کارزار مشترک گروه کیوسک و سازمان عفو بین الملل برای آزادی هنرمندان در بند
گفت وگو: بهرنگ رهبری
سازمان عفو بینالملل و گروه موسیقی کیوسک، تمام هنرمندان جهان را به پیوستن به کارزار آزادی هنرمندان (#FreeArtists) در بند در ایران فرا خوانده اند. این کارزار مشخصا به سه هنرمند زندانی در ایران، مهدی رجبیان، حسن رجبیان و کیوان کریمی اشاره دارد و تلاش برای آزادی بیقید و شرط آنها.
سازمان عفو بینالملل با انتشار گزارشی درباره این سه هنرمند زندانی اعلام کرد: «مهدی رجبیان، موسیقیدان و حسن رجبیان، سینماگر در اعتصاب غذا به سر میبرند. این دو برادر در حال گذراندن سه سال محکومیت خود هستند؛ یک شعبه دادگاه انقلاب محاکمه مشخصا ناعادلانه این دو را به اتهام توهین به مقدسات و تبلیغ علیه نظام به زندان محکوم کرد. برادران رجبیان از ماه گذشته دومین اعتصاب غذای خود را برای اعتراض به شرایط زندان آغاز کرده اند.»
به گزارش کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران، مهدی رجبیان، به همراه برادرش حسین رجبیان و یوسف عمادی در تاریخ ۱۳ مهرماه ۱۳۹۲ در دفتر کارشان دستگیر شدند. این هنرمندان در اردیبهشت ۱۳۹۴ در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه به اتهام توهین به مقدسات و تبلیغ علیه نظام به شش سال زندان و پرداخت جریمه نقدی ۲۰ میلیون تومانی محکوم شدند. این حکم در اسفندماه ۱۳۹۴ در شعبه ۵۴ دادگاه تجدید نظر، مستقر در دادگاه انقلاب به سه سال حبس تعزیری و سه سال حبس تعلیقی تغییر کرد و جریمه نقدی عینا تایید شد.
بیانیه عفو بینالملل با اشاره به پرونده کیوان کریمی، فیلمساز ایرانی، نسبت به خطر اجرای قریب الوقوع حکم شش سال حبس او هشدار داده است. شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران کیوان کریمی را به اتهام توهین به مقدسات به ۶ سال حبس و به اتهام رابطه نامشروع به ۲۲۳ ضربه شلاق محکوم کرد. دادگاه تجدید نظر حکم زندان را به یک سال حبس تعزیری و ۵ سال حبس تعلیقی کاهش داد، اما محکومیت ۲۲۳ ضربه شلاق را درباره این فیلمساز، تایید کرد.
سازمان عفو بینالملل، صدور و اجرای احکام زندان برای هنرمندان ایرانی را ضربهای دیگر به آزادیها در ایران توصیف کرده و میگوید حقوق و آزادیهای اساسی در این کشور تا حدی زیر پا گذاشته میشوند که شهروندان تنها به بهانه فعالیتهای ضد اسلام و ضد انقلاب به سالها زندان محکوم می شوند.
گروه موسیقی راک کیوسک که چند سالی است از ایران خارج شده و در آمریکا فعالیت دارد، به همراه سازمان عفو بینالملل همچنین خواستار رسیدگی فوری به وضعیت سلامت برادران رجبیان شده و مقامهای جمهوری اسلامی را به فراهم کردن سریع امکانات پزشکی برای این دو نفر فراخوانده است.
جمعه ی گذشته، ۱۸ نوامبر ۲۰۱۶، فیلم “نوشتن روی شهر” ساخته ی کیوان کریمی در جشنواره فیلم عفو بین الملل در تورنتو به نمایش درآمد. در این جلسه ی نمایش فیلم، یک صندلی خالی برای کیوان کریمی گذاشته شده بود و تماشاگران فیلم طومارها و کارت پستال هایی که در آن آزادی هنرمندان و زندانیان عقیدتی در ایران درخواست شده بود، امضا کردند.
در پیوند با این کارزار، با آرش سبحانی، خواننده و سرپرست گروه کیوسک گفت وگویی تلفنی انجام دادیم، که در زیر می خوانید.
آقای سبحانی ممنون که وقت خودتان را به خوانندگان شهروند دادید. آیا خبر تازه ای از وضعیت برادران رجبیان و یوسف عمادی دارید؟
ـ من هم تشکر می کنم از خوانندگان شهروند. وضعیت به روز را اعضای عفو بین الملل دقیق تر از من می توانند تشریح کنند. چیزی که من می توانم بگویم این است که اعتصاب غذای گسترده ای بین زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندانها شکل گرفته، حال بعضی از آنها اصلا خوب نیست. مداوای پزشکی صورت نمی گیرد و از کمترین حقوقی هم برخوردار نیستند. برادران رجبیان را به بند زندانیان خطرناک منتقل کرده اند به منظور ایجاد فشار مضاعف بر آنان. مواردی که من می شنوم به بهبود شرایط آنها نه تنها کمک نکرده که به مراتب بدتر و سخت تر هم شده است.
