* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
اختلالات اضطراب آور مجموعه ای از اختلالات همراه با نگرانی شدید است که به صورت های مختلف خود را نشان می دهند. کنترل این اختلالات سخت است و می تواند به صورت حملات وحشت حاد، ترس ها و اختلالات اضطرابی گسترده باشد. به طور کلی ۲ تا ۶ درصد مردم دچار اختلالات اضطرابی گسترده می شوند که تعداد زن ها کمی بیشتر از مردهاست و از اختلالات روانی به شمار می رود که از همه بیشتر دیده می شود.
همه افراد دچار نگرانی بموقع می شوند مثل نگرانی برای از دست دادن اتوبوس اگر به موقع نجنبند، که طبیعی است، ولی نگرانی افرادی که دچار اختلالات اضطرابی هستند، بسیار شدید و ماندگار است که شدیدا روی کیفیت زندگی آنها اثر می گذارد. بر اثر ترس های بی تناسب و مدت و شدت و فرکانس آن در برابر وضعیت حقیقی و اگر سیمپتوم ها بیشتر از شش ماه طول بکشد، تشخیص انجام می شود.
این اختلالات یک مشکل سلامتی روانی است و باید تحت درمان پزشکی و روان شناسی قرار گیرد. این اختلالات خود را به انواع مختلف نشان می دهند از یک حمله وحشت شدید تا یک فوبیای بسیار دقیق و بالاخره یک نگرانی عمومی و تقریبا دائمی که دلیل خاصی ندارد و هیچ عامل خاصی هم برای آن وجود ندارد.
انواع مختلف بیماری
در فرانسه متخصصان بهداشت شش نوع کلینیکی برای آن تعیین کرده اند:
ـ اختلالات مضطرب کننده کلی
ـ اختلال وحشت زدگی همراه یا بدون ترس از جاهای شلوغ
ـ اختلال نگرانی اجتماعی
ـ ترس مشخص مثل فوبیا از عنکبوت یا ترس از بلندی
ـ اختلال داشتن وسواس شدید
ـ حالت استرس پس از صدمات
در شماره اخیر راهنمای تشخیص و آمار اختلالات روانی که در ۲۰۱۴ چاپ شده و در آمریکای شمالی بسیار مورد استفاده است، اختلالات مضطرب کننده را به صورت زیر معرفی می کند:
ـ اختلالات اضطراب آور
ـ اختلالات وسواسی شدید و سایر اختلالات همراه با آن
ـ اختلالات همراه با استرس و صدمات روانی
و هر کدام از این تقسیم بندی ها شامل ده گروه می شوند.
سیمپتوم ها
سیمپتوم در اشخاص متفاوت است ولی در بیشتر افراد علائم زیر دیده می شوند:
ـ احساس ترس و نگرانی ـ وحشت یا بیقراری
ـ ضربان شدید قلب
ـ عرق کردن . داشتن دست های مرطوب ، گر گرفتگی.
ـ لرزش
ـ نفس نفس زدن ـ دهان خشک
ـ احساس خفه شدن (خفگی)
ـ درد در قفسه سینه
ـ حالت تهوع
ـ سرگیجه
ـ مورمور شدن و بی حسی اعضا
ـ اختلالات در خواب
ـ سایر سیمپتوم های مختلف فیزیکی
در این کتابچه راهنما پیشنهاد می شود برای تشخیص سئوالات زیر از بیمار پرسیده شود:
* در طی دو هفته گذشته تا چه حد در موارد زیر احساس ناراحتی داشتید:
ـ احساس کردید عصبی هستید ـ نگرانید ـ وحشت زده اید ـ مضطربید
ـ وحشت زده یا شدیدا وحشت زده
ـ مایلید از وضعیت هایی که شما را مضطرب می کند دوری کنید.
اختلالات وحشت زدگی با حملات وحشت زدگی ناگهانی و تکراری همراه است که شخص مشکل تنفس پیدا می کند، احساس ترس شدید دارد، غیرقابل کنترل است و سیمپتوم های دیگری مثل حالت تهوع و ضربان شدید قلب دارد.
ـ وحشت کلی همان طور که از اسمش پیداست احساس نگرانی و اضطراب کلی و دائمی است که کنترلش سخت است.
ـ فوبی سوسیال یا وحشت از جامعه ـ عبارت است از ترس شدید در مقابل مسائل مختلف در جامعه که می تواند باعث خجالت، تحقیر یا همراه با احساس ناجوری با محیط باشد.
ـ فوبی ها (ترس های مشخص) ـ می تواند همراه با شرایط مختلف زیادی باشد مثل ترس از یک شئی یا حیوان که باعث یک ترس کاملا بی دلیل می شود مثل ترس از عنکبوت یا آسانسور یا وسایل حمل و نقل عمومی.
ـ اختلالات وسواسی شدید ـ به صورت عقیده های مهاجم وسواسی مثل وسواس در تمیزی، یا کنترل مداوم اینکه یک شئی در جایش قرار دارد یا اینکه آیا درهای اتوموبیل قفل است و غیره.
ـ اختلالات وسواسی در جمع کردن اشیاء اخیرا به عنوان اختلالات اضطرابی به شمار می رود مثل جمع کردن بروشورهای مختلف یا جمع کردن اشیایی که در خیابان پیدا می شود.
ـ و بالاخره سندروم استرس پست ـ تراما یک ناراحتی عمیق و ترسی است که بر اثر یک حادثه صدمه زننده تولید می شود و حتی ماه ها پس از حادثه با انسان باقی می ماند.
به طور کلی این ترس های خاص زود به وجود می آیند. در کودکی یا نوجوانی در صورتی که نگرانی عمومی یا اختلالات وحشت زا (پنیک) یا استرس های بعد از تروما بعدا تولید می شوند به طور متوسط بین ۲۴ تا ۵۰ سالگی.
بخش دوم و پایانی هفته آینده