* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
چه کسانی در خطر هستند
* در مردها احتمال خطر بیماری های قلبی عروقی از ۴۰ سالگی به بعد زیاد می شود و در زن ها پس از یائسگی.
* اشخاصی که یکی از اعضای خانواده شان به طور زودرس دچار بیماری های قلبی شده اند و از آن رنج می برند اگر پدر یا برادرشان قبل از ۵۵ سالگی و یا مادر و خواهرشان قبل از ۶۵ سالگی بیمار شده اند در خطر بیشتری هستند.
چه عواملی باعث خطر می شوند:
عادات زندگی رابطه ی مستقیم با سلامتی قلب و عروق خونی دارد. طبق نظر سازمان بهداشت جهانی تغذیه بد و عدم فعالیت های بدنی و مصرف دخانیات مسئول حدود هشتاد درصد اختلالات قلبی و سکته های مغزی است.
یک مطالعه جهانی که در سال ۲۰۰۴ بر روی مطالعات انجام شده در ۵۲ کشور در ۵ قاره و بر روی حدود سی هزار نفر صورت گرفته و مورد قبول متخصصان سلامتی است نشان داده که ۹ عامل (۶ عامل خطر و ۳ عامل محافظت کننده) باعث می شود که در نزد مردها نود درصد و نزد زنان ۹۴ درصد سکته قلبی کم بشود. این مطالعات نشان داد که استرس مزمن نقش بسیار مهمی در سلامتی قلب دارد.
۶ عامل تولید خطر
* هایپرکلسترولمی ـ بالا بودن میزان کلسترول باعث می شود که امکان خطر ۴ برابر بیشتر شود.
* دخانیات امکان خطر را سه برابر بیشتر می کند.
* با دیابت امکان خطر سه برابر بیشتر می شود.
* فشار خون بالا امکان خطر را ۵/۲ برابر بیشتر می کند.
* استرس مزمن (دپرسیون ـ استرس های شغلی ـ مشکلات خانوادگی ـ نگرانی های مالی و …) امکان خطر را دو و نیم برابر بیشتر می کند.
* بزرگی شکم (چاقی شکم) امکان خطر را ۲/۲ برابر بیشتر می کند.
سه عاملی که محافظت کننده هستند
* مصرف روزانه سبزی ها و میوه ها
* اعتدال در مصرف الکل (معادل یک مصرف در روز برای زنان و دو مصرف در روز برای مردان) و از همه بهتر عدم مصرف الکل
* ورزش مرتب
باید دانست که اهمیت این عوامل در همه اشخاص و در کشورهای مختلف یکسان نیست.
عوامل دیگر تولید خطر
عواملی که باعث تولید سکته قلبی در نزد شخص در معرض خطر می شود عبارتند از:
* ترافیک در جاده (استرس و هوای آلوده)
* ورزش سنگین نسبت به وضع بدن
* مصرف الکل
* مصرف قهوه
* در معرض هوای آلوده بودن
* احساسات منفی (غضب ـ استرس ـ سرخوردگی ـ ناامیدی و …)
* غذاهای چرب و سنگین
* احساسات مثبت (شادی ـ اشتیاق و هیجان ـ لذت بردن)
* مصرف کوکائین
* فعالیت جنسی ( از همه مهمتر و قوی تر)
* در معرض دود سیگار دیگران قرار داشتن ـ مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می دهد که در معرض دود سیگار دیگران به طور مرتب قرار داشتن به اندازه ی کشیدن سیگار امکان خطر را زیاد می کند.
* آلودگی هوا ـ با اینکه دانشمندان از اوایل سال های ۱۹۹۰ روی آلودگی هوا کار می کنند هنوز اثر آلودگی هوا بر روی بیماری های قلبی و سکته قلبی دقیقا مشخص نیست. طبق آمار بنیاد بیماری های قلبی، آلودگی هوا در سال ۲۰۰۸ باعث مرگ زودرس ۲۱۰۰۰ کانادایی شده که تقریبا نیمی از آنها از سکته قلبی، سکته مغزی و کم کاری قلبی مرده اند و افرادی که در خطر مشکلات قلبی عروقی هستند به آلودگی هوا حساس ترند.
یک مطالعه بزرگ در انگلستان که در سال ۲۰۰۸ چاپ شد نشان داده که اشخاصی که در نواحی سبز (پر درخت) زندگی می کنند شش درصد کمتر از کسانی که در مناطق بی درخت یا کم درخت زندگی می کنند، مرده اند.
پارتیکول های بسیار ریز که در هوا معلق هستند مخصوصا آن هایی که اندازه شان کمتر از ۵/۲ میکرومتر هستند به دستگاه تنفسی وارد شده باعث عکس العمل انفلاماتوار در تمام بدن می شوند. همچنین باعث می شوند که سرخرگ ها سخت تر بشوند که در نتیجه گردش خون به خوبی انجام نمی شود.
آزمایش های خونی
آزمایش های خونی که برای تشخیص امکان خطر سکته قلبی انجام می شوند جزو آزمایشات روتین (معمولی) نیستند و به نظر بعضی از پزشکان بر اثر مطالعات اخیر نه تنها بی فایده هستند، بلکه گرانقیمت هم هستند مثل:
* میزان بالای پروتئین C-reactive ـ این پروتئین بر اثر عکس العمل دستگاه دفاعی بدن برای التهاب ها توسط کبد ترشح و وارد جریان خون می شود. مشکلات مختلف سلامتی مثل چاقی، آرتریت، عفونت و غیره بر روی میزان آن در خون اثر دارد و در نتیجه تعبیر و ترجمه آن را سخت می کند.
* میزان بالای فیبرینوژن ـ پروتئین دیگری است که توسط کبد ساخته می شود و نقش اصلی را در دلمه شدن خون دارد و فکر می کنند که میزان بالای آن باعث دلمه شدن خون و تولید سکته مغزی می شود ولی مثل پروتئین قبلی عوامل مختلفی در میزان آن دخالت دارد و این آزمایش چیزی را ثابت نمی کند.
* میزان بالای homocystéine ـ به نظر می رسد اگر میزان این اسید امینه در خون بالا باشد امکان تولید آترواسکلروز زیاد می شود. نسوج بدن از این اسید امینه برای ساختن پروتئین استفاده می کنند. می شود میزان هوموسیستئین را با خوراکی هایی که حاوی میزان لازم ویتامین های B12,B9,B6 هستند، کم کرد. مصرف میوه و سبزی باعث بالا رفتن آن می شود با این حال کم کردن میزان آن در خون باعث کم شدن مرگ بیماران نمی شود.
بخش سوم و پایانی هفته آینده
