای، محدود کردن توانایی ایران برای سرمایهگذاری در فعالیتهای تجاری مربوط به معادن اورانیوم، محدودیت فروش منابع سنگین به ایران، محدودیت ساختن موشکهای بالیستیک و محدودیتهایی روی اشخاصی مشخص، بخصوص اعضای سپاه پاسداران.
چنانکه گفتیم اتحادیه اروپا نیز تحریمهای بیشتری اعمال کرده که از جمله محدودیتهایی بسیاری بر نهادهای مالی ایران و شرکتهای حمل و نقل زمینی و هوایی اعمال میکند.
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه دولت احمدینژاد، واکنش بسیار تندی به این تحریمها داشته و آنها را محکوم کرده است.
برخی کارشناسان سیاسی مخالف جمهوری اسلامی نیز میگویند بخشی از تحریمها علیرغم ادعای دولت هارپر عملا به ضرر مردم تمام میشود و به رواج بیکاری در ایران میانجامد.