آیا هنرمندان داخل ایران هم به کمپین شما پیوسته اند؟
ـ بچه هایی که در ایران هستند در هر صورت دغدغه هایی دارند که قابل فهم است. خیلی از آنها احضار شدند، به آنها اخطار داده شده یا تحت فشارها و نظارت های مختلفی هستند. کار ساده ای نیست در ایران فعالیت مدنی کردن. خیلی از هنرمندان ابراز نگرانی عمیق خودشان را به من گفته اند. بعضی از آنها هم در شبکه های اجتماعی اشاره هایی کرده اند. من فکر می کنم اگر همه باهم حرکتی را شروع کنیم نمی توانند فشاری ایجاد کنند ولی اگر فقط چند صدای محدود از هنرمندان بلند شود به راحتی آنها را سرکوب خواهند کرد. دقیقا مثل همین بچه هایی که الان در زندان هستند. آنها همان کسانی بودند که سعی کردند صدای اعتراض بقیه باشند.
با توجه به اینکه قبلا هم ۴۰۰نفر از اهالی موسیقی و دیگر هنرمندان به علی جنتی وزیر سابق ارشاد نامه نوشتند الان چه انتظاری از هنرمندان داخل ایران دارید؟
ـ تصمیم با خودشان است. من نمی توانم از آنها درخواستی داشته باشم یا بگویم چه کاری انجام دهند ولی حسی که شخصا دارم، هنرمندان داخل ایران دیدند که در این ۳۷سال چگونه حقشان از آنها گرفته شده. موزیسین های ما دیدند که چگونه حقشان خورده شده، دولت امکانات آنها را ازشان گرفته، حکومت اسلامی صدایشان را خفه کرده، ساز را در تلویزیون سانسور کردند و صدای زنان که ۵۰% جامعه ایران هستند را خفه کرده. اینها مواردی بوده که به خاطر بی عملی و انفعال ما اتفاق افتاده و اگر ما به همین کوتاه آمدن ادامه بدهیم وضعیت از این هم بدتر خواهد شد.
الان در استان خراسان اجازه کنسرت نمی دهند. اگر به همین منوال پیش برود وضعیت از طالبان هم بدتر می شود. الان زنان در افغانستان و پاکستان می توانند در تلویزیون آواز بخوانند. فکر می کنم ایران و عربستان تنها کشورهایی هستند که آواز خواندن زنان ممنوع است. این وضعیت خجالت آور است و از انفعال ما موزیسین هاست و اگر وضعیت همینگونه پیش برود پنج سال دیگر در تهران هم اجازه کنسرت نمی دهند.
بار اولی که گفتند در تلویزیون ساز نشان داده نشود یا صدای زنان باید حذف شود اگر همه با همدیگر اعتراض می کردند وضع الان این نمیشد. ما ۵۰ سال پیش در آبادان و دزفول کنسرت جاز داشتیم ولی امروز در کلانشهر مشهد حسین علیزاده نمی تواند کنسرت برگزار کند. این پس رفت بسیار عظیمی است.
با توجه به اینکه نهادهای بین المللی مثل کمپین حقوق بشر، سازمان عفو بین الملل و نهاد فری میوز وارد ماجرا شدند، چقدر فکر می کنید این ورود می تواند به آزادی این افراد کمک کند؟
ـ من فکر می کنم خبرنگاران و تمام کسانی که به اخبار دسترسی دارند می توانند این صدا را به گوش بقیه نهادهای بین المللی برسانند. وقتی نهادهای بین المللی درگیر این ماجرا می شوند مقامات ایرانی نمی توانند در خارج از کشور لبخند بزنند و بگویند ما زندانی عقیدتی نداریم، روزنامه نگار زندانی نداریم. اگر این مقامات صدای خبرنگاران را در داخل خفه می کنند می توان در خارج از کشور به آنها فشار آورد که برای جامعه جهانی توضیح دهند چرا هنرمندان را زندانی می کنید.
این وظیفه همه ماست که به ارگان های بین المللی اطلاع رسانی کنیم، درگیرشان کنیم تا آنها هم مقام های جمهوری اسلامی را تحت فشار بگذارند. ما دیده ایم که کمپین ها جواب داده. آزادی امید کوکبی تحت فشارهای جهانی یکی از این نمونه هاست.
چقدر فکر می کنید کمپینی که شما به وجود آوردید بتواند موفق شود؟
ـ باید در دو فاز به این حرکت نگاه کرد. فاز اول این است که در ابتدا هرکاری از دستمان بر می آید را انجام دهیم حتا اگر به جایی نرسد. فاز دوم این است که دیده ایم وقتی دست به دست هم می دهیم و صدایمان را بلند می کنیم نمی توانند ما را ندیده بگیرند. اطلاعات و اخبار پخش خواهد شد و رسانه های بین المللی این اخبار را پوشش می دهند.
