مشکل تعیین تکلیف مرز میان ایرلند و ایرلند شمالی توافق میان بریتانیا و اتحادیه اروپا را بر سر خروج نهائی و رسمی بریتانیا از این اتحادیه دشوار کرده است. هنگامی که رفراندوم خروج از اتحادیه اروپا در بریتانیا برگزار شد و اکثریت مردم به این گزینه رای دادند، بسیاری از ناظران بر این باور بودند که خروج بریتانیا مقدمه از هم پاشی اتحادیه اروپا خواهد شد، اما اکنون ناظران عکس این نظر را دارند. آن ها می گویند این بریتانیا است که روند فروپاشی خود را می پیماید.
روزنامه “دی تسایت” آلمان اوائل دسامبر امسال تحلیلی را در این زمینه منتشر کرده که می تواند بسیار هشدار دهنده باشد. این مقاله تحلیلی عنوان “خروج از اتحادیه اروپا: متلاشی شدن یک پادشاهی” را، بر پیشانی دارد. برگردان فارسی این مقاله را در اینجا می خوانید:
در زمینه خروج نهائی بریتانیا از اتحادیه اروپا بر سر نکات زیادی توافق حاصل شده، اما هنوز پرسش هایی بی پاسخ مانده اند. این را “جان کلود یونکر” رئیس کمیسیون اروپا می گوید. تا اجلاس سران اتحادیه اروپا در نیمه دسامبر امسال باید تکلیف اختلاف ها روشن شده باشد.
ترزا می نخست وزیر بریتانیا تصمیم دارد در این نشست که در بروکسل برپا می شود، تحول ایجاد کند. او ظاهرا ۵۵ میلیارد یورو برای پرداخت صورتحساب جدایی در چمدان دارد. این خیلی از رقمی که اتحادیه اروپا برای جدایی انتظار داشت دور نیست. همچنین در مورد حقوق شهروندان اتحادیه اروپا که در بریتانیا زندگی می کنند، تحرکی ایجاد شده است. یعنی دادگاه های بریتانیا در آینده برخی پرونده ها را برای رسیدگی به دیوانعالی اروپا خواهند فرستاد. به این ترتیب، لندن دو خواسته محوری اتحادیه اروپا را برآورده می کند.
این پیشنهادهای لندن که در یک سند ۱۵ صفحه ای گویا ثبت شده در محل استقرار کمیسیون اروپا (برلیمونت) تاثیری عمیق داشت، اما در نهایت کافی نبود. رئیس کمیسیون اروپا اوایل دسامبر امسال در پی دیدار با ترزا می نخست وزیر بریتانیا در یک کنفرانس خبری مشترک با وی گفت: “ما هنوز به یک توافق کامل نرسیده ایم. اما مذاکرات پایان نیافته است”.
مشکل مرز میان ایرلند و ایرلند شمالی
در واقع مذاکره کنندگان به پیشرفت هایی رسیدند، اما در حالی که آن ها می کوشیدند مشکلاتی را حل کنند، یک مشکل دیگر شدتی دراماتیک یافت: مسئله ایرلند.
تکلیف مرز میان ایرلند و ایرلند شمالی پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا چه خواهد شد؟ دولت ایرلند تصریح کرده است که یک “مرز سخت” را نخواهد پذیرفت و مرز میان ایرلند و ایرلند شمالی باید به همانگونه که هست باقی بماند. دونالد توسک رئیس شورای اروپا با قاطعیت از این موضع پشتیبانی می کند. حتی نخست وزیر بریتانیا نیز تاکنون با نظر دولت ایرلند اعلام موافقت کرده است.
اما به راستی در حالی که بریتانیا می خواهد از اتحادیه گمرکی و بازار داخلی اروپا خارج شود، مرز میان ایرلند و ایرلند شمالی چگونه می تواند همچنان باز بماند؟ حتی مبتکرترین حقوقدانان تاکنون پاسخی برای این معما نیافته اند.
ترزا می در بروکسل پیشنهاد کرده است که ایرلند شمالی دارای موقعیت ویژه ای باشد و در چارچوب قواعد و استانداردهای اروپا باقی بماند. در اصل چنین خواهد بود که مرز سختی وجود خواهد داشت، اما در آینده (نه ایرلند شمالی را از ایرلند، بلکه) ایرلند شمالی را از سایر مناطق بریتانیا جدا خواهد کرد.
مطالبات اسکاتلند و اعتراض لندنی ها
پیشنهاد نخست وزیر بریتانیا (برای اعطای موقعیت ویژه به ایرلند شمالی) بلافاصله واکنش اعتراضی شدید “حزب دی یو پی” ایرلند شمالی را برانگیخت. این حزب با ده نماینده خود در پارلمان بریتانیا از ترزا می پشتیبانی می کند و اگر دست از این پشتیبانی بردارد، دولت می با بحرانی شدید روبرو خواهد شد. به همین دلیل بود که خانم می مذاکرات خود را در بروکسل قطع کرد.
مذاکره کنندگان هنوز ده روز وقت دارند تا به نتایجی برسند. روزهای چهاردهم و پانزدهم دسامبر روسای کشورها و دولت های اتحادیه اروپا در بروکسل گردهم خواهند آمد. اگر آن ها به این نتیجه برسند که مذاکرات پیشرفت قابل توجهی داشته است، به آن ادامه خواهند داد. در غیر این صورت احتمال “خروج تند بریتانیا از اتحادیه اروپا” وجود خواهد داشت. یک خداحافظی بدون عقد پیمان. یک گرفتاری بزرگ برای هر دو طرف.
پیشنهاد می برای ایرلند در بریتانیا به انتظارات زیادی دامن زده است. “نیکولا اشتورگون” نخست وزیر اسکاتلندگفته است که هر تصمیمی درباره ایرلند شمالی گرفته می شود، باید شامل حال اسکاتلند هم بشود. از دید او “هیچ راه دیگری وجود ندارد”.
“صدیق خان” شهردار لندن نیز در توئیتر خود نوشته است: “اگر ترزا می پذیرفته باشد که یک قسمت از پادشاهی متحد در بازار داخلی و اتحادیه گمرکی اروپا بماند، اثرات شدیدی بر لندن خواهد داشت. لندنی ها با اکثریت قاطع به نفع ماندن در اتحادیه اروپا رای داده اند. معامله مشابهی می تواند ده ها هزار فرصت شغلی را نجات دهد”.
کاملا چنین به نظر می رسد که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به روند از هم پاشی این پادشاهی دامن زده است. این نه اتحادیه اروپا بلکه بریتانیا است که از این ماجرا آسیب می بیند. هیچکس نباید از این موضوع خوشحال باشد.