محاکمه برادران رجبیان و یوسف عمادی بدون وکیل مدافع بوده و دادگاه حدود ۱۵ دقیقه طول کشیده، تشکیل چنین دادگاه هایی برای هنرمندان تا به کی ادامه خواهد داشت؟
ـ واقعا دردناک است. قوه قضاییه حکومت اسلامی مایه شرم تمام تاریخ ایرانی هاست. پرونده نقض حقوق بشر در ایران واقعا سیاه است. واقعا نمی دانم تا کی این وضعیت باید تحمل شود و این بی عدالتی تکرار شود. قصه بچه هایی که دارند موسیقی کار می کنند و تاوان های سنگین می پردازند مرتب از اول انقلاب تکرار می شود و متاسفانه چیزی عوض نشده.
هنرمندان اتفاقات هر جامعه را خیلی زودتر حس و دریافت می کنند و در اثرشان منعکس می کنند، شما به عنوان یک هنرمند چه هشداری به جامعه می دهید؟
ـ واقعا نمی دانم در جایگاهی باشم که بتوانم چیزی بگویم، ولی می خواهم مردم ببینند که حکومت چگونه هنرمند قلابی تولید می کند. آدم های قلابی که برای منافع نظام و خودشان مثلا آثارشان را تقدیم می کنند به مدافعان حرم(!) آدم های قلابی که به نظام باج می دهند تا بتوانند منافع شخصی خود را تامین کنند. حکومت از این آدم ها سوپراستارهایی می سازد که مردم واقعیت را فراموش کنند. این جنایت است. حکومت اسلامی ۳۷سال تلاش کرده مفاهیم را بنا به سلیقه خودش تغییر دهد. مفهوم انقلاب، رشد، اصلاحات، قهرمان، سوپراستار و… در نظام اسلامی به کثافت کشیده شده.
گروه موسیقی تولید می کنند که وقتی خارج از کشور می آید برای عکس انداختن با آنها به زنان روسری می دهد. سوپراستارهایی تولید می کنند که به جای اینکه صدای مردم باشند مجیز حکومت را می گویند، مجیز قاتلانی چون قاسم سلیمانی. این خیانت است. هنرمندان واقعی مثل استاد شجریان هیچ وقت تسلیم این حکومت نشدند و این انتظار را از مردم دارم که هنرمند واقعی را تشخیص دهند.
چقدر فکر می کنید اگر هنرمندان واکنش نشان ندهند و خودشان را کنار بکشند یک روز این چرخ می گردد و ممکن است روزی نوبت خود آنها شود؟
ـ قطعا همین چیزی است که می گویید. این اتفاق در ۳۷ سال گذشته رخ داده. هنرمندانی که یکی یکی حذف شدند و آسیب دیدند کسانی بودند که ۱۰سال قبل فکرش را نمی کردند که جلو فعالیتشان گرفته شود،ولی دیدیم که اینچنین شد.
حکومت در طی این سالها هنرمندان را یا ممنوع کار کرده یا از کشور اخراج کرده و در مواردی آنها را کشته است.
باتوجه به اینکه مردم آرش سبحانی و موسیقی اش را می شناسند، چه انتظاری از ایرانی های خارج از کشور دارید؟
ـ ما باید صدای اکثریت خاموشی باشیم که در ایران مورد ظلم و سرکوب قرار گرفته اند. ما وظیفه داریم صدای برادران و خواهران خود باشیم که در ایران گرفتار این نظام سرکوبگر هستند. ما هر کدام به دلیلی از کشور خارج شدیم. در واقع این حکومت طبقه متوسط را از کشور اخراج کرده و حالا که از ایران خارج شدیم نمی توانیم بی تفاوت باشیم حداقل کاری که می توانیم انجام دهیم این است که صدای انسان های گرفتاری باشیم که در زندان می پوسند.
ممنون آقای سبحانی که وقتتان را به ما دادید.
ـ من از شما و نشریه شهروند تشکر می کنم که اطلاع رسانی می کنید. امیدوارم این اطلاع رسانی ادامه پیدا کند تا وقتی که بچه ها آزاد شوند.
زیرنویس عکس ها:
۱ـ اعضای گروه کیوسک در دفتر عفو بین الملل تورنتو در ماه اکتبر۲۰۱۶ (عکس از: دنیلو اورسینی)
– پوستر کارزار که در کنسرت های کیوسک نیز به نمایش گذاشته می شود.
– صندلی خالی برای کیوان کریمی به هنگام نمایش فیلم او “نوشتن روی شهر” در جشنواره فیلم عفو بین الملل در تورنتو